Podczas gdy większość polskich firm oferuje obecnie elastyczne opcje pracy, Polacy nadal plasują się w czołówce najbardziej pracowitych populacji w Europie. Pracodawcy wprowadzają elastyczne godziny pracy i możliwości pracy zdalnej, jednak czterodniowy tydzień pracy pozostaje rzadko spotykanym konceptem. Co ujawniają najnowsze statystyki i jak wygląda codzienne środowisko pracy w Polsce?
/ Eryk Stawinski / Reporter
Polacy mają tendencję do pracy w wydłużonych godzinach, mimo że firmy są bardziej skłonne do zapewnienia elastyczności. Czy to wystarczy, aby zatrzymać pracowników? Rosnące oczekiwania pracowników dotyczące warunków pracy zmuszają firmy do dostosowania się. Elastyczne godziny pracy, praca zdalna i krótsze tygodnie pracy — to tylko kilka z rozwiązań, które zyskały popularność w Europie w ostatnich latach. Jak skutecznie Polska dostosowuje się do tych trendów? Raport Polskiego Instytutu Ekonomicznego opublikowany w najnowszym „Tygodniku Gospodarczym” wskazuje, że chociaż pracodawcy stopniowo oferują elastyczne opcje, przeciętny polski pracownik nadal spędza znacznie więcej czasu w pracy niż jego europejscy koledzy .
Firmy coraz częściej stawiają na elastyczność
Zgodnie z badaniem PIE przeprowadzonym w grudniu 2024 r. z udziałem 1000 firm , 64% polskich firm obecnie zapewnia elastyczne godziny pracy . Najbardziej rozpowszechnioną opcją są elastyczne godziny pracy, dostępne w 45% firm, co oznacza wzrost o 3 punkty w porównaniu z rokiem 2023.
Takie elastyczne rozwiązania są szczególnie powszechne w większych organizacjach (66%) oraz w sektorach administracyjno – wspierających (62%), usług profesjonalnych, naukowych i technicznych (59%) oraz informacji i komunikacji (59%).
Praca zdalna i hybrydowa? Nadal nie jest uniwersalna
Praca zdalna lub hybrydowa jest dostępna w 31% firm, co stanowi niewielki spadek w porównaniu z 33% w roku poprzednim. Ten styl zatrudnienia jest najczęściej oferowany przez większe korporacje (48%) oraz te z branży IT i usług profesjonalnych . Chociaż pandemia przyspieszyła wzrost pracy zdalnej , trend ten wydaje się stabilizować, a nie eskalować.
Co ciekawe, tylko 1% firm zdecydowało się na wprowadzenie czterodniowego tygodnia pracy — liczba ta nie zmieniła się od 2023 r. Pomimo publicznej dyskusji i prób w niektórych krajach, opcja ta nadal jest niezwykłą nowością w Polsce.
Polacy nadal należą do najbardziej pracowitych w Europie
Elastyczne opcje pracy nie oznaczają rzeczywistego zmniejszenia liczby godzin pracy. W 2024 r. przeciętny polski pracownik pracował 38,9 godzin tygodniowo, czyli prawie 3 godziny dłużej niż średnia w UE . Tylko Grecy (39,8 godzin) i Bułgarzy (39,0 godzin) pracują dłużej niż my. Z kolei Holendrzy pracują średnio zaledwie 32,1 godzin tygodniowo, podczas gdy Niemcy, Austriacy i Duńczycy osiągają 33,9 godzin.
Chociaż średnia liczba godzin pracy w Polsce spadła o ponad godzinę od 2016 r., nadal plasujemy się w gronie najbardziej pracowitych krajów w UE . Znaczne różnice można przypisać różnym poziomom zatrudnienia w niepełnym wymiarze godzin, które jest znacznie bardziej powszechne w krajach zachodnich.
Osiągnięcie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym w Polsce? Nadal jest wiele do zrobienia
Pomimo rosnącej liczby firm w Polsce oferujących elastyczne opcje, takie jak elastyczne godziny pracy lub praca zdalna, jako społeczeństwo nadal stoimy przed poważnym wyzwaniem w osiągnięciu równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Wyróżniamy się również w Europie wyjątkowo niskim odsetkiem zatrudnienia w niepełnym wymiarze godzin , wynoszącym zaledwie 5%, w przeciwieństwie do średniej UE wynoszącej 17%. Ta dysproporcja negatywnie wpływa na równowagę między życiem zawodowym a prywatnym, ponieważ mniej czasu poza pracą prowadzi do zmniejszenia możliwości życia rodzinnego, rozwoju osobistego i zajęć rekreacyjnych. Według analizy portalu Bankier.pl, obecnie tylko 13% Polaków ma szansę na pracę zdalną lub w modelu hybrydowym, podczas gdy średnia UE wynosi 23%.
W rankingu równowagi między życiem zawodowym a prywatnym sporządzonym przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), który bierze pod uwagę takie czynniki, jak długość tygodnia pracy i czas przeznaczony na odpoczynek i sprawy osobiste, Polska zajęła dopiero 25. miejsce na 41 przebadanych krajów . Spośród krajów UE , tylko Austria i Irlandia uzyskały niższy wynik od nas – według raportu cytowanego przez stronę Trade.gov.pl . Dla porównania, Włochy przewodzą w rankingu z wynikiem 9,4 na 10. Dania, Norwegia, Hiszpania i Holandia również uzyskały wysokie wyniki – kraje znane z szerokiego stosowania elastycznych modeli pracy i systemów wspierających życie rodzinne.
Eksperci podkreślają, że te rozbieżności nie wynikają wyłącznie z długości dnia pracy, ale głównie z odmiennych podejść do organizacji zatrudnienia . W środowiskach, w których priorytetem jest dobrostan pracowników i zdolność do harmonizacji pracy z życiem osobistym, odnotowuje się większą satysfakcję z pracy i mniejsze ryzyko wypalenia zawodowego. W Polsce ta ewolucja
Źródło
