Zdjęcie: materiały prasowe
Chociaż start załogi Ax-4, w której skład wchodzi polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski, jest nadal opóźniony, misja lustrzana z analogowymi astronautami w LunAres Habitat w Pile zbliża się do końca. Misja ta jest częścią eksperymentu „AstroMentalHealth”, jednej z 13 inicjatyw w ramach polskiej misji IGNIS.
„Ostatnie dni uwypukliły znaczne trudności i zawiłości związane z organizacją misji kosmicznej. Naukowcy, którym powierzono zadanie przeprowadzenia eksperymentów na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) w ramach misji IGNIS, napotykają podobne przeszkody” – zauważyła w oświadczeniu dla PAP dr Agnieszka Skorupa z Uniwersytetu Śląskiego, pomysłodawczyni i koordynatorka eksperymentu „AstroMentalHealth”, którego celem jest monitorowanie zdrowia psychicznego astronautów w trakcie misji.
Badacz zauważył, że badanie to obejmuje zarówno komponenty orbitalne, jak i naziemne. Misja lustrzana przeprowadzona w LunAres Habitat obejmuje dwie grupy: pięcioosobowy zespół, który odzwierciedla załogę Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, oraz czteroosobowy zespół symulujący załogę misji Axiom-4. „To analogowy zespół Ax-4 wykonuje protokoły badawcze w ramach projektu 'AstroMentalHealth', które następnie zostaną zastosowane na ISS” — dodała Agnieszka Skorupa.
Chociaż rozpoczęcie misji AX-4 jest nadal przekładane (najnowsze informacje wskazują, że nie nastąpi to przed 19 czerwca), segment „siedliskowy” przebiegał zgodnie z pierwotnym harmonogramem startu i obecnie dobiega końca.
Jak wyjaśniła Agnieszka Skorupa, postanowiono trzymać się pierwotnego harmonogramu procedur, ponieważ uczestnicy misji naziemnej nie mają takiego samego stopnia elastyczności jak zawodowi astronauci. Ci analogowi astronauci to osoby z własnymi zobowiązaniami zawodowymi, codziennie zaangażowane w takie dziedziny jak nauka i/lub przemysł kosmiczny.
„Zespół zarządzający badaniami stale staje przed koniecznością podejmowania kluczowych decyzji w ograniczonym czasie, ale obecnie wszystko wydaje się być na dobrej drodze. Harmonogram badań pozostaje nienaruszony, co zapewnia, że potencjał do późniejszych porównań danych między grupami nie jest zagrożony. Do tej pory wszystkie zaplanowane procedury zostały wykonane zgodnie z planem. Przełożenie startu Ax-4 wymaga od astronautów analogowych wykazywania się codzienną elastycznością, czego nie doświadczyliśmy w poprzednich misjach analogowych w takim stopniu. Jednak zwiększa to również realizm, ponieważ astronauci oczekujący na lot na ISS napotykają tę samą sytuację” – podkreślił badacz.
Dodała również, że astronauci analogowi zakończą izolację 17 czerwca.
Celem eksperymentu „AstroMentalHealth” – jednego z 13 badań, które zostaną przeprowadzone w ramach polskiej misji naukowo-technicznej IGNIS na Międzynarodową Stację Kosmiczną – jest zbadanie wpływu izolacji kosmicznej na zdrowie psychiczne człowieka.
Badanie będzie polegało na zbieraniu pomiarów od astronautów przed, w trakcie i po misji. Dane będą zbierane za pomocą trzech metod. Pierwsza metoda obejmuje kwestionariusze (przeprowadzane przed, w trakcie i po misji). Druga obejmuje wywiady z astronautami przed i po misji, wraz z analizą nagrań wideo wykonanych przez astronautów w czasie ich pobytu w kosmosie. Zostanie to uzupełnione analizą emocjonalnych wyrazów twarzy obserwowanych u astronautów podczas ich wideodzienników na ISS.
Wyniki mogą przyczynić się do udoskonalenia systemów wsparcia psychologicznego dla załóg statków kosmicznych.
LunAres Habitat znajduje się na byłym lotnisku wojskowym w Pile, w przebudowanym hangarze samolotów wojskowych. Podłoga hangaru jest pokryta 400 tonami piasku i 400 tonami bazaltu, nie ma dostępu do światła słonecznego, a jedyne wyjście symuluje śluzę, przez którą astronauci przechodzą w celu symulowanych spacerów kosmicznych. Naukowcy biorący udział w eksperymencie podkreślają, że misja lustrzana jest najdokładniejszą symulacją misji kosmicznej, jaką można osiągnąć.
W ramach misji Ax-4 czteroosobowa załoga ma udać się na Międzynarodową Stację Kosmiczną: Peggy Whitson (USA), Sławosz Uznański-Wiśniewski (Polska/ESA), Shubhanshu Shukla (Indie) i Tibor Kapu (Węgry). Dr Uznański-Wiśniewski zostanie drugim Polakiem w kosmosie po Mirosławie Hermaszewskim i pierwszym na ISS. (PAP)
Nauka w Polsce
acp/ pasek/
