10.06.2025. Specjalista ds. bezpieczeństwa kosmicznego Mariusz Słonina stoi przed siedzibą Polskiej Agencji Prasowej w Warszawie 10 czerwca. Był gościem w PAP Studio. PAP/Szymon Pulcyn
Mariusz Słonina, występując we wtorek w PAP Studio, podkreślił, że misję polskiego astronauty Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego należy traktować jako kamień milowy w przyszłych inicjatywach w branży kosmicznej.
Misja Ax-4 ma się rozpocząć w środę, 11 czerwca, a Sławosz Uznański-Wiśniewski weźmie w niej udział jako członek załogi. Będzie on drugim Polakiem, który dotrze w kosmos, po Mirosławie Hermaszewskim, który w 1978 roku odbył podróż w kosmos na pokładzie Sojuza 30.
„To niezwykłe wydarzenie historyczne należy traktować jako trampolinę do dalszych działań w sektorze kosmicznym” – stwierdził ekspert.
W ciągu 47 lat od podróży Mirosława Hermaszewskiego nastąpił znaczny postęp w zakresie zaangażowania Polski w inicjatywy kosmiczne. „Od czasu, gdy Polska została członkiem Europejskiej Agencji Kosmicznej w 2012 r., polskie firmy i instytucje poczyniły ogromne postępy — od drobnych projektów po bycie kluczowymi graczami w międzynarodowej współpracy” — podkreślił Mariusz Słonina.
Zauważył, że w Polsce znajdują się największe centra przetwarzania danych obserwacji Ziemi w europejskim systemie Copernicus, który udostępnia dane pogodowe i pomaga w reagowaniu na kryzysy, takie jak powodzie czy pożary lasów. Satelity codziennie przesyłają dane, pomagając zespołom reagowania kryzysowego dotrzeć do osób poszkodowanych.
„Dążymy do stworzenia własnych konstelacji satelitarnych. (…) Liczne organizacje zajmują się rozwojem satelitów i ich komponentów – szczególnie do obserwacji Ziemi i zastosowań komercyjnych” – relacjonował ekspert, wymieniając firmy z polskiego sektora kosmicznego, takie jak Creotech i Scanway.
Organizacja, którą reprezentuje, Sybilla Technologies, zatrudnia obserwatoria astronomiczne do monitorowania satelitów i śmieci kosmicznych, zapewniając bezpieczny ruch i czujność wokół warunków orbitalnych. W te działania zaangażowane są również Uniwersytet Zielonogórski, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk.
Sławosz Uznański-Wiśniewski będzie pierwszym polskim astronautą na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Będzie przeprowadzał szereg eksperymentów naukowych i edukacyjnych w ramach polskiej misji naukowo-technicznej IGNIS.
„Wśród eksperymentów znajdują się badania nad zarządzaniem stresem, na przykładzie astronauty — osoby funkcjonującej w środowisku o wysokim ciśnieniu (…); są badania związane z naszym mikrobiomem i próby z najnowocześniejszymi technologiami, w tym sztuczną inteligencją i przetwarzaniem danych na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej” — wylicza Mariusz Słonina, twierdząc, że ISS służy jako „najwyższej klasy laboratorium naukowe wypełnione eksperymentami i elektroniką”.
Te naukowe przedsięwzięcia przyniosą niezrównane spostrzeżenia polskim firmom technologicznym i cenne wyniki dla instytucji badawczych. Do ich przygotowania przyczyniło się kilka uniwersytetów, w tym Wojskowa Akademia Techniczna, Uniwersytet Śląski, Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku, Akademia Górniczo-Hutnicza, Uniwersytet Szczeciński, Uniwersytet Adama Mickiewicza, a także Polska Akademia Nauk, laboratoria i firmy.
„Możemy nie być świadkami natychmiastowych rezultatów, ale wierzę, że – podobnie jak satelity nawigacyjne – staną się one integralną częścią naszego codziennego życia. W nadchodzących latach możemy nawet nie zdawać sobie sprawy, że produkt, którego używamy, lub lek, który przyjmujemy, ma swoje korzenie w tej misji. Musimy przyjąć długoterminową perspektywę, zamiast oczekiwać natychmiastowych nagród” – podkreślił.
Komponent edukacyjny jest również zawarty w misji IGNIS — mającej na celu rozbudzenie pasji u młodzieży. Stwierdził, że niemal każdy, kto do tego aspiruje, ukończył studia, potrafi skutecznie się komunikować i jest w dobrym zdrowiu, może zostać astronautą. Jedynym warunkiem wstępnym jest bycie ekspertem w swojej dziedzinie; nawet niepełnosprawność lub historia raka nie są już barierami w dzisiejszym kontekście.
Wkład poszczególnych krajów do Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) opiera się na subskrypcjach finansowych. Załogowe loty kosmiczne są opcjonalnym aspektem programu. Aby Polska mogła wziąć udział w tej misji, konieczne było zwiększenie jej wkładu finansowego. Przyszłość dalszych polskich lotów kosmicznych zależy teraz od naszych ambicji, aby utrzymać ten wkład.
„Byłbym naprawdę rozczarowany, gdybyśmy stracili następne 50 lat, ponieważ zmarnowalibyśmy niezwykłą szansę” – podsumował.
Mariusz Słonina wziął udział jako astronauta analogowy w misji lustrzanej w ramach habitatu Lunares, zbudowanego pod Piłą, który symuluje warunki kosmiczne na Ziemi.
Karolina Duszczyk (PAP
Źródło
