Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że restrukturyzacja Getin Noble Banku nie będzie utrudniać możliwości zawieszenia spłat kredytów. Wniosek ten złożyli kredytobiorcy, którzy chcą unieważnić umowę kredytu hipotecznego powiązaną z kursem franka szwajcarskiego w polskim sądzie.
W 2007 roku kredytobiorcy, którzy zaciągnęli kredyt hipoteczny indeksowany do franka szwajcarskiego w Getin Noble Bank (GNB), zwrócili się do sądu o wydanie orzeczenia o uznaniu warunków umowy kredytowej za nieuczciwe i jej unieważnieniu. Po rozpoczęciu przymusowej restrukturyzacji banku w 2022 roku zwrócili się między innymi o zawieszenie zobowiązań spłaty kredytu do czasu zakończenia sprawy sądowej.
Ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (BFG) stanowi jednak, że postępowanie zabezpieczające prowadzone przeciwko bankowi w restrukturyzacji musi zostać wstrzymane, a wszczęcie nowego postępowania jest niedopuszczalne.
Zapytanie Trybunału do TSUE
Sąd Okręgowy w Warszawie zwrócił się do TSUE z pytaniem, czy brak możliwości rozpatrzenia wniosku konsumenta jest zgodny z prawem UE. Pytanie to dotyczy zgodności polskiego ustawodawstwa z dwiema dyrektywami UE: jedną dotyczącą działań naprawczych i restrukturyzacji, a drugą dotyczącą nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich.
W odpowiedzi na pytanie polskiego sądu, TSUE orzekł, że prawo UE zakazuje odrzucenia wniosku o ustanowienie zabezpieczenia złożonego przez kredytobiorcę w tej sprawie.
Sąd w Luksemburgu zauważył, że celem dyrektywy w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich jest zagwarantowanie wysokiego poziomu ochrony praw konsumentów i zapobieganie stosowaniu nieuczciwych klauzul w umowach. Wspomniał, że państwa członkowskie są zobowiązane do zapewnienia skuteczności prawa UE. W tym scenariuszu taka skuteczność może oznaczać wdrożenie zabezpieczenia, które chroni konsumenta przed przekroczeniem płatności ponad to, czego GNB może żądać od kredytobiorcy w przypadku wydania orzeczenia dotyczącego unieważnienia umowy pożyczki.
Obawy dotyczące polskich przepisów
TSUE podkreślił, że ochrona konsumentów ustanowiona w dyrektywie nie wpływa negatywnie na proces restrukturyzacji.
W swoim czwartkowym komunikacie TSUE przypomniał, że to sąd w Warszawie zasugerował, że warunki umowy kredytowej podpisanej przez powoda z GNB mogą być uznane za nieuczciwe, a umowa może nie być ważna po unieważnieniu tych postanowień. Dlatego Sąd Okręgowy w Warszawie uznał, że wniosek o środki tymczasowe powinien zostać zatwierdzony, ale ustawa o BFG nie dopuszcza zabezpieczenia na majątku instytucji przechodzącej restrukturyzację.
Decyzja TSUE z czwartku wskazuje, że postanowienia polskiej ustawy są sprzeczne z przepisami Unii Europejskiej.
