Zdjęcie: materiały prasowe
Niedawna analiza Rady Naukowej Europejskich Akademii Nauk (EASAC) skupia się na substytutach mięsa. Dokonuje ona przeglądu naukowych spostrzeżeń na temat ich wpływu na dobrostan człowieka, równowagę żywieniową, systemy ekologiczne i dynamikę społeczną, osadzając te ustalenia w szerszym kontekście polityki unijnej i międzynarodowej.
„Badanie to, wpisujące się w aktualną strategię UE w zakresie białka, mającą na celu zwiększenie zrównoważonej produkcji żywności, analizuje szybko zmieniający się sektor zamienników mięsa, obejmujący białka pochodzenia roślinnego, opcje oparte na owadach, fermentację mikrobiologiczną i mięso hodowane laboratoryjnie” – zauważono w komunikacie udostępnionym PAP przez Polską Akademię Nauk, członka EASAC.
Jak podano, dokument „zapewnia decydentom oparty na dowodach plan harmonizacji celów klimatycznych, priorytetów w zakresie zdrowia publicznego i solidnej infrastruktury żywnościowej”.
Profesor Bert Rima, przewodniczący panelu specjalistów z europejskich akademii, podkreślił w komunikacie, że UE musi działać szybko, aby opracować „politykę sprzyjającą rozwojowi alternatywnych białek, przy jednoczesnym zachowaniu bezpieczeństwa żywnościowego i ochrony konsumentów”.
„Przyszłe pokolenia Europejczyków mogą postrzegać mniejsze spożycie mięsa jako coś nieuniknionego i korzystnego. Analiza przedstawia strategie promujące mniejsze spożycie mięsa i umożliwiające podejmowanie świadomych decyzji żywieniowych” – zauważył.
Kluczowe wnioski z raportu podkreślają korzyści ekologiczne. Naukowcy zauważają, że niektóre substytuty mięsa mogą mieć mniejszy wpływ na środowisko niż konwencjonalna hodowla zwierząt; że owady i białka bakteryjne oferują rozwiązania efektywne pod względem wykorzystania zasobów, jeśli są pozyskiwane w sposób zrównoważony; a mięso hodowane laboratoryjnie może przynieść korzyści ekologiczne, jeśli jest produkowane z wykorzystaniem energii odnawialnej.
Ponadto w komunikacie wyjaśniono, że chociaż żywność alternatywna może uzupełniać odżywcze diety, jej jakość odżywcza jest zróżnicowana: wysoko przetworzone produkty roślinne czasami zawierają podwyższoną zawartość sodu i niezdrowych tłuszczów. W związku z tym konieczne są rozszerzone badania nad nowymi produktami, takimi jak mięso hodowane w laboratorium i białka poddane precyzyjnej fermentacji.
Odnosząc się do postaw konsumentów, eksperci EASAC podkreślili, że naturalne właściwości, smak, opłacalność i przejrzystość informacji pozostają kluczowe dla akceptacji społecznej. Zauważyli większą otwartość wśród młodszych, miejskich grup demograficznych na alternatywy, szczególnie tych, które są zainteresowane etyką zwierząt i zrównoważonym rozwojem środowiska.
Badanie podkreśla również potrzebę wsparcia innowacji. „Białka pochodzące z fermentacji i hodowli są obiecujące, ale napotykają na bariery w postaci kosztów produkcji i skalowalności. Ukierunkowane inwestycje publiczne i spójne regulacje są niezbędne do osiągnięcia bezpiecznych i zrównoważonych przełomów” – stwierdzili naukowcy.
W związku z tym w raporcie przedstawiono „sześć kluczowych zaleceń dla decydentów”. Obejmują one przyjęcie przejrzystych, obowiązkowych norm etykietowania dotyczących wartości odżywczych i wpływu na środowisko; określenie precyzyjnych wytycznych dotyczących dodatków do białek roślinnych i mikrobiologicznych; oraz wspieranie innowacji poprzez finansowanie i badania nad skalowalnymi rozwiązaniami, takimi jak białka hodowane.
W dokumencie zaprezentowano także istotne statystyki: mieszkańcy UE spożywają 82 g białka dziennie, z czego 49 g pochodzi ze źródeł zwierzęcych, a 33 g z roślin.
W dokumencie stwierdzono również, że hodowla zwierząt przyczynia się do emisji do 60% gazów cieplarnianych w globalnym systemie żywnościowym. W UE konsumpcja żywności odpowiada za 48% oddziaływania na środowisko, z czego połowa pochodzi z produkcji zwierzęcej.
Aby dostosować się do progów klimatycznych planety, w raporcie podkreślono konieczność 90-procentowej redukcji emisji związanych z żywnością w UE.
EASAC – organizacja zrzeszająca krajowe akademie nauk z państw członkowskich UE, Norwegii, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii – stawia sobie za cel konsolidację wiedzy naukowej i doradzanie liderom UE.
Pełna analiza jest dostępna na platformie internetowej EASAC. (PAP)
Nauka w Polsce
akp/ agt/
