Zawody przyszłości. Jak się dostosować?

Kto stoi w miejscu, ten się cofa. Ta zasada obowiązuje na współczesnym rynku pracy, gdzie musimy wiele razy się przekwalifikowywać, by nadążać za zmianami technologicznymi. Czy Fundusze Europejskie mogą nam w tym pomóc?

Uśmiechnięta kobieta rozmawia przez telefon przed komputerem

Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego (FERS) i programy regionalne poszczególnych województw finansowane z Funduszy Europejskich oferują bezzwrotne dotacje i preferencyjne pożyczki na rozwój zawodowy oraz dostosowanie miejsc pracy do potrzeb pracowników, w tym osób starszych i z ograniczeniami ruchowymi
Kluczowe kompetencje przyszłości obejmują umiejętności analityczne, interdyscyplinarność, zarządzanie przeciążeniem informacyjnym, programowanie oraz inteligencję społeczną
Wsparcie dla starszych pracowników jest ważne w kontekście starzejącego się społeczeństwa, a Fundusz Dostępności oraz preferencyjne pożyczki z FERS pomagają pracodawcom zwiększyć dostępność i komfort miejsc pracy dla osób w wieku przedemerytalnym i emerytalnym

Pieniądze – w formie bezzwrotnych dotacji i pożyczek – na zawodowy rozwój, ale też dostosowanie miejsc pracy do potrzeb pracowników, głównie osób starszych i z ograniczeniami ruchowymi, oferują przedsiębiorcom Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego (FERS) oraz Programy Regionalne. Warto przyjrzeć się bliżej ich ofercie.

Nowe narzędzia, nowe umiejętności

Zacznijmy od kompetencji. Informacji o tym, jakich umiejętności pożąda rynek dziś, a co może się liczyć do 2030 r., dostarcza „Raport z badań empirycznych w zakresie kompetencji i zawodów przyszłości”.

Pracodawcy oczekują nieszablonowego myślenia, umiejętności analitycznych z wykorzystaniem technologii, umiejętności analizy i oceny ryzyka oraz odpowiedzialnego podejmowania decyzji. Do 2030 r. bardzo ważne pozostaną umiejętności analityczne, a na znaczeniu zyskają umiejętność znajdowania głębszego znaczenia i sensu zjawisk, dostrzeganie i nadawanie znaczeń oraz interdyscyplinarność, czyli biegłość w rozumieniu oraz łączeniu pojęć i koncepcji pochodzących z różnych dziedzin.

Jeśli chodzi o kompetencje techniczne, to za ważne badani uznają umiejętność zarządzania przeciążeniem informacyjnym, programowania oraz integracji stanowisk zrobotyzowanych. W przyszłości dodatkowo wzrośnie znaczenie biegłości w obsłudze nowych mediów.

Z kolei wśród kompetencji społecznych wyróżniają się: zdolność uczenia się przez całe życie, umiejętność efektywnej pracy w zespołach wirtualnych oraz inteligencja społeczna. W kolejnych latach na znaczeniu zyska umiejętność pracy w zespołach wielokulturowych, dostrzegania problemów społecznych i reagowania na nie, a także łączenie działalności biznesowej z działalnością pożytku publicznego.

Co więcej, dynamika rynku sprawia, że zdaniem EY już w przyszłym roku połowa pracowników będzie wymagała przekwalifikowania. Wymuszą to zmiany technologiczne oraz rozwój inteligentnych narzędzi, które mogą zastąpić człowieka w powtarzalnych i czasochłonnych czynnościach.

Czytaj także: Piękni dwudziestoletni, czyli poznajcie pierwsze unijne pokolenie

Dotacje na szkolenia dla firm

Firmy, które chcą podnosić kompetencje pracowników, mogą poszukać wsparcia w unijnych Programach Regionalnych. Samorządy mają pieniądze na dofinansowanie szkoleń pracowników i przedsiębiorców. To, jak są one wydawane, wygląda różnie w poszczególnych województwach. Niemniej w większości wybierani są tzw. operatorzy, a więc organizacje, które wspierają firmy w wykorzystaniu funduszy. Szczegóły dotyczące konkretnych projektów oraz namiary na operatorów można znaleźć tutaj.

Co ważne, szkolenia należy wybierać z Bazy Usług Rozwojowych. Płacąc za szkolenie (można uzyskać nawet 85-procentowe dofinansowanie), firma otrzymuje dostęp do sprawdzonych dostawców i wysokiej jakości kursów. Wszystkie są opisane i ocenione przez tych, którzy już z nich skorzystali.

