Unia Europejska jest znana z rygorystycznych przepisów klimatycznych. Jednak najnowsze dane z początku 2025 roku wskazują na wzrost emisji gazów cieplarnianych w porównaniu z rokiem poprzednim, na czym Polska wyróżnia się w tym względzie. Pomimo powszechnie donoszonych postępów w dziedzinie energii odnawialnej, uzależnienie od paliw kopalnych wzrosło w porównaniu z okresami wcześniejszymi.
- Emisja gazów cieplarnianych w UE wzrosła o 3,4% w I kw. 2025 r. w porównaniu z I kw. 2024 r., przy jednoczesnym wzroście PKB
- Największe wzrosty emisji odnotowano w sektorze produkcji energii i mieszkalnictwa, natomiast w rolnictwie i transporcie zaobserwowano spadki
- Dwadzieścia krajów zgłosiło wyższy poziom emisji, na czele z Bułgarią; siedem odnotowało spadek, a Malta znalazła się na czele redukcji
- Wzrost może być związany ze zwiększonym zużyciem paliw kopalnych i słabszą wydajnością odnawialnych źródeł energii, o czym świadczą dane z Polski. Wspomniano również o zmianach w nawykach konsumentów.
- Dodatkowe aktualności biznesowe dostępne na Businessinsider.com.pl
Między styczniem a marcem 2025 roku państwa członkowskie UE wyemitowały około 900 milionów ton ekwiwalentu CO2 , według sierpniowego raportu Eurostatu (z wyłączeniem danych z Hiszpanii i Holandii). Stanowi to wzrost o 3,4% w porównaniu z 871 milionami ton w pierwszym kwartale 2024 roku, obejmującymi metan, podtlenek azotu i gazy fluorowane, a także CO2.
Do tego wzrostu przyczyniło się dwadzieścia krajów, w przeciwieństwie do siedmiu, które wykazały niższe emisje. Ta zmiana przerywa wcześniejsze tendencje spadkowe obserwowane w porównaniach lat 2022-2024. Wcześniejsze raporty roczne wskazywały na spadek emisji w całej UE o 8,3% w latach 2023-2024, w tym redukcję o 16,5% w sektorach objętych systemem handlu emisjami. Pełne dane za 2024 rok wciąż nie są dostępne, chociaż wyniki z 2023 roku wskazują na spadek o 37% w porównaniu z 1990 rokiem.
Przeczytaj także: ETS ogranicza emisje, ale globalne ocieplenie nadal trwa. Rekordowy rok 2024 w przeglądzie.
Sektor energetyczny napędza wzrost emisji
Wzrost emisji o 3,4% zbiegł się ze wzrostem PKB o 1,2% w pierwszym kwartale 2025 r., przeciwdziałając historycznej tendencji UE do rozdzielania wzrostu gospodarczego, zgodnie z którą w latach 1990–2023 ekspansja gospodarcza następowała bez wzrostu emisji.
Trzy sektory odpowiadały za 63,4% całkowitych emisji: gospodarstwa domowe ( 25,5% ), przedsiębiorstwa energetyczne/gazownicze ( 19,3% ) i przemysł wytwórczy ( 18,6% ). Pozostałe emisje pochodziły z rolnictwa, budownictwa, gospodarki odpadami i usług pozatransportowych.
Emisje w sektorze energetycznym wzrosły o 13,6% (ze 152,8 do 173,5 mln ton ekwiwalentu CO2). Emisje w sektorze mieszkaniowym wzrosły o 5,6% (z 217,025 do 229,277 mln ton). Nieznaczny wzrost odnotowano w sektorze gospodarki odpadami, usług i budownictwa.
Malta przoduje w redukcji emisji
Emisje z transportu spadły o 2,9% (110,224 do 107,082 mln ton), podczas gdy w rolnictwie odnotowano spadek o 1,4% (109,3 do 107,8 mln ton). W przemyśle przetwórczym odnotowano marginalny spadek o 0,2% .
Spośród 20 krajów o rosnących emisjach, Bułgaria (+17,4%), Czechy (+10,7%) i Polska (+6,1%) odnotowały wzrosty. Malta (-6,2%), Finlandia (-4,4%) i Dania (-4,3%) odnotowały znaczące redukcje. Niemcy (+4,6%) i Francja (+0,4%) wykazały zróżnicowane trendy, podczas gdy Estonia, Luksemburg i Łotwa odnotowały zarówno spadek emisji, jak i PKB.
Wzrost emisji w Polsce o 6,1% szedł w parze ze wzrostem PKB o 2,1%, co przewyższyło średnią UE w obu wskaźnikach.
Węgiel rośnie, a odnawialne źródła energii słabną
Polskie dane energetyczne pokazują, że produkcja węgla kamiennego wzrosła o 3,66% (25,48 TWh), a węgla brunatnego o 8,23% (12,42 TWh) w okresie styczeń-kwiecień 2025 r. Produkcja energii z gazu wzrosła o 14,34% (6,56 TWh), podczas gdy produkcja energii wiatrowej spadła o 16,86% (8,39 TWh). Produkcja energii wodnej spadła o połowę (-42,13%), podczas gdy produkcja innych odnawialnych źródeł energii wzrosła o 35,96%.
Powiązane: Poza Norwegią i USA: Polska pozyskuje gaz od dostawców z Karaibów
Jak wzorce miejsca pracy wpływają na emisje?
Michał Purol, Dyrektor ds. Zrównoważonego Rozwoju UNEP/GRID-Warszawa, przypisuje te zmiany wpływom pogody i zmianom w zachowaniach. „Słabsze warunki dla odnawialnych źródeł energii, zwłaszcza w przypadku lądowej energii wiatrowej, prawdopodobnie wpłynęły na wiele państw UE. Ekstremalne temperatury wpływają na wzorce zapotrzebowania na energię” – zauważył. Zwiększona liczba dojazdów do pracy mogła zwiększyć emisje w sektorze gospodarstw domowych poprzez połączenia transportowe.
Dziękujemy za lekturę. Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Google News.
Źródło
