Zdjęcie: Adobe Stock
Badanie opublikowane w czasopiśmie Occupational & Environmental Medicine wskazuje, że suplementacja melatoniną może pomóc w odwróceniu uszkodzeń DNA związanych z pracą na nocną zmianę, poprzez poprawę zdolności naprawczych organizmu.
Melatonina to hormon, który reguluje rytmy dobowe u ssaków, w szczególności cykle snu i czuwania. Jej produkcja jest stymulowana przez brak światła, dlatego zwykle zaczyna być uwalniana wieczorem. Jednak praca na nocną zmianę zakłóca ten naturalny proces, wpływając na rytm zegara biologicznego. To zaburzenie nie tylko prowadzi do problemów ze snem, ale także zmniejsza zdolność organizmu do naprawy uszkodzeń oksydacyjnych DNA. Takie uszkodzenia są produktem ubocznym standardowych funkcji komórkowych, a ich nagromadzenie może zwiększać ryzyko wystąpienia określonych nowotworów.
Naukowcy chcieli sprawdzić, czy suplementacja melatoniną może pomóc pracownikom nocnym nie tylko w regulacji snu, ale także w przyspieszeniu procesu naprawy DNA.
W badaniu wzięło udział 40 uczestników, z których wszyscy mieli co najmniej dwie kolejne nocne zmiany w tygodniu, każda trwała co najmniej siedem godzin. Nikt nie miał zaburzeń snu ani przewlekłych problemów zdrowotnych. Połowa uczestników otrzymała polecenie przyjmowania 3 mg melatoniny na godzinę przed snem każdej nocy, podczas gdy druga połowa otrzymywała porównywalne placebo. Podczas badania nosili monitory aktywności, aby śledzić długość snu w ciągu dnia.
Na początku i na końcu badania pobrano próbki moczu (w ciągu dnia i w nocy), aby ocenić poziom 8-hydroksy-2-deoksyguanozyny (8-OH-dG), markera wskazującego zdolność do naprawy uszkodzeń DNA.
Wyniki pokazały, że uczestnicy przyjmujący melatoninę wykazywali dzienne poziomy 8-OH-dG, które były o 80 procent wyższe niż w grupie placebo, co sugeruje lepszą wydajność naprawy DNA w ich organizmach. Jednak nie zaobserwowano znaczącej różnicy w poziomach 8-OH-dG podczas ich następnej nocnej zmiany.
„Zwiększone uszkodzenia oksydacyjne DNA spowodowane zmniejszoną zdolnością naprawy mogą być czynnikami przyczyniającymi się do onkogennych efektów pracy nocnej zmiany. Niemniej jednak nasze badanie sugeruje, że suplementacja melatoniny może zwiększyć skuteczność naprawy takich uszkodzeń” – stwierdzili autorzy publikacji.
Wspomnieli ponadto, że wyniki te stanowią solidną podstawę do bardziej rozległych przyszłych badań, które będą badać skutki różnych dawek melatoniny i badać długoterminowy wpływ jej stosowania. Uważają jednak, że suplementację melatoniną można już zalecić pracownikom nocnej zmiany jako strategię łagodzenia ryzyka zachorowania na raka.
„Jednakże kluczowa jest ocena długoterminowej skuteczności, ponieważ osoby pracujące na nocnych zmianach przez wiele lat będą wymagały ciągłej suplementacji melatoniną, aby w pełni wykorzystać potencjalne korzyści w zapobieganiu nowotworom” – wyjaśniają.
Zakończyli, przyznając, że ich badanie ma pewne ograniczenia: zostało przeprowadzone na stosunkowo małej próbie, a większość uczestników była zatrudniona w jednej branży. Dlatego opowiadają się za powtórzeniem badania na znacznie większą skalę.
Katarzyna Czechowicz (PAP)
kroplówka/ barek/