Specjalną ofertę mają również Fundusze Europejskie na Rozwój Społeczny (FERS). Przedsiębiorcy mogą skorzystać z Akademii HR, a więc projektów szkoleniowo-doradczych w temacie m.in. cyfryzacji, automatyzacji, pracy zdalnej, starzenia się kadr, wielokulturowości i wielopokoleniowości zespołów czy zatrudniania osób ze szczególnymi potrzebami, w tym z niepełnosprawnością.

Bliżej warto się też przyjrzeć projektowi Wsparcie firm w okresowych trudnościach (szkolenia i doradztwo). Z kolei pieniądze na rozwój kompetencji dotyczących zielonej ekonomii w obszarze niskiej lub zerowej emisyjności oraz gospodarki o obiegu zamkniętym można pozyskać z projektu GOZ – to się opłaca.

Więcej możliwości szkoleniowych można znaleźć tutaj.

Zobacz więcej: Odkryj potencjał gospodarki obiegu zamkniętego. Sprawdź dostępne dotacje i wsparcie

Jutro należy do silversów

Nie bez znaczenia dla rynku pracy są również zmiany demograficzne, a konkretnie starzenie się społeczeństwa. Jak podaje Eurostat, odsetek osób w wieku 65+ i starszych wzrósł z 16,2 proc. na początku 2003 r. do 21,3 proc. na początku 2023 r. Co więcej, mediana wieku w 2003 r. wynosiła 39 lat, a w 2023 r. już 42,2. Do 2050 r. udział osób 50+ przekroczy 40 proc. Rynek pracy czekają więc nieuchronne zmiany. Silversi, osoby z dużym doświadczeniem zawodowym i silną etyką pracy, mogą pomóc zniwelować niedobór młodych pracowników.

Aktywność zawodowa osób w wieku przedemerytalnym i emerytalnym rośnie. Ostatnia edycja badania Bilans Kapitału Ludzkiego wskazuje, że jak najwcześniej na emeryturę chce dziś odejść co trzeci pytany. Powód? W pracy zdarzają się sytuacje zagrażające zdrowiu bądź praca negatywnie wpływa na zdrowie.

Warto przy tym pamiętać, że silversi mają swoje potrzeby i oczekiwania co do pracodawcy. To kwestie uniwersalne, związane z możliwością zadbania o swoje zdrowie, w tym możliwość wyjścia do lekarza, ale też dostępność przestrzeni, w której spędzają znaczną część dnia.

Pozytywne zmiany w tej kwestii już się dzieją. Ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami nakłada na sektor publiczny obowiązek dostępności architektonicznej, cyfrowej oraz informacyjno-komunikacyjnej. Finansowego wsparcia dla inwestycji w tym zakresie udziela Fundusz Dostępności (są to pożyczki na preferencyjnych warunkach z możliwością umorzenia).

Pracodawcy, także z sektora prywatnego, którzy potrzebują zwiększyć dostępność środowiska pracy, mogą również liczyć na wsparcie w postaci preferencyjnych pożyczek gwarantowanych z FERS. Maksymalna wysokość wsparcia to 1 mln zł. Co więcej, wkrótce rozpoczną się szkolenia na temat wdrażania dostępności finansowane z FERS. Informacje o zapisach można śledzić tutaj.

FERS wspiera też organizacje reprezentujące pracowników i pracodawców w tworzeniu zdrowych warunków i odpowiedniej organizacji pracy, która pozwoli utrzymać aktywność zawodową osób starszych. Wnioski o sfinansowanie pilotażowych rozwiązań i dobrych praktyk – mogą to być pomysły na programy sportowe czy rehabilitacyjne, promocja zdrowego żywienia, elastyczny czas pracy czy międzypokoleniowe programy mentoringowe – złożyło osiem organizacji reprezentujących pracodawców i pracowników z całego kraju. Najbardziej skuteczne pomysły – testy rozwiązań będą się odbywały u pracodawców – mają szansę na systemowe wdrożenie.

Nowoczesne ośrodki kształcenia

Na rynku pracy brakuje osób, które posiadają specjalistyczne umiejętności. Co więcej, wiedza i kompetencje absolwentów szkół zawodowych niejednokrotnie nie przystają do obecnych realiów. I choć odbudowa szkolnictwa zawodowego w Polsce trwa od pewnego już czasu, to wciąż jest w tym zakresie sporo do zrobienia. Teraz z pomocą przychodzi Krajowy Plan Odbudowy, który finansuje tworzenie nowoczesnych Branżowych Centrów Umiejętności.

