Zdjęcie: Adobe Stock
Około 100-130 żurawi powróciło ze swoich zimowych siedlisk w Europie Zachodniej i Afryce Północnej do Poleskiego Parku Narodowego (Lubelskie). Po rytuałach godowych rozpoczął się sezon lęgowy. Oczekuje się, że pierwsze pisklęta wylęgną się z jaj w połowie kwietnia.
Sławomir Wróbel, leśnik z Poleskiego Parku Narodowego, podzielił się z PAP spostrzeżeniami dotyczącymi przylotów żurawi. Zauważył, że co najmniej kilkanaście żurawi spędziło zimę w tym regionie, dzięki sprzyjającym warunkom klimatycznym. „Nawet podczas mrozów, gdy temperatura spadała do minus 18 stopni Celsjusza, radziły sobie dobrze, ponieważ nie było śniegu, co pozwalało im żerować na polach kukurydzy” – wyjaśnił.
Obecnie około 100-130 żurawi powróciło do Polesia PN ze swoich zimowisk w Europie Zachodniej (w tym Francji, Hiszpanii, Węgrzech, Włoszech) i Afryce Północnej (w tym Algierii). Niektóre są nadal w drodze. Dla większości tych ptaków Polesie jest miejscem gniazdowania i wychowywania młodych. Inne wykorzystują je jako przystanek w drodze do państw bałtyckich i północnej Polski.
Po przybyciu do głównych miejsc żerowania żurawie odłączają się od stad i ogłaszają zajęcie terytorium za pomocą odgłosów. „Ci, którzy przybędą pierwsi, zapewniają sobie najlepsze miejsca do wychowywania młodych. Żurawie na Polesiu są ostrożniejsze w porównaniu do tych w innych częściach Polski, ponieważ mają możliwość gniazdowania w trudno dostępnych, bagiennych obszarach, takich jak leśne zarośla i gęste olsy” – wspominał leśniczy.
Obecnie żurawie można obserwować w grupach w ciągu dnia, gdy żerują na polach, chociaż można również zauważyć pojedyncze osobniki, co wskazuje, że jeden członek pary prawdopodobnie wysiaduje jaja w gnieździe. „Po zbudowaniu platformy otoczonej wodą samica zazwyczaj składa dwa jaja w odstępie około 48 godzin. Młode wykluwają się po 30 dniach. W tym sezonie pierwsze pisklęta mają się urodzić około połowy kwietnia, w porównaniu do poprzednich lat, kiedy to zwykle miało to miejsce na początku maja” — porównał leśniczy. Wyjaśnił, że ta zmiana jest związana z wcześniejszym przybyciem tych ptaków ze względu na łagodniejsze zimy.
Okres godowy poprzedzają dobrze znane tańce godowe żurawi, podczas których samiec stara się zaimponować partnerce. Taniec zaczyna się od głębokich ukłonów w stronę siebie, po których następują skoki, trzepotanie skrzydłami i lot. Czasami podrzucają kępy trawy lub patyki. „Ten niezwykły pokaz trwa około dwóch minut. Jednak nieco nieścisłe jest stwierdzenie, że tańczą tylko wiosną. Młode żurawie tańczą przez cały rok, aby poprawić swoją kondycję. Pokaz ten można również zaobserwować jesienią w miejscach spotkań, gdy szukają partnerów” – podkreślił leśniczy Sławomir Wróbel.
W szczycie sezonu, szczególnie jesienią, na stanowiskach lęgowych w Poleskim Parku Narodowym można spotkać nawet 3000 żurawi. Ptaki te gromadzą się w dużych ilościach w pobliżu Bubnów Bagno, gdzie można je obserwować z punktu widokowego na ścieżce edukacyjnej „Czahary w Zastawiu”.
Żuraw jest najwyższym gatunkiem ptaków w Polsce, osiąga wysokość około 1,2 metra. Rozpiętość jego skrzydeł może sięgać do 2,4 metra, a waga waha się od 4 do 6 kilogramów. Dojrzałość płciową osiąga w wieku 4-5 lat. Żurawie tworzą dożywotnie związki parowe, a wczesne zaloty rozpoczynają się w wieku około 2-3 lat. Charakterystyczny odgłos żurawi wytwarzany jest przez ich zapętloną tchawicę, która działa podobnie do komory rezonansowej. Dźwięk ten można usłyszeć z odległości kilku kilometrów.
Żuraw symbolizuje Poleski Park Narodowy. „W heraldyce przedstawiany jest jako czujny ptak stojący na jednej nodze, dbający o to, by inni mogli spokojnie odpocząć. Legenda głosi, że trzymał kamień w uniesionej nodze, gotowy uderzyć w ziemię, gdyby opuścił nogę i zasnął” – podzielił się leśniczy.
W różnych kulturach na całym świecie żuraw jest wysoko ceniony, szczególnie na Dalekim Wschodzie. Folklor sugeruje, że żurawie transportowały dobroczynne dusze do życia pozagrobowego. Według japońskiej tradycji, złożenie tysiąca żurawi origami dla kogoś chorego ma spełniać jego życzenie. (PAP)
gab/ jann/
