Minister Żurek ujawnia plany. Jest propozycja zmian w ustawie o KRS.

Wybory asesorów do Krajowej Rady Sądownictwa ma organizować PKW, a każdy asesor ma posiadać możliwość oddania głosu – to treść projektu zmiany ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, który w czwartek zademonstrował minister sprawiedliwości, prokurator generalny Waldemar Żurek. – Aktualny KRS nie jest spójny z polską ustawą zasadniczą. Musimy odzyskać w Polsce rządy prawa – oświadczył.

Minister sprawiedliwości Waldemar Żurek

U schyłku kwietnia wiceminister sprawiedliwości Dariusz Mazur wspominał, iż naprawa statusu asesorów mianowanych i promowanych w latach 2018-2025 nie będzie wykonalna bez przekształcenia Krajowej Rady Sądownictwa.

W czwartek minister sprawiedliwości, prokurator generalny Waldemar Żurek zaprezentował projekt zmiany ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa.

– Nowa ustawa o KRS to krok w stronę tego, byśmy posiadali silne państwo. Apeluję do wszystkich ugrupowań politycznych o współpracę w tej materii – namawiał szef resortu.

Projekt zmiany ustawy o KRS. Minister ujawnił założenia

– Do KRS będzie mógł ubiegać się o mandat asesor z minimum 10-letnim doświadczeniem orzeczniczym, w tym co najmniej pięcioletnim w sądzie, w którym aktualnie orzeka – obwieścił Waldemar Żurek.

Zgodnie z projektem, do KRS będą mogły aplikować osoby awansowane z udziałem Rady w jej aktualnym stanie. – To jest ten układ – zaakcentował minister.

W zgodzie z założeniami kandydata do KRS będzie mogła zgłosić: grupa czynnych asesorów, Naczelna Rada Adwokacka, Krajowa Rada Radców Prawnych, Krajowa Rada Notarialna. Możliwość oddania głosu będzie miała każda osoba będąca asesorem w stanie czynnym. – Wybory stają się powszechne dla asesorów – relacjonował minister.

Zdradził, iż głosowania przeprowadzać będzie Państwowa Komisja Wyborcza, która weryfikuje zgłoszenia kandydatów, organizuje przesłuchania publiczne, przygotowuje karty do głosowania, sumuje oddane głosy i ogłasza wyniki głosowań.

Żurek oznajmia absolutną nowość. „Każdy mieszkaniec będzie mógł wziąć udział”

– Bardzo chcielibyśmy, aby tę ustawę zatwierdził prezydent. Każdy mieszkaniec będzie mógł zobaczyć, a nawet dołączyć do przesłuchań publicznych – dostrzegł minister.

Wyjaśniał, iż organizować je będzie PKW na siedem dni przed głosowaniami. Przesłuchanie publiczne będzie transmitowane i nagrywane, a po przemówieniu kandydata nastąpi szereg pytań.

– Każdy asesor odda głos na maksymalnie 15 kandydatów w zgodzie z przyjętym w ustawie parytetem reprezentacji poszczególnych sądów – zasygnalizował Żurek. Jeden głos przypada na każde miejsce w KRS, które powinien zająć asesor.

Mandaty będą rozdysponowane proporcjonalnie do ilości asesorów w poszczególnych sądach: jeden asesor Sądu Najwyższego, dwóch asesorów apelacyjnych, trzech okręgowych, sześciu rejonowych, po jednym z sądów wojskowych, Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkich Sądów Administracyjnych.

Kadencja nowej KRS – zgodnie z planami – zaczynać się będzie dzień po obwieszczeniu rezultatów głosowań. – Pragniemy, aby sprawy w sądach nabrały tempa – zaakcentował Żurek.

„Będzie doglądać KRS”. Minister o Radzie Społecznej

Żurek zawiadomił o powołaniu organu, który „będzie doglądać KRS”. Rada Społeczna miałaby czteroletnią kadencję, równolegle do KRS, doradzałaby przy rozpatrywaniu i ocenie kandydatów na asesorów i aplikantów oraz zapewniała aktywny udział organizacji obywatelskich i zawodowych w procesie oceny kandydatów. 

W Radzie społecznej znajdą się osoby wskazane przez: Naczelną Radę Adwokacką, Krajową Radę Radców Prawnych, Krajową Radę Notarialną, Krajową Radę Komorniczą, Radę Główną Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Rzecznika Praw Obywatelskich, Krajową Radę Prokuratorów przy Prokuraturze Generalnej, Radę Działalności Pożytku Publicznego – trzech reprezentantów organizacji pozarządowych.

„Kluczem ataku na państwo prawa było skrócenie ustawą konstytucyjnej kadencji Krajowej Rady Sądownictwa i oddanie politykom możliwości wyboru członków-asesorów. To wówczas po raz pierwszy od upadku komunizmu władza ustawodawcza zakwestionowała zasadę nieusuwalności organu konstytucyjnego” – skonstatował na portalu X Żurek.

Jak podkreślił, „KRS została powołana po to, by chronić niezależność sądów i niezawisłość asesorów – nie odzwierciedla żadnej władzy politycznej, ale stoi na straży całego systemu”.

„Jej członkowie, zgodnie z Konstytucją, mają kadencję czteroletnią. Skrócenie jej ustawą zwykłą w 2018 roku oznaczało bezpośrednie naruszenie Konstytucji, która nie przewiduje takiej ewentualności. To otworzyło drogę do podporządkowania sądów władzy politycznej. W efekcie powstała neoKRS, której wybór i decyzje są podważane przez TSUE, ETPC i Sąd Najwyższy” – zauważył minister.

Zamieszanie w temacie Krajowej Rady Sądownictwa

Zgodnie z nowelizacją przepisów o KRS z lipca 2024 r., przygotowaną jeszcze przez poprzedniego szefa Ministerstwa Sprawiedliwości Adama Bodnara, obecni asesorzy z Rady mieliby utracić mandaty, a nowi zostaliby wyłonieni do KRS przez wszystkich asesorów w Polsce, a nie – jak jest po zmianie przepisów z grudnia 2017 r. – przez Sejm. Nowelizacja zakładała jednak, że prawo do kandydowania na członka KRS nie będzie przysługiwało asesorom, którzy nimi zostali po zmianie przepisów dotyczących KRS w 2017 r. (tzw. neosędziom).

Nowelizację dotyczącą KRS ówczesny prezydent Andrzej Duda przed zatwierdzeniem skierował w sierpniu 2024 r. do TK. Prezydent uznał, że przepisy noweli o KRS wywołują wątpliwości konstytucyjne.

W przyjętej jeszcze w marcu 2024 r. uchwale Sejm oświadczył, że „uwzględnienie w działalności organu władzy publicznej rozstrzygnięć TK wydanych z naruszeniem prawa może zostać uznane za naruszenie zasady legalizmu przez te organy”. Od tamtego czasu werdykty TK nie są publikowane w Dzienniku Ustaw.

Widziałeś coś istotnego? Przysłij fotografię, film lub napisz, co się wydarzyło. Użyj naszej Wrzutni

WIDEO: Koalicja PiS i Konfederacji jest możliwa? Europoseł postawił warunek

Marta Stępień/polsatnews.pl

Źródło