BCU to zaawansowane technologicznie ośrodki kształcenia, szkolenia i egzaminowania w danej branży. W całym kraju powstanie ich 120 (jedno centrum z danej dziedziny) przy szkołach kształcących w zawodach lub centrach kształcenia zawodowego. Z ich oferty skorzystają uczniowie, studenci, nauczyciele, wykładowcy oraz pracownicy branż. Zgodnie z założeniami KPO we wszystkich centrach umiejętności przeszkoli się 24 tys. osób.

– Utworzenie BCU to dla nas szansa na rozwój w kierunku górnictwa 4.0 i pozyskanie pracowni nowych technologii pozwalających na większą automatyzację procesu przemysłowego. Ściśle współpracujemy z rynkiem, wielu naszych wykładowców i nauczycieli to byli lub obecni pracownicy KGHM i innych firm. Tworząc BCU, odpowiadamy na ich potrzeby – przekonywała w „Europie dla aktywnych” Iwona Optołowicz, kierownik Działu Szkół dla Dorosłych w Miedziowym Centrum Kształcenia Kadr w Lubinie.

BCU powstały już w Łukowie przy Zespole Szkół nr 1 (ślusarstwo, mechanika, obróbka skrawaniem) oraz Tarnowie przy Izbie Rzemieślniczej oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczości (gastronomia i kelnerstwo).

Czytaj więcej na temat edukacji: Korki z Unii, czyli jak polska edukacja wykorzystała pieniądze z Funduszy Europejskich

Nauka przez całe życie

Grupa ludzi rozmawiająca na temat projektu

Tak dynamiczne zmiany, chociażby w obszarze technologii, i ich wpływ na gospodarkę sprawiają, że nauka przez całe życie oraz permanentna gotowość do poszerzania kompetencji lub zmiany kwalifikacji zyskuje na znaczeniu. Tu także warto poszukać wsparcia w Funduszach Europejskich.

Programy Regionalne, którymi dysponują samorządy, oferują konkretne wsparcie dla dorosłych, którzy chcą się szkolić. Ofertę oraz namiary na operatorów, którzy organizują konkursy, można znaleźć tutaj.

Analogicznie jak w przypadku firm tu także trzeba skorzystać ze szkoleń dostępnych w Bazie Usług Rozwojowych. Znajdziemy tu m.in. kursy językowe, dla księgowych, prawo jazdy na motocykl czy kurs operatora drona lub instruktora narciarskiego. Co ważne, BUR to baza, w której znajdują się tylko sprawdzeni dostawcy szkoleń. Ich jakość potwierdzają oceny kursów zamieszczane przez uczestników.

Warto także skorzystać z pożyczek na kształcenie oferowanych przez BGK. Można z nich sfinansować jeden lub więcej kursów z dowolnego obszaru wiedzy bądź umiejętności, nawet zagraniczne MBA. Co ważne, pożyczki – możliwe wsparcie do 50 tys. zł – można częściowo umorzyć.

Szkolenia coraz doskonalsze

Sprawna adaptacja do zmian na rynku pracy to wyzwanie nie tylko dla przedsiębiorców i pracowników, ale też dla tych, którzy zajmują się szkoleniem innych. To oni muszą trzymać rękę na pulsie i nie tylko nadążać za tym, co aktualnie dzieje się na rynku, ale też w jak największym stopniu próbować przewidywać trendy.

Rozumieją to decydenci, przewidując możliwość finansowego wsparcia także dla sektora szkoleń. Podmioty, które świadczą swoje usługi za pośrednictwem BUR, mogą uzyskać dofinansowanie na szkolenia czy zakup licencji. O Usługach Rozwojowych 4.0 – oferta dla dostawców usług BUR – można przeczytać tutaj.

Dynamiczny rozwój nowych technologii i starzenie się społeczeństwa zmieniają rynek pracy praktycznie na naszych oczach. Przed podobnymi wyzwaniami stoi dziś cała Europa. Dlatego myśląc o zdobywaniu nowych, adekwatnych do sytuacji rynkowej kompetencji, przekwalifikowaniu się czy dostosowaniu miejsca pracy, warto skorzystać z oferty Funduszy Europejskich. Unijne programy precyzyjnie identyfikują i potrzeby współczesnego rynku pracy i na nie odpowiadają.

Publikacja finansowana ze środków Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google. Publikacja na zlecenie Udostępnij artykuł Newsletter Bądź na bieżąco z informacjami ze świata biznesu i finansów Zapisz się