Po chwilowym zastoju spowodowanym pandemią, średnia długość życia w Polsce wzrosła i obecnie przekracza poziom sprzed pandemii koronawirusa. Chociaż wskaźniki umieralności mężczyzn są nadal wyższe niż kobiet, dysproporcja ta nadal się zmniejsza, jak wynika z najnowszych raportów Głównego Urzędu Statystycznego.
Najnowsze dane pokazują, że w 2024 roku mężczyźni w Polsce żyli średnio 74,93 lat, a kobiety 82,26 lat , co oznacza niewielki wzrost o 0,3 roku dla obu płci. Ten postęp kontynuuje trwający od dziesięcioleci trend, w którym średnia długość życia mężczyzn wydłużyła się o 8,7 roku, a kobiet o 7 lat od 1990 roku.
Łączna poprawa w latach 1991-2019 wyniosła 8,2 roku dla mężczyzn i 6,7 roku dla kobiet, co wynikało z poprawy wskaźników przeżywalności we wszystkich grupach demograficznych i znacznego spadku śmiertelności niemowląt. Do 2019 roku polscy mężczyźni żyli o 18 lat dłużej niż ich koledzy w połowie XX wieku, a kobiety o 20 lat dłużej.
Niepowodzenia związane z pandemią skróciły oczekiwaną długość życia mężczyzn o 2,3 roku, a kobiet o 2,1 roku w latach 2020-2021. Ożywienie gospodarcze rozpoczęło się w 2022 roku, a dane z 2023 roku przekroczyły wartości sprzed pandemii (74,65 lat dla mężczyzn i 81,99 lat dla kobiet). Dane z 2024 roku potwierdzają powrót do trendu wzrostowego sprzed kryzysu, przy czym obie płci zyskały 0,3 roku.
Różnica w długości życia między kobietami a mężczyznami przekracza siedem lat
Utrzymująca się różnica w śmiertelności mężczyzn i kobiet w Polsce jest nadal wyraźniejsza niż w większości krajów europejskich. Po zmniejszeniu się z 9,2 roku (1991) do 8,2 roku (2001), różnica ta powiększyła się do 8,7 roku w połowie pierwszej dekady XXI wieku, zanim nastąpił jej ostatni spadek.
Stabilność na poziomie około ośmiu lat utrzymywała się do 2020 roku, po czym nastąpiła przyspieszona konwergencja. Różnica w długości życia między płciami wynosi obecnie 7,3 roku – jest to najwęższa odnotowana różnica według oficjalnych statystyk.
Podwyższona śmiertelność mężczyzn utrzymuje się w niemal wszystkich grupach wiekowych. Obecne warunki sugerują, że 0,7% noworodków płci męskiej nie dożyje dorosłości w porównaniu z 3% w 1990 roku, w porównaniu z 0,5% kobiet (w porównaniu z 2,2%). Dysproporcje pogłębiają się wraz z wiekiem: 4,7% mężczyzn w porównaniu z 1,8% kobiet może nie dożyć 45. roku życia, a w przypadku siedemdziesięciolatków odsetek ten wzrasta do 42,9% w porównaniu z 21,9%.
Mężczyźni mieszkający w miastach wykazują marginalną przewagę; długość życia kobiet jest porównywalna w skali kraju
Mężczyźni mieszkający w miastach odnotowali w 2024 roku oczekiwaną długość życia wynoszącą 75,07 lat, przewyższając mieszkańców wsi o 0,4 roku. Długość życia kobiet wykazywała nieznaczne różnice między obszarami miejskimi (82,27) a wiejskimi (82,21). Różnica między płciami w miastach wynosiła 7,2 roku w porównaniu z 7,5 roku na obszarach wiejskich.
Powiązane: Emeryci będą musieli liczyć się ze zmniejszeniem świadczeń.
Różnice regionalne utrzymują się w różnych administracyjnych regionach Polski. Średnia długość życia mężczyzn wahała się od 73,61 lat (Łódź) do 76,25 lat (Małopolskie) – różnica wynosiła 2,6 roku. W przypadku kobiet odnotowano mniejszą, 2,3-letnią różnicę, z najniższymi wartościami w Łodzi i na Śląsku (81,42), co kontrastowało z najwyższą wartością w województwie podkarpackim, wynoszącą 83,73 lat.
Wzorce umieralności ze względu na płeć utrzymują się w całym kraju. Podlaskie odnotowało największą różnicę między płciami (8,3 roku), a śląskie najmniejszą (6,8 roku).
Europejskie rankingi długowieczności pokazują pozycję Polski
Polska zajmuje 27. miejsce wśród 35 krajów europejskich pod względem długości życia mężczyzn (74,6 lat), wyprzedzając kilka krajów bałkańskich, karpackich i bałtyckich. Pod względem długości życia kobiet (82,1 lat) plasuje się na 24. miejscu, wyprzedzając kraje sąsiednie z wyjątkiem Słowacji.
Liderami kontynentu są Liechtenstein i Szwajcaria (82,4 mężczyzn) oraz Hiszpania i Szwajcaria (86,9 kobiet). Mołdawia plasuje się na szarym końcu z oczekiwaną długością życia wynoszącą 67,5 lat (mężczyźni) i 76,4 lat (kobiety). Kraje o krótszej długości życia charakteryzują się zazwyczaj większymi różnicami między płciami, na czele z Łotwą (różnica 10,1 roku), podczas gdy kraje nordyckie wykazują niemal parytet.
