Mimo wieloletnich inwestycji w rozwój i różnych programów pomocowych dla młodych osób poszukujących swojego pierwszego mieszkania, szacuje się, że w Polsce nadal brakuje 1,5-2 mln jednostek mieszkalnych. W świetle tej sytuacji toczy się znacząca dyskusja na temat konieczności przyspieszenia wzrostu budownictwa socjalnego, które zależy od dostępności gruntów. Z tego powodu 800 hektarów gruntów Skarbu Państwa, położonych w Krajowym Zasobie Nieruchomości i zagospodarowanych we współpracy z lokalnymi gminami, zostało przeznaczonych na tę inicjatywę. Ten dostępny grunt pod zabudowę mieszkaniową mógłby potencjalnie być trzy razy większy.
– W ramach Krajowego Zasobu Nieruchomości posiadamy 800 hektarów gruntów w różnych lokalizacjach, w tym zarówno w dużych miastach, jak i mniejszych miejscowościach oraz na terenach wiejskich. Większość tych gruntów jest już przeznaczona pod zabudowę mieszkaniową, ponieważ w krajowym zasobie znajdują się tylko grunty, które wcześniej uznaliśmy za potencjalnie nadające się pod budownictwo mieszkaniowe – mówi dr hab. Adam Czerniak, profesor Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie i wiceprezes Krajowego Zasobu Nieruchomości, w wywiadzie dla agencji informacyjnej Newseria.
– Podstawowym celem KZN jest ocena gruntów Skarbu Państwa pod kątem ich potencjału w zakresie inwestycji mieszkaniowych, w szczególności budownictwa socjalnego, oraz przygotowanie ich do przekazania gminom, wniesienia aportu do projektów budownictwa socjalnego lub przekazania spółkom celowym, które będą budować mieszkania na wynajem po stosunkowo przystępnych cenach.
Raport PwC z 2022 r. oszacował deficyt mieszkaniowy w Polsce na 2 mln mieszkań, mimo że zasób mieszkaniowy stale rośnie. W latach 2010–2020 wzrósł z 13,5 mln do 15 mln, co stanowi wzrost o 1,5 mln. Badania McKinsey wskazują, że liczba ta stanowi niedobór potrzebny do zaspokojenia całego popytu na mieszkania w Polsce. Problem leży nie tyle w ogólnokrajowym niedoborze mieszkań, ponieważ liczba pustych nieruchomości mogłaby w wystarczającym stopniu pokryć szacowany deficyt, ile w jakości i lokalizacji tych jednostek. Niedobór jest widoczny przede wszystkim w dużych ośrodkach miejskich i otaczających je miastach, w których obserwuje się wzrost koncentracji ludności, podczas gdy mniejsze miasta oddalone od tych węzłów komunikacyjnych odnotowują spadek liczby mieszkańców.
Kolejnym poważnym wyzwaniem jest znaczna liczba osób, które wpadają w tzw. lukę czynszową, co oznacza, że nie stać ich na kredyt hipoteczny i nie kwalifikują się do mieszkań komunalnych. W regionach, w których rynek komercyjny nie zapewnia realnych rozwiązań, a potrzeby mieszkaniowe są zaspokajane wyłącznie w rodzinach, National Property Resource we współpracy z lokalnymi władzami opracowuje inicjatywy dotyczące mieszkań socjalnych (SIM) mające na celu budowę mieszkań na wynajem z opcją zakupu. Projekty te są realizowane na obszarach, na których są najbardziej potrzebne i często są mniej atrakcyjne dla sektora prywatnego. KZN bierze udział w ponad 500 projektach SIM w całym kraju.
– Zasób Nieruchomości Państwowej koncentruje się przede wszystkim na zarządzaniu gruntami Skarbu Państwa, które obecnie stanowią największe ograniczenie dla rozwoju budownictwa mieszkaniowego, szczególnie w większych lokalizacjach. Zatem efektywne zarządzanie gruntami pozostającymi w zasobach Skarbu Państwa — poprzez deagrikulturację, przekształcenie, dodatkowe zagospodarowanie i przygotowanie planów miejscowych lub warunków zabudowy — oznacza, że grunty te mogą zostać odblokowane pod budownictwo mieszkaniowe. W związku z tym my, jako KZN, możemy pośrednio pomóc w zwiększeniu podaży mieszkań — wyjaśnia prof. Adam Czerniak.
– Oprócz tej podstawowej roli, zapewniamy doradztwo samorządom w zakresie pozyskiwania środków z budżetu państwa, takich jak pożyczki z Funduszu Dotacyjnego lub SBC [mieszkania socjalne na wynajem – red.], a także ze źródeł komercyjnych. Pomagamy również samorządom w realizacji projektów mieszkaniowych, nadzorując te inicjatywy i doradzając na każdym etapie, jakie działania należy podjąć, aby zapewnić płynny i efektywny przebieg inwestycji.
KZN współpracuje również z samorządami lokalnymi w celu określenia potrzeb mieszkaniowych w konkretnych obszarach, liczby mieszkań, które można wybudować, oraz ich wielkości. Jak wskazuje ekspert, istnieje kilka zmian legislacyjnych, które mogłyby usprawnić działalność KZN i dodatkowo wesprzeć rozwój budownictwa mieszkaniowego w Polsce.
– Jedną z takich zmian, która byłaby dla nas bardzo korzystna, byłoby poszerzenie zakresu gruntów Skarbu Państwa dostępnych do analizy. Obecnie mamy pozwolenie na analizę 1 miliona hektarów, co stanowi zaledwie
Źródło
