Zdjęcie: Adobe Stock
Szacuje się, że 1,4 miliarda ludzi na świecie mieszka w regionach, w których gleba jest zanieczyszczona metalami ciężkimi, takimi jak arsen, kadm, kobalt, chrom, miedź, nikiel i ołów, w stopniu zagrażającym zdrowiu, zgodnie z danymi naukowców z czasopisma Science. Problem ten dotyczy około 17 procent gruntów rolnych.
Autorzy badania ocenili ogólnoświatowy zasięg ryzyka, a także wskazali dotychczas niezidentyfikowane obszary wysokiego ryzyka zanieczyszczenia metalami ciężkimi, w szczególności na niższych szerokościach geograficznych Eurazji.
Rosnący globalny popyt na określone metale wskazuje, że toksyczne zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi prawdopodobnie będzie się nasilać. „Mamy nadzieję, że globalne dane dotyczące zanieczyszczenia gleby zawarte w tym raporcie będą naukowym sygnałem ostrzegawczym dla decydentów i rolników, aby wdrożyli natychmiastowe i niezbędne działania w celu lepszej ochrony cennych światowych zasobów glebowych” – apelują autorzy artykułu w „Science”.
Zanieczyszczenie gleby niebezpiecznymi metalami ciężkimi pochodzi zarówno ze źródeł naturalnych, jak i z działalności człowieka. To zanieczyszczenie stanowi poważne ryzyko dla ekosystemów i zdrowia ludzi, którego nie można zignorować. Gdy metale przedostaną się do gleby, utrzymują się przez dziesięciolecia. Takie zanieczyszczenie zmniejsza plony, niekorzystnie wpływa na bioróżnorodność i zagraża jakości wody i bezpieczeństwu żywności, ponieważ akumuluje się z gleby do roślin i paszy, a następnie do zwierząt gospodarskich (które są następnie spożywane przez ludzi).
Poprzednie badania wykazały, że zanieczyszczenie toksycznymi metalami jest powszechne w glebach, ale globalny zasięg problemu nie był w pełni poznany. Aby uzupełnić te luki w wiedzy, Deyi Hou z Uniwersytetu Tsinghua w Pekinie w Chinach i jej zespół zebrali dane z 1493 wcześniejszych badań regionalnych, obejmujących 796 084 próbek gleby. Naukowcy chcieli ocenić globalny zasięg toksycznych metali w glebach rolniczych i zidentyfikować obszary, w których stężenia przekroczyły progi bezpieczeństwa.
Wykorzystując uczenie maszynowe i technikę modelowania, Hou i jej współpracownicy szacują, że od 14 do 17 procent światowych gruntów ornych — około 242 milionów hektarów — jest zanieczyszczonych co najmniej jednym toksycznym metalem ciężkim. Najczęściej występuje kadm, a problem ten jest szczególnie rozpowszechniony w Azji Południowej i Wschodniej, a także w częściach Bliskiego Wschodu i Afryki.
Nikiel, chrom, arsen i kobalt również przekraczają bezpieczne poziomy w różnych regionach. Źródła tej sytuacji są zazwyczaj kombinacją czynników naturalnych (geologicznych) i działań człowieka, takich jak działalność górnicza lub industrializacja.
Autorzy analiz podkreślają istnienie transkontynentalnego „korytarza wzbogaconego w metale”, który jest odcinkiem lądu przecinającym niskie szerokości geograficzne w Eurazji. Zjawisko to wynika z historycznej obecności kopalń, naturalnych procesów wietrzenia skał bogatych w metale i wolniejszego wypłukiwania tych metali.
Łącząc te dane z globalnymi informacjami demograficznymi, naukowcy szacują, że na obszarach wysokiego ryzyka żyje od 0,9 do 1,4 miliarda ludzi. (PAP)
zan/ nie/
