Zdjęcie: Adobe Stock
Wdrażanie generatywnej sztucznej inteligencji w firmach ICT jest coraz bardziej powszechne. Technologia ta nie tylko przyspiesza realizację zadań, ale także obniża koszty, choć wprowadza ryzyko ujawnienia poufnych danych – jak wskazuje projekt badawczy „GenAI Proficiency”, który łączy interesy środowiska akademickiego i przemysłu.
Niniejsze badanie jest wynikiem współpracy prof. Dominiki Kaczorowskiej-Spychalskiej, dyrektorki Centrum Inteligentnych Technologii na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego, i Przemysława Mikusa, prezesa Software Development Association Poland (SoDA). Badanie ma na celu ocenę wpływu generatywnej AI (GenAI) na firmy z sektora ICT (Information and Communication Technologies). Sektor ten jest jednym z najszybciej rozwijających się obszarów gospodarki, znacząco wpływającym na tempo transformacji cyfrowej, szczególnie w zakresie przetwarzania, przechowywania i przesyłania informacji drogą elektroniczną.
„Ten projekt jest przykładem inicjatywy badawczej, która skutecznie łączy potrzeby i interesy zarówno społeczności naukowej, jak i biznesowej. Wstępne badania objęły 51 przedstawicieli, głównie kadry zarządzającej, firm ICT. Były to głównie duże organizacje, działające na polskim rynku od ponad dekady, o zasięgu międzynarodowym lub globalnym. GenAI było wykorzystywane przede wszystkim do wspierania pracowników w działach takich jak programowanie, marketing, sprzedaż i HR” – wyjaśniła prof. Kaczorowska-Spychalska.
Wyniki ujawniły, że ChatGPT stał się najczęściej używanym narzędziem GenAI, z którego korzystali niemal wszyscy respondenci. Zgłoszone użycie innych narzędzi, takich jak Claude, MS Copilot, GitHub Copilot, Midjourney i Dall-E, było znacznie niższe i oscylowało wokół 30%. Narzędzia takie jak HeyGen, Jasper, Canva i ElevenLabs były wymieniane rzadko. Ponadto respondenci wykorzystywali możliwości Bielika, jednego z dużych modeli języka polskiego, w swoich zadaniach.
„Główne korzyści dla firm ICT wynikające z korzystania z GenAI obejmowały skrócenie czasu realizacji zadań, zwiększoną produktywność na stanowiskach pracy i możliwość obniżenia wcześniej poniesionych kosztów. Jednak w dłuższej perspektywie najważniejszą korzyścią było opracowanie nowych modeli biznesowych, co wyraziło 75% respondentów. Uważali oni również, że technologia ta może zwiększyć wiedzę posiadaną przez firmy ICT i ich kierownictwo” — wyjaśnił ekspert. Może to obejmować inteligentne wyszukiwanie informacji zarówno w dokumentach wewnętrznych, jak i zewnętrznych, takich jak teksty prawne, tworzenie podsumowań lub automatyczne generowanie i aktualizowanie dokumentacji, takiej jak bazy wiedzy, raporty i dokumenty techniczne.
„Zmiany w sposobie, w jaki jednostki angażują się w technologię, również uznano za kluczowe, podobnie jak konieczność dostosowania procesów biznesowych i ich zarządzania. Ponadto pojawiły się obawy dotyczące wpływu GenAI na przyszłe struktury zatrudnienia, potencjalnych zmian w obecnym rozumieniu praw autorskich, ryzyka rozprzestrzeniania się dezinformacji i możliwości zmniejszenia innowacyjności w kodowaniu” – dodał badacz.
Z drugiej strony, najbardziej palącą kwestią jest bezpieczeństwo danych firmy, w tym ryzyko wycieku poufnych informacji, brak zaufania do wyników GenAI oraz niewystarczająca wiedza i umiejętności pracowników w tej dziedzinie. Niemniej jednak, dla większości respondentów, potencjalne korzyści z wykorzystania systemów i narzędzi GenAI w sektorze ICT przewyższały związane z tym ryzyko.
Jednocześnie respondenci uważali, że liczba nowo utworzonych miejsc pracy zrównoważy się z liczbą zlikwidowanych. Stanowiska najbardziej narażone na wpływ GenAI obejmowały stanowiska podstawowe (np. młodszy programista, młodszy deweloper, młodszy copywriter), projektantów, w tym projektantów UI/UX, testerów, wsparcie techniczne i pomoc w językach obcych. Nowe tytuły stanowisk pojawiające się w branży ICT obejmowały: projektanta promptów, właściciela procesu AI, prawnika specjalizującego się w obronie AI, arbitra AI, etyka AI oraz osoby odpowiedzialne za weryfikację i rozróżnianie wyników GenAI od wysiłków człowieka.
Potencjał zwiększania kompetencji pracowników w GenAI został dostrzeżony nie tylko w polityce szkoleniowej, ale także w partnerstwach między firmami ICT a instytucjami akademickimi. Kluczowe inicjatywy obejmowały wspólne projekty dotyczące GenAI, współtworzenie treści programowych i ich regularne aktualizowanie w celu spełnienia bieżących wymagań rynku, a także zwiększenie liczby sesji praktycznych związanych z AI i GenAI w różnych dziedzinach nauki, w tym w naukach społecznych i humanistycznych.
„Współpracujące inicjatywy badawcze skupiające się na GenAI, badające jej społeczne, kulturowe i biznesowe implikacje, a także nawiązywanie partnerstw edukacyjnych między firmami ICT i różnymi uniwersytetami w celu zintegrowania AI/GenAI z ramami edukacyjnymi, mogą okazać się intrygującą propozycją” – zauważyła prof. Kaczorowska-Spychalska.
„GenAI rozwija się szybko i zmienia sposób, w jaki firmy, w tym te z sektora ICT, rozwijają oprogramowanie, automatyzują procesy i podejmują decyzje. Monitorowanie wdrażania takich rozwiązań pomaga w identyfikowaniu najlepszych praktyk i dostosowywaniu przepisów oraz strategii rozwoju technologii do rzeczywistych potrzeb organizacji i użytkowników” – podsumował Mikus.
Autorzy projektu są zgodni, że współpraca między przemysłem a środowiskiem akademickim jest w tej dziedzinie niezbędna, dlatego też badania będą kontynuowane. (PAP)
Nauka w Polsce
bap/ bar/ lm/
