Zdjęcie: materiały prasowe
Podczas gdy start załogi Ax-4 z udziałem polskiego astronauty Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego nadal napotyka opóźnienia, równoległa misja z udziałem analogowych astronautów w LunAres Habitat w Pile zbliża się do końca. Ta misja jest częścią eksperymentu „AstroMentalHealth”, który jest jednym z 13 projektów w ramach polskiej misji IGNIS.
„Ostatnie dni uwypukliły wyzwania i złożoność organizacji misji kosmicznej. Naukowcy przeprowadzający eksperymenty na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) w ramach misji IGNIS napotykają na podobne przeszkody” – stwierdziła w rozmowie z PAP dr Agnieszka Skorupa z Uniwersytetu Śląskiego, twórczyni i koordynatorka eksperymentu „AstroMentalHealth”, który koncentruje się na monitorowaniu samopoczucia psychicznego astronautów przez cały czas trwania misji.
Badacz zauważył, że badanie to obejmuje zarówno komponenty orbitalne, jak i naziemne. Równoległa misja odbywająca się w LunAres Habitat składa się z dwóch grup: zespołu pięciu osób, który reprezentuje załogę Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, oraz zespołu czterech osób, który symuluje załogę misji Axiom-4. „To analogowy zespół Ax-4 wykonuje procedury badawcze w ramach inicjatywy 'AstroMentalHealth', która następnie zostanie wdrożona na ISS” – dodała dr Agnieszka Skorupa.
Mimo że start misji Ax-4 został przełożony (najnowsze informacje wskazują, że może się on nie odbyć przed 19 czerwca), segment „siedliska” przebiegał zgodnie z pierwotnym harmonogramem i dobiega już końca.
Jak wyjaśniła Agnieszka Skorupa, postanowiono trzymać się ustalonego harmonogramu procedur, ponieważ uczestnicy misji naziemnej nie mają takiej samej elastyczności jak zawodowi astronauci. Ci analogowi astronauci mają własne zobowiązania zawodowe, pracując codziennie w takich dziedzinach jak nauka i/lub przemysł kosmiczny.
„Zespół zarządzający badaniami stale staje przed koniecznością podejmowania kluczowych decyzji w ograniczonym czasie, jednak obecnie wszystko wydaje się być na dobrej drodze. Harmonogram badań pozostaje nienaruszony, co zapewnia, że przyszłe porównania danych między grupami nie zostaną zagrożone. Do tej pory wszystkie zaplanowane procedury zostały wykonane zgodnie z planem. Opóźnienie startu Ax-4 zmusza astronautów analogowych do codziennej adaptacji, co wcześniej nie było tak rygorystyczne podczas poprzednich misji analogowych, ale jednocześnie zwiększa realizm, ponieważ astronauci oczekujący na lot na ISS stają w obliczu tej samej sytuacji” – podkreślił badacz.
Wspomniała również, że analogowi astronauci zakończą izolację 17 czerwca.
Celem eksperymentu „AstroMentalHealth” – jednego z 13 eksperymentów, które zostaną przeprowadzone w ramach polskiej misji naukowo-technicznej IGNIS na Międzynarodową Stację Kosmiczną – jest zbadanie wpływu izolacji kosmicznej na zdrowie psychiczne człowieka.
Badania będą obejmować pomiary od astronautów przed, w trakcie i po misji. Gromadzenie danych będzie się odbywać za pomocą trzech metod. Pierwsza metoda obejmuje kwestionariusze (przeprowadzane przed, w trakcie i po misji). Druga obejmuje wywiady z astronautami przed i po misji, wraz z analizą materiału wideo nagranego przez astronautów w trakcie misji. Zostanie to uzupełnione o badanie ekspresji emocjonalnych obserwowanych u astronautów podczas ich wideodzienników na ISS.
Wyniki badań mogą pomóc w opracowaniu skuteczniejszych systemów wsparcia psychologicznego dla załóg statków kosmicznych.
LunAres Habitat znajduje się na terenie byłego lotniska wojskowego w Pile, w przebudowanym hangarze samolotów wojskowych. Powierzchnia hangaru pokryta jest 400 tonami piasku i 400 tonami bazaltu, pozbawiona światła słonecznego, a jedyne wyjście zostało zaprojektowane tak, aby symulować śluzę do ćwiczeń spacerów kosmicznych. Naukowcy biorący udział w eksperymencie podkreślają, że ta równoległa misja jest najdokładniejszą repliką misji kosmicznej, jaką można osiągnąć.
W ramach misji Ax-4 czteroosobowa załoga ma udać się na Międzynarodową Stację Kosmiczną: Peggy Whitson (USA), Sławosz Uznański-Wiśniewski (Polska/ESA), Shubhanshu Shukla (Indie) i Tibor Kapu (Węgry). Dr Uznański-Wiśniewski zostanie drugim Polakiem w kosmosie po Mirosławie Hermaszewskim i pierwszym, który odwiedzi ISS. (PAP)
Nauka w Polsce
acp/ pasek/
