Zdjęcie: Adobe Stock
Ostatnio powszechnie stosowane leki stosowane w leczeniu cukrzycy typu 2 i otyłości mogą zmniejszać skuteczność tabletek antykoncepcyjnych, przed czym ostrzega brytyjska Agencja Regulacyjna ds. Leków i Produktów Opieki Zdrowotnej.
Program Yellow Card w Wielkiej Brytanii umożliwia obywatelom zgłaszanie działań niepożądanych leków. Brytyjska Agencja Regulacyjna ds. Leków i Produktów Opieki Zdrowotnej (MHRA) opublikowała na swojej stronie internetowej ostrzeżenie dotyczące potencjalnej nieskuteczności środków antykoncepcyjnych. Ostrzeżenie to pojawiło się po otrzymaniu 40 raportów o ciążach zachodzących podczas stosowania leków takich jak Ozempic, Wegovy i Mounjaro.
Ozempic i Wegovy, oba zawierające semaglutyd, imitują działanie hormonu znanego jako GLP-1, który zwiększa produkcję insuliny, spowalnia proces trawienia w żołądku i hamuje apetyt.
Składnikiem aktywnym preparatu Mounjaro jest tirzepatid, który wchodzi również w interakcję z innym hormonem regulującym apetyt i poziom cukru we krwi – GIP.
MHRA stwierdziła, że Mounjaro może zmniejszać skuteczność doustnych środków antykoncepcyjnych, takich jak pigułka, u osób z nadwagą, zalecając kobietom stosującym ten lek rozważenie metod barierowych, takich jak prezerwatywy. The Guardian zgłosił 26 przypadków ciąż związanych z Mounjaro.
Osiem przypadków dotyczyło ciąż u osób przyjmujących semaglutyd, podczas gdy dziewięć dotyczyło liraglutydu, innego składnika leku odchudzającego Saxenda. Chociaż raporty nie pytały, czy ciąże były planowane, dwa wskazywały, że były niezamierzone.
Według regulatora, leków tych nie należy stosować w czasie ciąży, podczas starań o poczęcie lub w okresie karmienia piersią, ponieważ „brakuje wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa, aby ustalić, czy lek może być szkodliwy dla dziecka”.
W niektórych przypadkach eksperci sugerują, że kobiety powinny kontynuować stosowanie antykoncepcji jeszcze przez dwa miesiące po zaprzestaniu przyjmowania leku, jeśli starają się o dziecko.
„Leki GLP-1 replikują naturalne hormony produkowane w jelitach, które wywołują uczucie sytości. Ta cecha sprawia, że są skuteczne w pomaganiu kobietom w utracie wagi. Otyłość negatywnie wpływa na płodność u kobiet, więc kobiety otyłe stosujące leki GLP-1 mają większe prawdopodobieństwo zajścia w ciążę w porównaniu z okresem przed utratą wagi. Uważamy również, że wchłanianie doustnych tabletek antykoncepcyjnych może być zmniejszone przez leki GLP-1, które wydłużają opróżnianie żołądka, chociaż potrzebne są dalsze badania, aby to potwierdzić”, wyjaśniła dr Channa Jayasena, konsultantka w dziedzinie endokrynologii rozrodu i andrologii w Imperial College Healthcare NHS Trust, cytowana przez Guardian.
„Wytyczne MHRA są ostrożne, ponieważ podkreślają, że kobiety mogą nieumyślnie zajść w ciążę podczas przyjmowania leków GLP-1. Nie wiemy, jak szkodliwe są leki GLP-1 w czasie ciąży; jesteśmy jednak świadomi, że alternatywne metody odchudzania, takie jak operacja, mogą zwiększać ryzyko poronienia. Dlatego kobietom zaleca się podjęcie wszelkich środków ostrożności, aby zapobiec ciąży podczas przyjmowania leków GLP-1” – stwierdził badacz, jak donosi gazeta.
„Te leki są dopuszczone do leczenia określonych schorzeń i nie powinny być stosowane w celach estetycznych. Nie są szybkim rozwiązaniem w celu utraty wagi i nie zostały ocenione pod kątem bezpieczeństwa, gdy są stosowane w ten sposób” – zauważyła dr Alison Cave, dyrektor ds. bezpieczeństwa agencji, na oficjalnej stronie internetowej MHRA.
Eksperci wskazują, że tabletka może nie wchłaniać się skutecznie ze względu na częste skutki uboczne związane z nowymi lekami na odchudzanie, takie jak wymioty i biegunka, a także opóźnienie opróżniania żołądka.
MHRA zaleca kobietom stosowanie antykoncepcji podczas przyjmowania leków GLP-1 i przez pewien okres po tym, zanim podejmą próbę poczęcia — dwa miesiące w przypadku Wegovy i Ozempic oraz jeden miesiąc w przypadku Mounjaro. Zaleca również, aby osoby przyjmujące Mounjaro wraz z doustnymi środkami antykoncepcyjnymi stosowały prezerwatywy przez cztery tygodnie po rozpoczęciu przyjmowania leku lub przeszły na inną metodę, taką jak wkładka wewnątrzmaciczna lub implant.
MHRA zachęca pacjentów do konsultacji z lekarzem w sprawie ryzyka i korzyści związanych ze stosowaniem leków na odchudzanie oraz do bycia świadomym potencjalnych skutków ubocznych. Leków tych nie należy nabywać z nieuregulowanych źródeł, takich jak salony kosmetyczne lub media społecznościowe, ani przyjmować bez wcześniejszej konsultacji z pracownikiem służby zdrowia. Nie tylko naraża to osoby próbujące schudnąć na poważne zagrożenia dla zdrowia, ale jest również nielegalne. Jedynym sposobem na zapewnienie otrzymania legalnego leku GLP-1 jest jego zakup w licencjonowanej aptece.
Wytyczne przypominają również pacjentom, aby byli czujni w związku z objawami związanymi z ostrym zapaleniem trzustki, które, choć rzadkie, mogą być poważne. Głównym objawem jest intensywny ból brzucha, który promieniuje do pleców i utrzymuje się. Każda osoba doświadczająca tego objawu powinna natychmiast zwrócić się o pomoc lekarską.
Paweł Wernicki (PAP)
pmw/ zan/
