To mechanizm, który należy rozważyć właśnie po to, by ulżyć konsumentom. Wspierajmy sytuację Polaków, którzy obecnie przepłacają odsetki od kredytów hipotecznych – powiedział Tomasz Chróstny, pytany, czy banki powinny płacić podatek od nadwyżek zysków.
„Jesteśmy w sytuacji, w której konsumenci zmagają się ze skutkami inflacji i konsekwencjami bardzo wysokich stóp procentowych, co przekłada się na absolutnie nadzwyczajne zyski dla sektora bankowego” – powiedział Chróstny, zapytany, czy popiera pomysł wprowadzenia podatku od nadmiernych zysków banków.
Dodał: „Te zyski, w tym te z ubiegłego roku, powinny zostać przeznaczone przede wszystkim na oczyszczenie tego sektora”. „Mam tu na myśli na przykład całkowite rozwiązanie problemu kredytów we frankach szwajcarskich. Widziałbym w tym obszarze nowy początek” – zauważył.
Przeczytaj także: „Zarabiają absurdalnie dużo”. Minister pokazuje wykres >>>
„Konsumenci nie powinni być karani za poziom stóp procentowych w Polsce”
Dodał, że drugim elementem „nowego początku” jest budowanie kapitału na potrzeby transformacji energetycznej i cyfrowej, a także polskich przedsiębiorstw, które muszą sprostać szeregowi wyzwań inwestycyjnych, oraz samych konsumentów. Ci ostatni, jak zauważył, płacą fortunę za swoje potrzeby, takie jak mieszkanie, zostawiając pieniądze w bankach w formie odsetek. Dodał, że konsumenci nie powinni być karani za wysokie stopy procentowe w Polsce.
Jego zdaniem w przyszłości warto rozważyć wprowadzenie podatku od nadwyżek zysków bankowych. „To mechanizm, który warto rozważyć właśnie po to, by ulżyć konsumentom. Po to, by wesprzeć sytuację tych Polaków, którzy obecnie przepłacają odsetki od kredytów hipotecznych” – dodał.
Wyjaśnił, że podatek od nadmiernych zysków może zachęcać przedsiębiorców do samodzielnego obniżania tabel opłat i prowizji w celu zmniejszenia efektywnej skali opodatkowania.
Alternatywnie, przychody te mogłyby zostać wykorzystane do finansowania programów rozwoju tańszego budownictwa mieszkaniowego lub do dofinansowania kredytów dla grup znajdujących się w trudnej sytuacji (np. rodzin wielodzietnych lub do dofinansowania własnych składek).
Ograniczenie wypłat dywidend z zysków bankowych
Prezes ocenił również, że należy wprowadzić mechanizmy ograniczające wypłaty dywidend za granicą i wspierające retencję tych środków w kapitale bankowym, aby wzmocnić stabilność sektora finansowego i „budować fundament” dla potrzeb inwestycyjnych polskiej gospodarki. Wyjaśnił, że dywidendy często trafiają nie tylko do polskich inwestorów, ale także za granicę – do spółek-matek.
Szef Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) zaznaczył, że opowiada się za zatrzymaniem zysków w krajowych bankach i dążeniem do umożliwienia finansowania gospodarki – w tym tańszych kredytów hipotecznych w przyszłości, transformacji energetycznej, reindustrializacji i modernizacji przemysłu zbrojeniowego.
Chróstny zwrócił również uwagę, że oprocentowanie kredytów w polskich bankach jest znacznie wyższe niż w strefie euro, co sprawia, że marża odsetkowa zapewnia bankom zagranicznym najwyższe marże w Polsce. „Dziś międzynarodowe grupy kapitałowe, które posiadają banki w Polsce, zgarniają śmietankę polskiego rynku” – powiedział Prezes Urzędu.
Debata nad wprowadzeniem podatku od nadmiernych zysków banków
Pomysł wprowadzenia podatku od nadmiernych zysków banków był tematem debaty publicznej w ostatnich miesiącach. Za jego wprowadzeniem opowiadała się m.in. Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, minister funduszy i polityki regionalnej. W marcu tego roku zasugerowała w mediach, że wpływy z takiego podatku powinny być przeznaczone na inwestycje obronne.
Pomysł ten spotkał się jednak ze sprzeciwem m.in. ministra finansów Andrzeja Domańskiego. Jak również wskazał on w marcu, banki w Polsce płacą już bardzo wysokie podatki i są – spośród wszystkich sektorów gospodarki – największymi płatnikami. W czerwcu Ministerstwo Finansów poinformowało media, że nie pracuje nad przepisami, które nałożyłyby taki podatek na banki.
Wakacje kredytowe
Podkreślił, że kolejnym elementem, który mógłby przynieść ulgę konsumentom, są tzw. wakacje kredytowe, które obowiązywały w Polsce w latach 2022-2024. Jego zdaniem, źródłem problemów finansowych Polaków często są obciążenia związane ze spłatą rat kredytów hipotecznych. Ocenił, że wakacje kredytowe to rozwiązanie, które powinno znaleźć się w propozycjach rządowych.
Rząd pracuje nad kompleksowymi rozwiązaniami w postaci tzw. ustawy o usprawnieniu postępowania w sprawach franka szwajcarskiego, która, według Ministerstwa Sprawiedliwości, radykalnie zmieni sposób rozpatrywania tych spraw. Ustawa ma na celu odciążenie wymiaru sprawiedliwości, zapewnienie kredytobiorcom z kredytem frankowym prostszej i szybszej drogi do rozwiązania ich problemów oraz zapewnienie wszystkim obywatelom prawa do sądu i sprawnego rozstrzygania ich spraw. Przyjęty plan działania zakłada, że ustawa wejdzie w życie jeszcze w tym roku.
