Jak wynika z nowego badania, wśród osób starszych gwałtownie rośnie liczba zgonów z powodu przedawkowania fentanylu, szczególnie w przypadkach, gdy ten silny opioid zmieszano ze środkami pobudzającymi, takimi jak kokaina lub metamfetamina.
Liczba zgonów z powodu przedawkowania fentanylowych substancji pobudzających wzrosła o zdumiewające 9000% w ciągu ostatnich ośmiu lat i zbliża się do wskaźników obserwowanych u młodych dorosłych, poinformowali badacze w sobotę na spotkaniu Amerykańskiego Towarzystwa Anestezjologów w San Antonio w Teksasie.
„Powszechnym błędnym przekonaniem jest to, że przedawkowania opioidów dotyczą głównie osób młodych” – powiedział w komunikacie prasowym główny badacz Gab Pasia, student medycyny na wydziale medycznym University of Nevada-Reno.
„Nasza analiza pokazuje, że osoby starsze również odczuwają skutki zgonów związanych z fentanylem, a korzystanie ze stymulantów stało się w tej grupie znacznie powszechniejsze” – powiedział Pasia. „Sugeruje to, że osoby starsze odczuwają skutki obecnej czwartej fali kryzysu opioidowego, podobnie jak w przypadku młodszych populacji”.
Jak wyjaśnili badacze w swoich notatkach, epidemia opioidów w Ameryce rozwijała się w czterech odrębnych falach.
Kryzys rozpoczął się w latach 90. XX wieku, gdy zaostrzono standardy przepisywania leków, a następnie, w 2010 roku, wraz z zaostrzeniem przepisów dotyczących przepisywania, do kryzysu dołączyła heroina, jak twierdzą badacze. Trzecia fala, obejmująca fentanyl, rozpoczęła się w 2013 roku, a obecna, czwarta fala, obejmująca fentanyl w połączeniu ze stymulantami, rozpoczęła się około 2015 roku.
Fentanyl jest sto razy silniejszy niż morfina i o 50% silniejszy niż heroina, co stwarza poważne ryzyko przedawkowania. Nielegalnie produkowany fentanyl jest sprzedawany sam lub w połączeniu z heroiną i innymi substancjami.
Naukowcy twierdzą, że seniorzy są szczególnie narażeni na przedawkowanie, ponieważ wielu z nich zmaga się z przewlekłymi problemami zdrowotnymi, które wymagają codziennego przyjmowania kilku różnych leków. Wraz z wiekiem ludzie wolniej przetwarzają leki, co potencjalnie zwiększa ich wpływ na organizm.
W ramach nowego badania naukowcy przeanalizowali dane z prawie 405 000 aktów zgonu wydanych w latach 1999–2023, w których fentanyl był wymieniony jako przyczyna zgonu. Ponad 17 000 zgonów dotyczyło osób starszych.
Wyniki pokazują, że w latach 2015–2023 roczna liczba zgonów związanych z fentanylem wzrosła o 1470% w przypadku osób starszych w wieku 65 lat i starszych oraz o 660% w przypadku osób młodych w wieku 25–64 lat.
Zaobserwowano również niepokojący wzrost liczby zgonów z powodu przedawkowania fentanylu w połączeniu ze środkami pobudzającymi.
Wśród osób starszych w wieku 65 lat i starszych liczba zgonów z powodu przedawkowania substancji pobudzającej fentanyl wzrosła z mniej niż 9% zgonów z powodu przedawkowania związanych z fentanylem w 2015 r. do 50% zgonów w 2023 r. — co stanowi wzrost o 9000%.
Wśród młodych dorosłych w wieku od 25 do 64 lat również zaobserwowano wzrost liczby zgonów z powodu przedawkowania fentanylu – z 21% zgonów z powodu przedawkowania w 2015 r. do 59% zgonów w 2023 r., co stanowi wzrost o 2115%.
Naukowcy odkryli, że w 2020 r. liczba zgonów spowodowanych zażywaniem fentanylowych substancji pobudzających wśród seniorów zaczęła gwałtownie rosnąć, podczas gdy liczba zgonów związanych z innymi substancjami pozostała stabilna lub spadła.
Wśród seniorów najczęściej łączonymi z fentanylem substancjami pobudzającymi były kokaina i metamfetamina, przewyższając ich jednoczesne przyjmowanie z alkoholem, heroiną czy benzodiazepinami.
„Wyniki badań podkreślają, że przedawkowania fentanylu u osób starszych często są spowodowane zażyciem wielu substancji psychoaktywnych, a nie wyłącznie fentanylu, oraz że istotne jest dzielenie się ze starszymi pacjentami strategiami zapobiegania nadużywaniu narkotyków” – powiedziała Pasia.
Pasia zauważył jednak, że badanie nie potrafiło wyjaśnić, dlaczego występuje ta tendencja.
Zespół badawczy stwierdził, że lekarze, specjaliści leczenia bólu i farmaceuci powinni być świadomi ryzyka związanego z nadużywaniem wielu substancji przez osoby starsze i zachować ostrożność przy przepisywaniu opioidów.
„Osoby starsze, którym przepisano opioidy, lub ich opiekunowie powinni zapytać swoich lekarzy o strategie zapobiegania przedawkowaniu, takie jak posiadanie naloksonu pod ręką i znajomość objawów przedawkowania” – powiedział dr Richard Wang, rezydent anestezjologii w Rush University Medical Center w Chicago.
„Mając na uwadze te trendy, ważniejsze niż kiedykolwiek jest minimalizowanie stosowania opioidów w tej wrażliwej grupie i stosowanie innych metod leczenia bólu w razie potrzeby” – powiedział Wang w komunikacie prasowym. „Odpowiednia edukacja pacjentów i regularne przeglądanie list leków mogłyby pomóc w zahamowaniu tego negatywnego trendu”.
Wyniki przedstawiane na konferencjach medycznych należy traktować jako wstępne do czasu opublikowania ich w recenzowanym czasopiśmie.
Więcej informacji
Narodowy Instytut ds. Nadużywania Narkotyków dysponuje większą ilością informacji na temat zażywania substancji psychoaktywnych przez osoby starsze.
Prawa autorskie © 2025 HealthDay. Wszelkie prawa zastrzeżone.
