Zdjęcie: Adobe Stock
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego dąży do umożliwienia instytucjom prowadzącym szkoły doktorskie oferowania wsparcia finansowego doktorantom znajdującym się w trudnej sytuacji finansowej. Działania te są częścią projektu nowelizacji ustawy o szkolnictwie wyższym, opracowanego przez ministerstwo w ramach inicjatywy deregulacyjnej.
Podsumowanie proponowanych zmian w Ustawie o szkolnictwie wyższym i nauce (PSWN) pojawiło się w środę w rejestrze bieżących projektów legislacyjnych Rady Ministrów.
W dokumencie podkreślono, że szkoły doktorskie, uruchomione 1 października 2019 r., zastąpiły dotychczasowe formaty studiów doktoranckich po reformach szkolnictwa wyższego. Ta zmiana, jak wskazano, wzmocniła stabilność finansową doktorantów.
„Wszyscy uczestnicy studiów doktoranckich (bez stopnia doktora) otrzymują miesięczne stypendium, począwszy od 37% wynagrodzenia zasadniczego profesora. Po pozytywnej ocenie okresowej kwota ta wzrasta do co najmniej 57%. Stypendia te podlegają przepisom o ubezpieczeniach społecznych i są wypłacane przez okres do czterech lat” – zaznacza ministerstwo.
Wśród innych dostępnych form wsparcia znalazły się podwyższone stypendia dla kandydatów z orzeczeniami o niepełnosprawności, kontynuacja wypłat w okresie urlopu rodzicielskiego oraz dostęp do stypendiów ministerialnych lub dotowanych przez państwo pożyczek studenckich.
Ministerstwo podkreśliło, że środki te „znacznie” poprawiły sytuację ekonomiczną doktorantów, co uzasadnia likwidację starszych mechanizmów wsparcia powiązanych z poprzednimi programami doktoranckimi.
Jednak w ostatnich opiniach pojawiły się apele o przywrócenie doraźnej pomocy finansowej. „Pojawiły się obawy dotyczące wyjątkowych wyzwań osobistych, które mogłyby utrudnić postęp badań lub codzienne funkcjonowanie. Zapewnienie ukierunkowanej pomocy uznano za kluczowe dla utrzymania ciągłości edukacji w takich okresach” – czytamy w propozycji.
Aby zaradzić temu problemowi, projekt nowelizacji zezwala szkołom doktorskim na wypłacanie stypendiów w ramach trudności finansowych z własnych środków, poza standardowymi ramami pomocy finansowej.
„To podejście pozwala instytucjom wspierać kandydatów, unikając jednocześnie dodatkowych komplikacji biurokratycznych i obciążeń budżetu państwa. Agencje będą niezależnie finansować te granty, co zapewni sprawną realizację” – wyjaśniło ministerstwo.
Zdaniem ministerstwa alternatywne rozwiązania zakładające pomoc finansowaną przez państwo nałożyłyby większe obciążenia administracyjne i fiskalne na obie instytucje i finanse publiczne.
Propozycja ma zostać poddana przeglądowi rządowemu w trzecim kwartale tego roku. (PAP)
Nauka w Polsce
agt/ mhr/
