Wynajem ma potencjał, aby znacząco odpowiedzieć na zapotrzebowanie na mieszkania w Polsce; jednak rynek pozostaje ograniczony, głównie z powodu niewystarczających regulacji, jak podkreślono w raporcie Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE). W 2023 r. tylko 12,7% gospodarstw domowych wynajmowało mieszkania, co stanowi najniższy wskaźnik w UE.
Autorzy raportu „Regulacje rynku najmu w Polsce i Europie”, opublikowanego w środę, zauważyli, że dobrze rozwinięty rynek najmu zwiększa mobilność populacji, ułatwiając lepsze dopasowanie podaży i popytu na rynku pracy. Uważają, że mieszkania na wynajem mogą odegrać kluczową rolę w zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych ludności w Polsce.
„Około 35% gospodarstw domowych w Polsce jest klasyfikowanych jako znajdujące się w tzw. luce czynszowej, co oznacza, że nie stać ich na zakup lub wynajem mieszkania odpowiadającego ich potrzebom. Stabilny, dobrze uregulowany i aktywny rynek najmu mógłby znacząco wpłynąć na proces osiągania niezależności przez młodych dorosłych. Brak własnego mieszkania został wymieniony przez osoby w wieku 25-34 lat jako główny powód zamieszkania z rodzicami” – czytamy w raporcie.
Jak podkreślają eksperci PIE, rynek wynajmu w Polsce jest zarówno mały, jak i rozdrobniony. W 2023 r. zaledwie 12,7% polskich gospodarstw domowych mieszkało w wynajmowanych lokalach, co stanowi jeden z najniższych wskaźników w całej Unii Europejskiej. Obecne szacunki wskazują, że w sektorze prywatnym, poza zasobami komunalnymi, dostępnych jest około 1,3 mln mieszkań na wynajem.
Obok ograniczonej skali, polski rynek najmu charakteryzuje się wysokim stopniem rozdrobnienia i niskim poziomem profesjonalizmu. Spośród 1,3 miliona podmiotów wynajmujących mieszkania w Polsce, około 1,1 miliona to osoby fizyczne wynajmujące własne nieruchomości. Niewielkie rozmiary prywatnego rynku najmu przyczyniają się do jego niskiej płynności i stosunkowo wysokich kosztów wynajmu. Ekonomiści zauważyli, że w największych polskich miastach koszty wynajmu pochłaniają ponad 40% wynagrodzenia netto, co stanowi znaczne obciążenie finansowe dla najemców.
„Obecne przepisy regulujące polski rynek najmu są nieskuteczne i nie zapewniają wystarczającego bezpieczeństwa zarówno najemcom, jak i wynajmującym. Po pierwsze, polskie prawo nie obejmuje rodzaju umowy, która zapewniałaby równą ochronę obu stronom. Po drugie, w Polsce nie ma skutecznych mechanizmów egzekwowania obowiązujących przepisów dotyczących najmu” – podkreślili autorzy.
Źródło
