Zdjęcie: Adobe Stock
Pszczoła ciesielska fioletowa, znana również jako pszczoła czarna – niegdyś uważana za potencjalnie wymarłą w Polsce – obecnie gwałtownie się rozprzestrzenia, szczególnie w regionach północnych. Według dr. Pawła Jarzembowskiego z Instytutu Biologii Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, ten powrót do łask jest związany z globalnym ociepleniem i zmianami klimatu.
Dorosłe osobniki pszczoły ciesielnicy fioletowej mogą dorastać do 3,5 cm długości. Owad buduje gniazda w rozkładającym się drewnie, co znajduje odzwierciedlenie w jego naukowej nazwie Xylocopa violacea , pochodzącej od greckich słów „xylon” (drewno) i „kopē” (ciąć). Jego ciało i skrzydła mają ciemną barwę z głębokim fioletowym połyskiem.
Mimo że w Polsce od 2004 r. gatunek ten klasyfikowany jest jako „prawdopodobnie wymarły”, w ostatnich latach liczba obserwacji tego gatunku znacznie wzrosła, zwłaszcza w północnych rejonach kraju.
Dr Jarzembowski podkreślił, że powrót gatunków jest napędzany przede wszystkim zmianami klimatu. „Wzrost temperatur umożliwia gatunkom ciepłolubnym rozwój i zasiedlanie regionów, które wcześniej nie nadawały się do przetrwania. W ciągu ostatniej dekady ten trend skłonił wiele gatunków do rozszerzenia swoich zasięgów występowania na północ” – stwierdził w komunikacie uniwersytetu udostępnionym PAP.
Badacz zwrócił również uwagę na naturalną migrację i rozprzestrzenianie się za pośrednictwem człowieka. „Te owady mogą przemieszczać się poprzez transport drewna, a w połączeniu z łagodniejszym klimatem tworzą populacje na nowych terytoriach. Ich zdolność adaptacji jest kluczowa – choć preferują ciepło, zajmują również środowiska zmienione przez człowieka, gniazdując w martwym drewnie, belkach konstrukcyjnych, płotach, a nawet szczelinach w ścianach” – wyjaśnił.
Eksperci uważają, że początkowy spadek liczebności gatunku w Polsce na początku XXI w. był spowodowany utratą siedlisk, w szczególności zanikiem starych drzew, a także intensyfikacją rolnictwa i stosowaniem środków chemicznych.
Na Dolnym Śląsku przez stulecie, aż do 2015 roku, nie odnotowano żadnych obserwacji pszczoły ciesielnicy fioletowej. Obecnie populacje tego gatunku obserwuje się w południowej i wschodniej strefie regionu, obejmującej Kotlinę Kłodzką, Przedgórze Sudeckie, Równinę Wrocławską i obszary wzdłuż Odry. (PAP)
Nauka w Polsce
pdo/ zan/
