Ograniczenie gwałtownego przyrostu zadłużenia państwowego w Polsce powinno stanowić kluczowy cel; rekomendowana jest całościowa konsolidacja fiskalna na poziomie 4 pkt proc. PKB do roku 2030, czyli o 2 pkt proc. PKB więcej, niż zakłada scenariusz podstawowy – zaznacza Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Podkreśla, że rząd powinien dążyć do zwiększenia wpływów budżetowych. Między innymi poprzez ograniczenie ulg podatkowych np. w obszarze nieruchomości oraz podniesienie wpływów z podatku PIT.
- MFW sugeruje konsolidację fiskalną w Polsce na poziomie 4 pkt proc. PKB do 2030 r., akcentując wagę powstrzymania narastania długu publicznego
- Zgodnie z przewidywaniami KE deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych w Polsce w latach 2025-2027 wyniesie od 6,1 do 6,8 proc. PKB, zaś zadłużenie państwowe powiększy się do 69,2 proc. PKB w 2027 r.
- Polski system podatkowy wykazuje słabsze wpływy z PIT o 5 proc. PKB w zestawieniu ze średnią unijną. MFW sugeruje reformy i potencjalny wzrost wpływów z VAT oraz modyfikacje w podatkach od nieruchomości
- Prognozy MFW dla Polski wskazują na przyrost PKB o 3,4 proc. w 2026 r., lecz przewidują osłabienie do 2,5 proc. w 2030 r. ze względu na starzenie się populacji i spadek produktywności
- Szersze informacje o biznesie odnajdziesz na portalu Businessinsider.com.pl
„Powstrzymanie szybkiego powiększania się długu publicznego powinno stanowić nadrzędny cel. Rekomendujemy całkowitą konsolidację fiskalną rzędu 4 pkt proc. PKB do roku 2030, czyli o 2 pkt proc. PKB więcej niż w scenariuszu bazowym. Konsolidacja na poziomie 0,6 pkt proc. PKB uwzględniona w budżecie na rok 2026 to korzystny pierwszy krok, jednakże przy solidnym ożywieniu gospodarczym w nadchodzącym roku zalecamy szukanie możliwości dodatkowego zmniejszenia deficytu” — zapisano w dokumencie.
„Taka strategia fiskalna zredukuje średnioterminowy deficyt do 3 proc. PKB i ustabilizuje zadłużenie na stosunkowo wysokim poziomie 70 proc. PKB. Kolejna konsolidacja o 1,5 pkt proc. PKB będzie konieczna w następnych latach, aby odnowić rezerwy fiskalne i w pełni dopasować się do unijnych regulacji fiskalnych” — dodano.
W przedstawionych jesienią najnowszych prognozach Komisja Europejska przewiduje, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych w Polsce w 2025 r. osiągnie 6,8 proc. PKB, w 2026 r. zmniejszy się do 6,3 proc. PKB, a w 2027 r. obniży się do 6,1 proc. PKB. To mniej korzystne projekcje niż kilka miesięcy wcześniej: wiosną KE szacowała, że deficyt sektora general government w 2025 r. wyniesie 6,4 proc. PKB, a w 2026 r. spadnie do 6,1 proc. PKB
Zadłużenie sektora instytucji rządowych i samorządowych Polski według KE ma wynieść w 2025 r. 59,5 proc. PKB, w 2026 r. plasować się na poziomie 64,9 proc. PKB, a w 2027 r. wzrosnąć do 69,2 proc. PKB. Wiosenna prognoza zakładała, że dług wyniesie w latach 2025-2026 odpowiednio: 58,0 proc. PKB i 65,3 proc. PKB
Wyzwania dla budżetu państwa: niezbędne zwiększenie wpływów podatkowych
MFW wskazuje, że adekwatna struktura konsolidacji jest zależna od preferencji społecznych względem rozmiaru i roli sektora publicznego. „Jeśli obecne poziomy nakładów na świadczenia społeczne, obronę oraz wynagrodzenia w sektorze publicznym mają zostać utrzymane, z uwzględnieniem przyszłych obciążeń związanych ze starzeniem się społeczeństwa i klimatem, wpływy muszą wzrosnąć. W tym kontekście w polskim systemie podatkowym wyróżnia się podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT), który generuje o 5 proc. PKB mniej wpływów w porównaniu ze średnią UE” — napisano.
„Przychody z VAT można również powiększyć poprzez zredukowanie zwolnień i obniżonych stawek, które należą do najkosztowniejszych w UE. Ponadto preferencyjne i regresywne opodatkowanie nieruchomości (przychody z wynajmu, zyski kapitałowe, podatek od nieruchomości i VAT) można ograniczyć, szczególnie w odniesieniu do drugich i trzecich nieruchomości. Jeśli podniesienie podatków okaże się niemożliwe, Polska będzie musiała wrócić do mniejszego sektora publicznego, np. przez lepsze ukierunkowanie świadczeń socjalnych i redukcję funduszu płac w sektorze publicznym” — dodano.
