Zdjęcie: Adobe Stock
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego dąży do umożliwienia instytucjom prowadzącym szkoły doktorskie oferowania wsparcia finansowego doktorantom znajdującym się w trudnej sytuacji finansowej. Działania te stanowią część proponowanej nowelizacji ustawy o szkolnictwie wyższym, opracowanej przez ministerstwo w ramach działań na rzecz uproszczenia przepisów.
Projekt nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (PSWN) trafił w środę do porządku obrad Rady Ministrów.
Jak podkreślono, szkoły doktorskie powstały 1 października 2019 roku, zastępując dotychczasowe ramy studiów doktoranckich w następstwie reform systemu akademickiego. Zmiana modelu kształcenia doktorantów, zgodnie z dokumentem, doprowadziła do zwiększenia stabilności finansowej kandydatów.
„Wszyscy uczestnicy studiów doktoranckich (bez doktoratu) otrzymują miesięczne stypendium w wysokości co najmniej 37% wynagrodzenia zasadniczego profesora. Po pozytywnym przejściu oceny śródokresowej, to minimum wzrasta do 57%. Stypendia te podlegają przepisom o zabezpieczeniu społecznym i są wypłacane przez okres do czterech lat” – wyjaśniło ministerstwo.
W propozycji opisano również istniejące formy wsparcia, w tym wyższe stypendia dla kandydatów niepełnosprawnych, kontynuację wypłat podczas urlopu rodzicielskiego oraz kwalifikowalność do stypendiów ministerialnych lub dotowanych przez państwo pożyczek studenckich.
Ministerstwo twierdzi, że środki te „znacznie poprawiły” sytuację ekonomiczną doktorantów, co uzasadnia zaprzestanie stosowania poprzednich systemów stypendialnych w ramach starego modelu studiów doktoranckich.
Jednak w ostatnich opiniach pojawiły się apele o przywrócenie pomocy finansowej na pilne potrzeby. „Obawy dotyczą nieprzewidzianych wyzwań, które mogą utrudniać postępy w nauce lub codzienne życie. Zwolennicy argumentują, że taka pomoc zapewniłaby niezbędne wsparcie w wyjątkowych okolicznościach, sprzyjając lepszym warunkom prowadzenia badań” – czytamy w propozycji.
Aby zaradzić temu problemowi, projekt nowelizacji zezwala szkołom doktorskim na przyznawanie stypendiów w trudnych sytuacjach ze środków własnych, wyłączając te płatności z formalnych ram pomocy finansowej.
„Ta zmiana umożliwia instytucjom wsparcie finansowe doktorantów bez nakładania nowych obciążeń regulacyjnych i kosztów dla budżetu państwa. Wypłata pomocy będzie oparta wyłącznie na środkach instytucjonalnych” – wyjaśniło ministerstwo.
Dodali, że włączenie takiego wsparcia do istniejącego systemu pomocy finansowej zwiększyłoby złożoność administracyjną i obciążenie fiskalne finansów publicznych.
Projekt ma zostać zatwierdzony przez rząd w trzecim kwartale tego roku. (PAP)
Nauka w Polsce
agt/ mhr/
