Kamienica dawnego Warszawskiego Domu Schronienia „Przytulisko”, razem z budynkiem bocznym i kaplicą Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, znajdująca się przy ulicy Wilczej 7, została umieszczona w rejestrze zabytków.
W argumentacji decyzji mazowiecki wojewódzki konserwator zabytków, Marcin Dawidowicz, podkreślił, że z punktu widzenia naukowego to miejsce wpisuje się w szerszy kontekst badań nad funkcjonowaniem inicjatyw kościelnych i społecznych w realiach ograniczeń systemowych z przełomu XIX i XX wieku, jak również nad sposobami przetrwania i rozwoju struktur zakonnych w dobie zaborów.
„Co więcej, ta zabudowa stanowi ważne źródło do badań nad aktywnością projektową Konstantego Sylwina Jakimowicza, który od 1913 roku piastował stanowisko architekta diecezjalnego, a także nad zaangażowaniem społeczeństwa w działalność dobroczynną, wyrażającą się między innymi we wsparciu odnowy i renowacji siedziby przytuliska oraz budowy znajdującej się w jego obrębie kaplicy, która w pierwszej połowie XX wieku służyła jako kaplica pogrzebowa dla wielu mieszkańców stolicy” – oznajmił.
Dodał też, że poza tym obiekty budowlane przy ul. Wilczej 7, dzięki zachowanej oryginalnej formie, są również istotnym źródłem do analiz architektury Warszawy.
W 1864 roku kamienicę nabyła filantropka Franciszka Robaczewska na potrzeby przytuliska, czyli instytucji opiekuńczej dla ubogich, chorych i bezrobotnych kobiet. Przytulisko było pierwszą tego typu placówką, która powstała w Warszawie. W tym okresie wzniesiono także murowaną, wąską oficynę, w której mieściła się kuchnia i jadalnia oraz sypialnie (na parterze) i pracownie dla kobiet (na piętrze). Na terenie posesji znajdowała się drewniana kaplica, którą w 1870 roku zastąpiono murowaną pod wezwaniem Matki Bożej Nieustającej Pomocy, ufundowaną i poświęconą przez Bronisława Skarżyńskiego.
Zakład charytatywny „Przytulisko” stał się lokalizacją dla działającego potajemnie zgromadzenia zakonnego, założonego w 1882 roku przez ojca Honorata Koźmińskiego. Przełożoną zakonu została Kazimiera Gruszczyńska.
Zgromadzenie początkowo funkcjonowało jako Zgromadzenie Sióstr Posłanniczek Serca Jezusowego, później jako Siostry Franciszkanki od Cierpiących, Towarzystwo Pielęgnowania Chorych, a także Towarzystwo Opieki nad Pielęgniarkami, które w 1909 roku przemianowano na Towarzystwo Pielęgnowania Chorych św. Józefa. Te działania umożliwiły rozpoczęcie działalności za zgodą władz rosyjskich i legalizację pracy pielęgniarek zatrudnionych w Przytulisku.
W latach 1910-1911 przeprowadzono rozbudowę budynku frontowego i oficyny zgodnie z uprzednio opracowanym projektem Józefa Hussa, natomiast w latach 1913-1915 zbudowano nową kaplicę, której twórcą był Jakimowicz. Kaplica wyróżniała się formą i technologią wykonania, wykorzystując żelazobeton.
Podczas wojny dach i górna część budynku frontowego zostały uszkodzone. Pomimo działań wojennych kaplica pozostawała otwarta, a w czasie Powstania Warszawskiego odbywały się w niej spotkania mieszkańców stolicy. Po kapitulacji Warszawy wykonano tymczasowe naprawy zabezpieczające kaplicę. Przeprowadzono także remont dachu budynku frontowego, pokrywając go częściowo dachówkami i papą na deskowaniu, oraz odnowiono zniszczone fragmenty murów i ścian wewnętrznych.
Zaraz po zakończeniu II wojny światowej w Przytulisku utworzono dom noclegowy dla byłych jeńców wojennych, umieszczono tam także kuchnię Zarządu Miejskiego dla pracowników miejskich. W 1950 roku przeprowadzono generalny remont kaplicy.
W latach 70. XX wieku podjęto prace adaptacyjne, które dostosowywały wnętrze kaplicy do wymogów reformy liturgicznej. Kolejne renowacje kaplicy miały miejsce w latach 1982, 2001 oraz 2014. W latach 1997-1999 przeprowadzono generalny remont i modernizację części mieszkalnej w budynku głównym i oficynie. (PAP)
mas/ miś/
