Zdjęcie: Adobe Stock
Ostatnio powszechnie stosowane leki stosowane w leczeniu cukrzycy typu 2 i otyłości mogą osłabiać skuteczność tabletek antykoncepcyjnych, przed czym ostrzega brytyjska Agencja Regulacyjna ds. Leków i Produktów Opieki Zdrowotnej.
Program Yellow Card w Wielkiej Brytanii umożliwia obywatelom zgłaszanie skutków ubocznych spowodowanych przez leki. Brytyjska Agencja Regulacyjna ds. Leków i Produktów Opieki Zdrowotnej (MHRA) ostrzegła obywateli na swojej stronie internetowej o potencjalnej nieskuteczności środków antykoncepcyjnych. Ostrzeżenie to następuje po 40 zgłoszeniach ciąż, do których doszło podczas stosowania leków takich jak Ozempic, Wegovy i Mounjaro.
Ozempic i Wegovy, zawierające semaglutyd, naśladują działanie hormonu znanego jako GLP-1, zwiększając produkcję insuliny, spowalniając procesy trawienne w żołądku i zmniejszając apetyt.
Mounjaro zawiera jako składnik aktywny tirzepatid, który wpływa również na inny hormon związany z apetytem i regulacją poziomu cukru we krwi – GIP.
MHRA wskazała, że Mounjaro może osłabiać skuteczność doustnych środków antykoncepcyjnych, takich jak pigułka, u osób z nadwagą, zalecając kobietom przyjmującym ten lek stosowanie barierowych metod antykoncepcji, takich jak prezerwatywy. The Guardian zgłosił 26 przypadków ciąży związanych z Mounjaro.
Osiem z tych przypadków dotyczyło ciąż u osób stosujących semaglutyd, podczas gdy dziewięć było powiązanych z liraglutydem, innym lekiem odchudzającym znalezionym w Saxendzie. Podczas gdy raporty nie pytały, czy ciąże były celowe, dwa wskazywały, że były niezamierzone.
Agencja regulacyjna stwierdziła, że leków tych nie należy przyjmować w czasie ciąży, podczas starań o dziecko ani w okresie karmienia piersią, ponieważ „nie ma wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa, które pozwoliłyby stwierdzić, czy lek może zaszkodzić dziecku”.
W niektórych przypadkach eksperci sugerują, że kobiety powinny kontynuować stosowanie antykoncepcji przez okres do dwóch miesięcy po zaprzestaniu przyjmowania leku, zanim podejmą próby zajścia w ciążę.
„Leki GLP-1 naśladują naturalne hormony produkowane w jelitach, które wywołują uczucie sytości. Dzięki temu są skutecznym leczeniem dla kobiet, które chcą schudnąć. Otyłość może zmniejszyć płodność u kobiet, więc osoby z nadwagą i przyjmujące leki GLP-1 mogą mieć większe prawdopodobieństwo zajścia w ciążę po utracie wagi. Ponadto uważamy, że wchłanianie doustnych środków antykoncepcyjnych może być utrudnione przez leki GLP-1, które opóźniają opróżnianie żołądka, chociaż konieczne są dalsze badania, aby to zweryfikować”, stwierdziła dr Channa Jayasena, konsultantka w dziedzinie endokrynologii rozrodu i andrologii w Imperial College Healthcare NHS Trust, cytowana przez Guardian.
„Wytyczne MHRA są ostrożne, ponieważ podkreślają, że kobiety mogą nieumyślnie zajść w ciążę podczas przyjmowania leków GLP-1. Chociaż nie jesteśmy pewni bezpieczeństwa leków GLP-1 w czasie ciąży, wiemy, że alternatywne metody odchudzania, takie jak operacja odchudzająca, mogą zwiększać ryzyko poronienia. Dlatego kobietom zaleca się podjęcie wszelkich środków ostrożności, aby zapobiec ciąży podczas przyjmowania leków GLP-1” — zauważył badacz, cytowany w publikacji.
„Te leki są dopuszczone do stosowania w określonych schorzeniach i nie powinny być stosowane w celach estetycznych lub kosmetycznych. Nie są szybkim rozwiązaniem w celu utraty wagi i nie zostały ocenione pod kątem bezpieczeństwa w takich kontekstach” — stwierdziła dr Alison Cave, dyrektor ds. bezpieczeństwa agencji, na oficjalnej stronie MHRA.
Eksperci wskazują, że tabletka może nie wchłaniać się odpowiednio ze względu na częste skutki uboczne nowych leków odchudzających, takie jak wymioty i biegunka, a także ich wpływ na opóźnienie opróżniania żołądka.
MHRA zaleca kobietom stosowanie antykoncepcji podczas przyjmowania leków GLP-1 i przez pewien okres po tym, zanim podejmą próbę poczęcia — dwa miesiące w przypadku Wegovy i Ozempic oraz jeden miesiąc w przypadku Mounjaro. Zaleca również osobom stosującym Mounjaro, które przyjmują doustne środki antykoncepcyjne, stosowanie prezerwatywy przez cztery tygodnie po rozpoczęciu przyjmowania leku lub rozważenie przejścia na inną metodę, taką jak implant lub spirala.
MHRA zachęca pacjentów do konsultowania się z lekarzami w sprawie ryzyka i korzyści związanych ze stosowaniem leków na odchudzanie oraz do zachowania czujności w kwestii potencjalnych skutków ubocznych. Leków tych nie należy kupować z nieuregulowanych źródeł, takich jak salony kosmetyczne lub za pośrednictwem mediów społecznościowych, ani nie należy ich przyjmować bez wcześniejszej konsultacji z pracownikiem służby zdrowia. Takie działania nie tylko narażają osoby starające się schudnąć na poważne ryzyko zdrowotne, ale są również nielegalne. Jedynym sposobem na zapewnienie sobie otrzymania autentycznego leku GLP-1 jest jego uzyskanie z licencjonowanej apteki.
Wytyczne przypominają również pacjentom, aby byli świadomi objawów wskazujących na ostre zapalenie trzustki, które, choć rzadkie, mogą być poważne. Głównym objawem jest silny ból brzucha, który promieniuje do pleców i utrzymuje się. Każda osoba doświadczająca tego objawu powinna natychmiast zwrócić się o pomoc lekarską.
Paweł Wernicki (PAP)
pmw/ zan/
