Zdjęcie: materiały prasowe
Podczas gdy start załogi Ax-4, w której bierze udział polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski, jest nadal opóźniany, misja lustrzana z udziałem astronautów analogowych w LunAres Habitat w Pile zbliża się do końca. Ta inicjatywa jest częścią eksperymentu „AstroMentalHealth” — jednego z 13 projektów w ramach polskiej misji IGNIS.
„Ostatnie dni uwypukliły znaczące wyzwania i zawiłości związane z organizacją misji kosmicznej. Podobne przeszkody napotykają badacze, którzy mają przeprowadzić eksperymenty na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) w ramach misji IGNIS” – stwierdziła w komentarzu dla PAP dr Agnieszka Skorupa z Uniwersytetu Śląskiego, inicjatorka i koordynatorka eksperymentu „AstroMentalHealth”, którego celem jest monitorowanie zdrowia psychicznego astronautów w trakcie misji.
Badacz wskazał, że badanie to składa się zarówno z komponentów orbitalnych, jak i naziemnych. Misja lustrzana, odbywająca się w LunAres Habitat, obejmuje dwa zespoły: pięcioosobowy zespół, który odzwierciedla załogę Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, oraz czteroosobowy zespół, który symuluje załogę misji Axiom-4. „Zespół analogowy Ax-4 przeprowadza procedury badawcze w ramach projektu „AstroMentalHealth”, który następnie zostanie wdrożony na ISS” – dodał dr Skorupa.
Pomimo trwającego przekładania startu misji Ax-4 (najnowsze informacje sugerują, że nie nastąpi to przed 19 czerwca), faza „siedliska” przebiegała zgodnie z pierwotnym planem i zbliża się obecnie do końca.
Dr Skorupa wyjaśnił, że decyzja o przestrzeganiu pierwotnego harmonogramu procedur została podjęta, ponieważ uczestnicy misji naziemnej nie mają takiej samej elastyczności jak zawodowi astronauci. Ci analogowi astronauci mają własne zobowiązania zawodowe, pracując codziennie w takich dziedzinach jak nauka i/lub sektor kosmiczny.
„Zespół zarządzający badaniami stale staje przed koniecznością podejmowania kluczowych decyzji w ograniczonym czasie, ale obecnie wszystko wydaje się być na dobrej drodze. Harmonogram badań pozostaje niezmieniony, co zapewnia zachowanie możliwości późniejszego porównania danych między grupami. Do tej pory wszystkie zaplanowane procedury zostały wykonane zgodnie z planem. Opóźnienie startu Ax-4 wymaga od astronautów analogowych wykazywania się codzienną zdolnością adaptacji, co nie było wyzwaniem w takim stopniu w poprzednich misjach analogowych, a jednocześnie zwiększa realizm, ponieważ astronauci oczekujący na lot na ISS stają w obliczu podobnych okoliczności” – podkreślił badacz.
Wspomniała, że analogowi astronauci zakończą okres izolacji 17 czerwca.
Celem eksperymentu „AstroMentalHealth” – jednego z 13 badań, które zostaną przeprowadzone w ramach polskiej misji naukowo-technicznej IGNIS na Międzynarodową Stację Kosmiczną – jest zbadanie wpływu izolacji kosmicznej na zdrowie psychiczne człowieka.
Badania będą obejmować pomiary od astronautów przed, w trakcie i po ich misji. Gromadzenie danych będzie się odbywać za pomocą trzech metod: po pierwsze, kwestionariusze przeprowadzane przed, w trakcie i po misji; po drugie, wywiady z astronautami przeprowadzane przed i po misji, wraz z analizą nagrań wideo wykonanych przez astronautów w trakcie misji; i po trzecie, analiza emocjonalnych mimik twarzy obserwowanych u astronautów podczas ich wideodzienników na ISS.
Wyniki badań mogą pomóc w opracowaniu lepszych systemów wsparcia psychologicznego dla załóg statków kosmicznych.
LunAres Habitat znajduje się na terenie byłego lotniska wojskowego w Pile, w przerobionym hangarze samolotów wojskowych. Hangar jest pokryty 400 tonami piasku i 400 tonami bazaltu, bez dostępu do naturalnego światła słonecznego, a jedyne wyjście symuluje śluzę używaną do symulowanych spacerów kosmicznych. Naukowcy biorący udział w eksperymencie podkreślają, że ta misja lustrzana jest najbliższą możliwą reprezentacją rzeczywistej misji kosmicznej.
W ramach misji Ax-4 czteroosobowa załoga ma udać się na Międzynarodową Stację Kosmiczną: Peggy Whitson (USA), Sławosz Uznański-Wiśniewski (Polska/ESA), Shubhanshu Shukla (Indie) i Tibor Kapu (Węgry). Dr Uznański-Wiśniewski zostanie drugim Polakiem, który poleci w kosmos, po Mirosławie Hermaszewskim, i pierwszym, który odwiedzi ISS. (PAP)
Nauka w Polsce
acp/ pasek/
