Adobe Stock
Jak sugeruje badanie opublikowane w czasopiśmie Environmental Health , narażenie na paracetamol w okresie prenatalnym może zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia u dzieci zaburzeń neurorozwojowych, takich jak zaburzenia ze spektrum autyzmu i ADHD.
Paracetamol (w Ameryce Północnej znany jako acetaminofen) należy do najpowszechniej stosowanych leków dostępnych bez recepty (OTC) w celu łagodzenia bólu i gorączki. Dotyczy to również kobiet w ciąży, a ponad 50% kobiet w ciąży na świecie go stosuje, jak zauważyli naukowcy. Wcześniej uznawany za najbezpieczniejszy lek w leczeniu bólów głowy, bólu i gorączki, nowy wynik podważa te założenia i podkreśla znaczenie ostrożności oraz dalszych badań.
Naukowcy z takich instytucji jak Icahn School of Medicine at Mount Sinai, UCLA i Harvard przeanalizowali dane z 46 badań z udziałem ponad 100 000 uczestników z wielu regionów. Wykorzystali oni ramy Navigation Guide Systematic Review, referencyjną metodę badania powiązań między czynnikami środowiskowymi a wynikami zdrowotnymi. Podejście to ocenia błędy, takie jak niekompletne dane lub wybiórcze raportowanie, jednocześnie oceniając solidność i wiarygodność skumulowanych dowodów.
Spośród przeanalizowanych badań, 27 sugerowało związek między prenatalnym stosowaniem paracetamolu a zwiększonym ryzykiem rozwoju neurologicznego. „Badania wyższej jakości częściej identyfikowały związek między ekspozycją płodu na paracetamol a zwiększonym ryzykiem autyzmu i ADHD” – zauważył współautor, dr Diddier Prada z Mount Sinai.
Podkreślił, że biorąc pod uwagę powszechne stosowanie leku, nawet niewielki wzrost ryzyka może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia publicznego.
Badanie (https://ehjournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12940-025-01208-0c) wykazało, że paracetamol przenika przez barierę łożyskową, co może powodować stres oksydacyjny, zaburzać równowagę hormonalną i powodować modyfikacje epigenetyczne, które upośledzają rozwój mózgu płodu.
Chociaż wyniki nie potwierdzają bezpośredniego związku przyczynowo-skutkowego, to jednak podkreślają obawy dotyczące obecnych praktyk opieki prenatalnej. Jest to szczególnie istotne w obliczu stale rosnącej liczby diagnoz autyzmu i ADHD na świecie.
Eksperci opowiadają się za ograniczonym, nadzorowanym przez lekarza stosowaniem paracetamolu w ciąży. Zalecają również rewizję wytycznych klinicznych, aby lepiej rozważyć korzyści płynące ze stosowania leku w stosunku do ryzyka, oraz wzywają do dalszych badań w celu potwierdzenia zaobserwowanych zależności i poszukiwania bezpieczniejszych alternatyw w leczeniu bólu i gorączki związanych z ciążą.
„Kobiety w ciąży powinny skonsultować się z lekarzem przed przerwaniem leczenia, ponieważ nieleczony ból lub gorączka mogą również zagrażać płodowi” – ostrzegał dr Prada. Podkreślił, że należy omówić bezpieczniejsze opcje z lekarzem i rozważyć terapie niefarmakologiczne, jeśli to możliwe. (PAP)
jjj/ zan/
