W I poł. 2024 r. Polacy zaczęli budować ponad 1,7 tys. domów bez pozwoleń – najwięcej od ośmiu lat. Co drugi miał więcej niż 70 mkw., na co pozwalają obowiązujące od roku przepisy – wynika z danych Głównego Urzędu nadzoru Budowlanego.

To odwrócenie trendu opisywanego przez nas w poprzednich latach, gdy liczba domów budowanych bez pozwoleń a jedynie w oparciu o zgłoszenie budowy, pomimo wprowadzenia teoretycznie uproszczonych procedur, spadała.
W ciągu pierwszych sześciu miesięcy 2024 r. w ten sposób rozpoczęto budować 1717 domów jednorodzinnych. To o 38 proc. a nominalnie o blisko 500 więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Dla porównania liczba nowych budów rozpoczętych przez inwestorów indywidualnych wzrosła o 12 proc. r/r.

Tym samym udział domów budowanych w oparciu o zgłoszenie wyniósł 4,3 proc., przy czym nowe budowy domów większych niż 70-metrowe miały 2,3 proc. udziału. Współczynnik ten, choć wciąż niewielki, rośnie od czterech lat. Na początku pandemii COVID-19, czyli w I poł. 2020 r. wyniósł on jedynie 1,8 proc. W pierwszych półroczach kolejnych lat wynosił odpowiednio 2,7, 3,0 i 3,5 proc. Wciąż jest on jednak znacznie niższy niż jeszcze w 2016 r., gdy udział domów bez pozwoleń przekraczał 6,5 proc.
Tradycyjnie najwięcej domów w oparciu o zgłoszenie zaczęto budować na Mazowszu (345). Więcej niż sto tego typu budów zanotowano także w województwach:
- łódzkim (185)
- wielkopolskim (178),
- śląskim (126),
- dolnośląskim (123),
- pomorskim (121),
- kujawsko – pomorskim (104)
Biorąc pod uwagę jedynie domy o powierzchni do 70 mkw., budowane w oparciu o uproszczoną procedurę wprowadzoną „Polskim ładem”, najwięcej tego typu obiektów zaczęto budować w województwach: mazowieckim (183), łódzkim (72), śląskim (61) i pomorskim (56). Z rozwiązania tego wciąż niechętnie korzystano na Dolnym Śląsku, gdzie w ten sposób rozpoczęto budować jedynie 17 domów i w sąsiednim woj. opolskim (4 domy).
Jeśli spojrzymy z kolei na udział budów rozpoczynanych w oparciu o zgłoszenie w ogólnej liczbie nowych budów, to najczęściej z tego rozwiązania korzystano w woj. lubuskim (7,3 proc.) i łódzkim (6,7 proc.).
Bezpłatne projekty nie tylko do 70 mkw.
Przypomnijmy, że od roku, podobnie jak w przypadku domów o powierzchni poniżej 70 mkw., możliwość budowy na podstawie uproszczonego zgłoszenia dotyczy wolnostojących, nie więcej niż dwukondygnacyjnych budynków mieszkalnych jednorodzinnych o powierzchni zabudowy powyżej 70 mkw., których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane, a budowa jest prowadzona w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych inwestora, a nie w celu sprzedaży czy najmu.
Choć budujący w oparciu o powyższe przepisy wciąż muszą zatrudniać kierownika budowy i prowadzić dziennik budowy, to zmienione przepisy wyłączają możliwości wniesienia sprzeciwu przez organ administracji architektoniczno-budowlanej do zgłoszenia budowy takiego domu.
Co więcej, od blisko roku budujący bez pozwoleń mogą korzystać z bezpłatnych projektów domów udostępnianych przez Główny Urząd Nadzoru Budowlanego.