Sprawdź także: Budżet państwa z rekordowym deficytem. Brak wpływów z PIT
Zdaniem MFW dalsze wzmocnienie krajowych ram fiskalnych jest niezbędne dla wiarygodności, zwłaszcza w kontekście niedawnego wzrostu zadłużenia. „Ostatnia poprawa w obszarze legislacji finansów publicznych jest krokiem w dobrym kierunku w celu wzmocnienia skuteczności ram fiskalnych poprzez rozszerzenie zakresu stabilizującej reguły wydatkowej. Jednocześnie działania mające na celu powołanie rady fiskalnej, w tym niedawne wyznaczenie jej przewodniczącego, są pozytywnie odbierane. Kluczowe jest, aby rada była niezależna i odpowiednio finansowana” — napisano w dokumencie.
MFW z optymizmem o polskiej gospodarce
Zaznaczono również, że krótkoterminowe rokowania wzrostu gospodarczego w Polsce są obiecujące; wzrost ma osiągnąć 3,2 proc. w 2025 r. i przyspieszyć do 3,4 proc. w 2026 r. wraz ze wzrostem wykorzystania funduszy unijnych w ramach Krajowego Planu Odbudowy (KPO) przed upływem ich terminu ważności. Wzrost wynagrodzeń powinien stopniowo zwalniać w związku z sygnałami ochłodzenia rynku pracy, jednak utrzyma się na relatywnie wysokim poziomie dzięki mocnemu wzrostowi produktywności
Według MFW wzrost PKB w Polsce zwolni do 2,5 proc. do roku 2030 „Dostrzegamy narastające zagrożenia fiskalne w perspektywie średnioterminowej, pomimo stosunkowo solidnych perspektyw wzrostu. Wzrost spowolni do 2,5 proc. do 2030 r. w związku ze starzeniem się społeczeństwa i zwalniającym wzrostem produktywności, w miarę wzrostu dochodu na głowę mieszkańca. Pozycja zewnętrzna Polski powinna stopniowo stabilizować się wokół niewielkiego deficytu na rachunku bieżącym (1,6 proc. PKB)” — napisano.
Sprawdź także: RPP dokonała oceny projektu przyszłorocznego budżetu. Zwrócono uwagę na niebezpieczeństwo
„W scenariuszu bazowym deficyty fiskalne pozostaną podwyższone, przy umiarkowanej skumulowanej konsolidacji fiskalnej rzędu 2 pkt proc. PKB w perspektywie średnioterminowej, co spowoduje wzrost długu do 76 proc. PKB w 2030 r., z czego około 3 pkt proc. PKB jest związane z udostępnianiem pożyczek KPO sektorowi prywatnemu. W rezultacie misja MFW ocenia obecnie ryzyko dla długu publicznego Polski jako umiarkowane (uprzednio niskie)” — dodano.
MFW o inflacji i stopach procentowych w Polsce
Ponadto MFW poinformował, że dostrzega zasadność spowolnienia tempa dalszego łagodzenia polityki monetarnej przez RPP. Dodano, że jeśli inflacja bazowa będzie nadal się obniżać, możliwe będzie dalsze łagodzenie. Zwrócono uwagę na liczne pozytywne aspekty, takie jak spadek inflacji, hamowanie presji płacowej, niewielką podwyżkę płacy minimalnej czy ograniczone oczekiwania inflacyjne. W opinii MFW dalsza dezinflacja wiąże się jednak z wyzwaniami. W ocenie Funduszu rozmiar luki popytowej w gospodarce jest bardzo niepewny, ale prawdopodobnie jest on już bliski zeru.
Sprawdź także: Cięcie stóp już za tydzień? Zaskakujące dane muszą dać RPP do myślenia
MFW podkreśla, że w niektórych obszarach presje cenowe pozostają wysokie (np. kwartalna inflacja usług w III kwartale wyniosła nieznacznie poniżej 6 proc.).
„Takie presje mogą się spotęgować, gdy aktywność gospodarcza przyśpieszy szybciej niż potencjał w nadchodzącym roku, w wyniku wcześniejszego poluzowania polityki pieniężnej i planowanego wzrostu wydatkowania funduszy europejskich. Deficyt fiskalny ma się zmniejszyć w przyszłym roku, lecz pozostanie wysoki i nadal będzie stanowił zagrożenie dla stabilności makroekonomicznej. Znacząca część ostatniej dezinflacji wynika z czynników zewnętrznych (zarówno cen importowych, jak i umocnienia waluty), które mogą się nagle odwrócić”
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca. Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Google.
Źródło
