W środę Komisja Europejska przedstawiła plan mający na celu uczynienie energii bardziej przystępną cenowo. Może on przynieść oszczędności rzędu 260 mld euro rocznie dla obywateli i przedsiębiorstw w UE do 2040 r.
Mapa drogowa w zakresie energii, będąca częścią porozumienia Clean Industrial Deal, również zaprezentowanego w środę, określa natychmiastowe środki mające na celu pomoc państwom członkowskim w szybkim obniżeniu wydatków na energię, udzielenie pomocy konsumentom i przedsiębiorstwom w UE ponoszącym wysokie koszty oraz umożliwienie UE dokończenia budowy unii energetycznej, a ostatecznie zmniejszenia uzależnienia od importowanych paliw kopalnych.
– Niestety, Europa nadal kupuje gaz od Rosji, pośrednio finansując rosyjską agresję na Ukrainie. Od początku konfliktu importowaliśmy z Rosji paliwa kopalne równoważne 2400 myśliwcom F-35. Ta sytuacja nie może trwać. Musimy osiągnąć niezależność od Rosji – stwierdził komisarz UE ds. energii Dan Jorgensen podczas konferencji prasowej w Brukseli.
Przede wszystkim obniżenie rachunków
Strategia identyfikuje osiem obszarów działań, początkowo skupiając się na obniżeniu rachunków za energię. Przewiduje się, że ceny detaliczne energii i koszty energii elektrycznej dla przemysłu wzrosły prawie dwukrotnie, co stwarza znaczne ryzyko deindustrializacji i utrudnia wzrost gospodarczy, negatywnie wpływając na mieszkańców. Według statystyk EC ponad 46 milionów Europejczyków doświadcza ubóstwa energetycznego.
– Podwyższone ceny energii zmniejszają konkurencyjność. W przemyśle ponosimy dwa do trzech razy wyższe koszty energii niż nasi odpowiednicy w USA i Chinach. Jednocześnie nasi obywatele mają problemy z zarządzaniem swoimi wydatkami na energię. Prawie 47 milionów Europejczyków nie było w stanie odpowiednio ogrzać swoich domów w zeszłym roku, zauważył Jorgensen.
Komisja Europejska informuje, że na rachunki za energię wpływają trzy czynniki: koszty dostaw energii, koszty utrzymania sieci oraz podatki i cła. Wzrost hurtowych cen energii spowodowany wojną na Ukrainie, a także niepełna integracja sieci elektroenergetycznej UE i rosnące opłaty sieciowe przyczyniają się do wyższych cen energii, a w konsekwencji do wyższych rachunków dla Europejczyków. Nowe propozycje mają na celu ułatwienie konsumentom przejścia na bardziej przystępnych cenowo dostawców energii, którzy oferują czystsze opcje energetyczne, potencjalnie umożliwiając gospodarstwom domowym zaoszczędzenie do 200 euro rocznie na rachunkach.
Plan zakłada obniżenie rachunków za energię nawet o 260 miliardów euro rocznie do 2040 roku ShutterstockZmniejszenie kosztów dostawy
Drugi aspekt koncentruje się na obniżeniu kosztów dostaw energii, co obejmuje ustanowienie długoterminowych umów dostaw, aby ostatecznie oddzielić rachunki za energię detaliczną od wahań cen gazu; przyspieszenie procesu wydawania pozwoleń na odnawialne źródła energii i infrastrukturę energetyczną; oraz dalszą integrację rynku. Samo to mogłoby umożliwić UE zaoszczędzenie od 40 do 43 miliardów euro rocznie w ciągu najbliższych pięciu lat.
Dodatkowe środki obejmują promowanie efektywności energetycznej poprzez ułatwianie konsumentom dostępu do bardziej wydajnych i trwałych urządzeń, co potencjalnie pozwoli zaoszczędzić do 162 mld euro rocznie do 2030 r., a także regulację cen gazu w UE, co wiąże się z nadzorem nad rynkami gazu w całej Europie.
Innym krytycznym elementem strategii jest zapewnienie firmom dostępu do niedrogiej energii poprzez większy udział sektora energetycznego, producentów czystej energii i sektora publicznego. Plan obejmuje również dokończenie unii energetycznej, która obejmuje rozszerzenie połączeń międzysystemowych i wzmocnienie sieci oraz handlu transgranicznego.
Przygotowanie na wypadek sytuacji awaryjnych
UE musi również zwiększyć swoją gotowość na kryzysy. KE zobowiązała się do zmiany przepisów UE dotyczących energii, aby zająć się pojawiającymi się zagrożeniami, takimi jak cyberataki, ataki na infrastrukturę krytyczną, akty sabotażu lub naciski ze strony eksporterów. UE musi wzmocnić swoją gotowość na potencjalne kryzysy cenowe, dlatego KE zapewni państwom członkowskim wytyczne dotyczące zachęt dla konsumentów, takich jak zmniejszenie zużycia energii w okresach szczytowych.
Jak ogłosił w środę komisarz Jorgensen, wszystkie te inicjatywy pozwolą UE zaoszczędzić 45 miliardów euro do 2025 r., a do 2030 r. oszczędności te mają wzrosnąć do 130 miliardów euro rocznie, a do 2040 r. – do 260 miliardów euro.
