Osoby przebywające na zwolnieniu lekarskim w Polsce często zastanawiają się, jakie aktywności są dozwolone w czasie ich urlopu. Według wtorkowego „DGP” wymiar sprawiedliwości uznaje takie aktywności, jak wyprawy tropikalne lub sporty ekstremalne za dopuszczalne. Jednak ZUS uważa te działania za potencjalne nadużycia. Opiera się to na artykule 17 ustawy o świadczeniach, jednak sądy zdecydowały się złagodzić ograniczenia nałożone na osoby przebywające na zwolnieniu lekarskim w Polsce.
/ 123rf.com / 123RF/PICSEL
Kwestia zwolnień lekarskich pracowników powraca wielokrotnie, niczym bumerang. Jest to zrozumiałe, biorąc pod uwagę statystyki dotyczące tej sprawy. W 2024 r. Polacy wykorzystali łącznie 240 mln dni zwolnień lekarskich, co oznacza wzrost o ponad 1 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim . Ponadto liczba wydanych elektronicznych zwolnień lekarskich (e-ZLA) osiągnęła 22,2 mln. Wtorkowy „Dziennik Gazeta Prawna” zwraca uwagę na zamieszanie dotyczące tego, jakie działania są dopuszczalne w trakcie zwolnienia lekarskiego.
Jakie działania są dozwolone na L4? Odpowiedź jest niejasna
Pracownicy na zwolnieniu lekarskim nie zawsze znajdują się w stanie, który uniemożliwia im wykonywanie obowiązków, prac domowych, a nawet zakupów. Niemniej jednak pojawiają się ostrzeżenia, że pracodawcy mogą zgłaszać swoje podejrzenia do Zakładu Ubezpieczeń Zdrowotnych (konkretnie kwestionując legalność zwolnienia lekarskiego), co może spowodować inspekcję.
Jeśli osoba na zwolnieniu lekarskim nie może być zlokalizowana pod adresem, pod którym jest zarejestrowana, ZUS może podjąć działania na podstawie warunków zwolnienia lekarskiego. Jednak okazało się, że sporna kwestia dotyczy tego, jakie czynności są dozwolone podczas zwolnienia lekarskiego .
Wtorkowe wydanie „DGP” stwierdza, że system sprawiedliwości nie widzi nic złego w uczestnictwie w rozmowach kwalifikacyjnych, wspieraniu przyjaciela przechodzącego rozwód, uprawianiu sportów ekstremalnych lub wyruszaniu na wyprawę tropikalną będąc na zwolnieniu lekarskim . Z drugiej strony „Zakład Ubezpieczeń Społecznych uważa te działania za absurdalne nadużycia”.
Nadużywanie zwolnień lekarskich przez Polaków: Sądy są bardziej wyrozumiałe niż ZUS
„DGP” zauważa, że rozbieżność poglądów wynika z ryzyka utraty zasiłku chorobowego za niewłaściwe wykorzystanie zwolnienia chorobowego i wykonywanie pracy zarobkowej w tym czasie , zgodnie z art. 17 ustawy o zasiłkach (Dz. U. z 2023 r. poz. 2780, zm.). Publikacja zauważa, że sądy złagodziły te ograniczenia w swoich orzeczeniach.
W artykule wspomniano, że niewłaściwe wykorzystanie zwolnienia lekarskiego jest definiowane jako uczestnictwo w niepotrzebnych czynnościach, które utrudniają leczenie lub przedłużają rekonwalescencję , takich jak picie alkoholu, uczestnictwo w wydarzeniach towarzyskich, granie na automatach, spędzanie nadmiernej ilości czasu na zakupach lub podejmowanie ciężkiej pracy w ogrodzie lub na farmie. Dotyczy to tylko sytuacji, gdy dokumentacja pacjenta wskazuje adnotację 2 („może chodzić”) . Jednak pacjentowi wolno wykonywać codzienne czynności w domu lub odwiedzać pocztę, umawiać się na wizyty lekarskie, odbywać krótkie spacery lub robić zakupy spożywcze.
Ponadto „DGP” podkreśla, że zakaz podejmowania pracy zarobkowej nakłada jeszcze surowsze ograniczenia; niemniej jednak sądy zezwalają na okazjonalną, incydentalną i uwarunkowaną okolicznościami działalność zawodową w tym zakresie.
Urlop chorobowy i świadczenia: Ważne informacje
Przepisy regulujące zasiłki chorobowe w Polsce są określone w Kodeksie pracy i ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych. Zasiłki chorobowe przysługują osobom, które są objęte ubezpieczeniem chorobowym i spełniają wymagane kryteria. W ostatnich latach nastąpiły zmiany w tym obszarze, w szczególności dotyczące procesu wydawania zaświadczeń lekarskich i sposobu wypłaty zasiłku.
Obecnie zasiłek chorobowy (80% wynagrodzenia) jest wypłacany przez pracodawcę tylko przez pierwsze 33 dni nieobecności w pracy (dla osób powyżej 50. roku życia okres ten wynosi 14 dni). Po tym okresie odpowiedzialność za wypłatę zasiłku przejmuje ZUS.
W 2024 r. ZUS wypłacił świadczenia chorobowe na łączną kwotę blisko 18,3 mld zł . Łącznie, w połączeniu z innymi formami absencji chorobowej finansowanymi przez Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, takimi jak świadczenia opiekuńcze, łączne wydatki związane z absencją chorobową osiągnęły 31,03 mld zł w 2024 r.
Agata Jaroszewska
