05.11.2024. Budynki kampusu Uniwersytetu Medycznego im. Piastów we Wrocławiu, 5 w tym miesiącu. PAP/Maciej Kulczyński
Laboratorium Cytometrii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu otrzymało międzynarodowy certyfikat potwierdzający jego najwyższej klasy zdolności badawcze. Jest to pierwszy przypadek takiej certyfikacji w Polsce i plasuje się wśród zaledwie trzech w Europie pod względem wykrywania tego, co określa się mianem mierzalnej choroby resztkowej (MRD) u pacjentów z ostrą białaczką szpikową.
W komunikacie prasowym wydanym we wtorek uniwersytet poinformował, że uzyskanie certyfikatu European LeukemiaNet (ELN) na badanie MRD było wynikiem kilkumiesięcznych przygotowań mających na celu spełnienie niezbędnych kryteriów.
„Potwierdzenie kwalifikacji i kompetencji obejmowało dwuetapowy proces. Normy są dość rygorystyczne: do tej pory żaden ośrodek w Polsce nie uzyskał tej certyfikacji, a w całej Europie tylko dwa laboratoria w Niemczech spełniły kryteria ELN” – zauważono w komunikacie prasowym.
W skład zespołu Pracowni Cytometrii wchodzą: dr Donata Szymczak, mgr Aleksandra Kiraga-Skokowska, mgr Aneta Filipek i mgr Natalia Nogaj.
„Kaliber testów diagnostycznych wynika nie z samej technologii, ale raczej z osób ją obsługujących. Procedura certyfikacji zajęła nam osiem miesięcy, ale przedtem nasz zespół gromadził doświadczenie przez kilka lat poprzez udział w badaniach wieloośrodkowych, międzynarodowych zewnętrznych ocenach laboratoryjnych i współpracę z wieloma europejskimi laboratoriami” – stwierdziła dr Donata Szymczak, kierownik wrocławskiego laboratorium, cytowana w komunikacie.
Zauważyła również, że „serce” hematologii laboratoryjnej znajduje się w Amsterdamie, gdzie ścisła współpraca z tym szanowanym ośrodkiem oraz doświadczenie zdobyte podczas stażu odegrały kluczową rolę w podniesieniu kwalifikacji wrocławskiego zespołu.
Laboratorium cytometrii przepływowej przetwarza próbki szpiku kostnego, krwi obwodowej i płynu mózgowo-rdzeniowego pochodzące od pacjentów. Analiza cytometryczna ocenia skład komórek w próbce, identyfikując te, które są nieprawidłowe. Ten test jest kluczowy dla klinicystów: ułatwia diagnozę raka i rozpoczęcie leczenia, a także monitorowanie skuteczności terapii.
„Cytometria ujawnia, czy komórki nowotworowe są eliminowane w wyniku leczenia. Jeśli nie, lekarze mogą zdecydować się na zmianę podejścia do leczenia. Krytycznym krokiem jest upewnienie się, że w ciele pacjenta nie pozostały żadne patologiczne komórki, co pozwala założyć, że białaczka została pokonana. Konieczna jest absolutna pewność, ponieważ nawet kilka pozostałych komórek nowotworowych, które mogą nie wywoływać żadnych objawów klinicznych, może prowadzić do nawrotu. W kontekście białaczki szpikowej określa się to mianem mierzalnej choroby resztkowej (MRD). Dzięki rozwojowi coraz bardziej precyzyjnych metod diagnostycznych jej wpływ można skutecznie zminimalizować”, stwierdzono w komunikacie.
„W próbce zawierającej kilka milionów komórek mogliśmy wykryć 20 z tych komórek nowotworowych. To jak szukanie igły w stogu siana. To zadanie wymaga nie tylko wysokiej jakości cytometru, ale także dużego doświadczenia. Opracowaliśmy własne konfiguracje, które optymalizują pomiary i są zgodne z najwyższymi światowymi standardami diagnostycznymi” – wyjaśnił dr Szymczak.
Wyjaśniła, że zespół laboratorium wrocławskiego zaangażował się w Europejską Sieć ds. Białaczki po przedstawieniu badań dotyczących wieloośrodkowej inicjatywy skupionej na ocenie minimalnej choroby rozwojowej (MRD).
„Nasza jakość badań została doceniona, co doprowadziło do naszego zaproszenia do dużego europejskiego projektu Resolve. W projekcie tym uczestniczą naukowcy z Niemiec, Hiszpanii, Włoch, Francji, Grecji, Izraela i Wielkiej Brytanii. Jednak warunkiem wstępnym udziału było uzyskanie certyfikatu ELN, co udało nam się osiągnąć” – podzielił się dr Szymczak.
Pracownia Cytometrii Przepływowej w Katedrze Hematologii, Terapii Komórkowej i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Warszawie ocenia mierzalną chorobę resztkową nie tylko w ostrych białaczkach szpikowych, ale także w szpiczaku mnogim i przewlekłej białaczce limfocytowej. Obecnie jest w trakcie uzyskiwania kolejnej certyfikacji, tym razem od stowarzyszenia ERIC (European Research Initiative Cll.) dotyczącej MRD w przewlekłej białaczce limfocytowej.
Katedra Hematologii, Terapii Komórkowej i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Warszawie od dawna aktywnie uczestniczy w Polskiej Grupie ds. Białaczek (PALG). Prof. Anna Czyż, członek zarządu PALG, podkreśliła, że ta współpraca dała zespołowi Laboratorium Cytometrii Przepływowej możliwość doskonalenia umiejętności i poszerzania wiedzy poprzez staże w prestiżowych europejskich laboratoriach. Ponadto partnerstwo między PALG a Europejską Siecią ds. Białaczek i ERIC umożliwiło zespołowi zaangażowanie się w międzynarodowe procesy standaryzacji i walidacji dotyczące określania chorób resztkowych w białaczkach.
„Jesteśmy dumni z osiągnięć Pracowni Cytometrii, która jest częścią sieci laboratoriów w naszej klinice, kierowanej przez dr Iwonę Prajs. Sieć ta prowadzi również zaawansowane badania molekularne i genetyczne, niezbędne dla współczesnej hematologii” – podsumował prof. Tomasz Wróbel, kierownik Kliniki Hematologii, Terapii Komórkowych i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Warszawie. (PAP)
rosyjski/agt/
