Przy cmentarzach w całej Polsce pojawiają się stoiska z chryzantemami, sztucznymi wiązankami oraz zniczami. Okazjonalna sprzedaż na Wszystkich Świętych nie zawsze wymaga rejestracji firmy. Działalność nierejestrowana jest dostępna dla części handlarzy po spełnieniu kilku warunków, w tym osiągania miesięcznych przychodów poniżej ustalonego limitu.
Osoby sprzedające kwiaty, wiązanki czy znicze raz w roku na Wszystkich Świętych nie muszą zakładać działalności gospodarczej. Mogą handlować bez statusu przedsiębiorcy, pod warunkiem że nie przekroczą limitu przychodu należnego. Działalność nierejestrowana posiada wachlarz zalet, jedną z nich jest brak konieczności opłacania składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Korzystając z tej formy, nie trzeba także zgłaszać działalności w ewidencji przedsiębiorców (CEIDG), urzędzie skarbowym i GUS-ie.
Sprzedawca ma również obowiązki, do których należy m.in. prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży oraz wykazanie dochodu według skali podatkowej w PIT. Osoba korzystająca z działalności nierejestrowanej musi przestrzegać praw konsumentów.
ReklamaZobacz takżeProwadzisz firmę? Możesz odebrać nawet 3000 zł w bonusach za Konto Firmowe Online w Santander Banku Polska. Bezwarunkowe 0 zł za otwarcie i prowadzenie
Kryteria działalności nierejestrowanej
Zapisy ustawy Prawo przedsiębiorców zakładają możliwość prowadzenia handlu bez konieczności rejestracji firmy w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEiDG). Z takiej opcji można skorzystać m.in. przy okazjonalnym sprzedawaniu zniczy czy, kwiatów. Handel może zostać uznany za działalność nierejestrową, pod warunkiem że sprzedawca spełnia łącznie trzy następujące wymogi:
- jest osobą fizyczną,
- nie wykonywał w okresie ostatnich 60 miesięcy działalności gospodarczej,
- osiągany przychód należny w ramach działalności nierejestrowej nie może w żadnym miesiącu przekraczać 75 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Działalności nieewidencjonowanej nie mogą prowadzić osoby prawne oraz spółki cywilne. Osoby zatrudnione na umowie o pracę lub cywilnoprawną (umowę zlecenie lub umowę o dzieło) mogą skorzystać z opcji prowadzenia działalności nierejestrowanej.
Przepisy przewidują jeden wyjątek od konieczności zachowania 60 miesięcy odstępu pomiędzy prowadzeniem firmy a korzystaniem z działalności nierejestrowanej. Warunku nie muszą spełniać osoby, które prowadziły własny biznes we wcześniejszych miesiącach poza granicami Polski.
Działalność niezarejestrowana z limitem
Działalność niezarejestrowana wiąże się z limitem przychodów. W praktyce oznacza to, że od 1 lipca 2024 r. nie trzeba rejestrować działalności gospodarczej, jeżeli miesięczny przychód wynosi mniej niż 75 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia, czyli 3225 zł brutto.
Po przekroczeniu miesięcznego limitu przychodów uprawniających do korzystania z formy działalności nierejestrowanej ustawodawca przewiduje 7 dni na zarejestrowanie działalności gospodarczej w CEIDG. Początkującym przedsiębiorcom przysługuje prawo do skorzystania z tzw. ulgi na start – zwoleninia z konieczności opłacania składek na ubezpieczenia społeczne przez okres sześciu miesięcy. Istotnym elementem jest wybór odpowiedniej formy opodatkowania przy zakładaniu działalności gospodarczej.
Działalność nierejestrowana z pozwoleniem na sprzedaż
Przygotowując się do okazjonalnej sprzedaży zniczy, wkładów i chryzantem na tymczasowym stoisku przy cmentarzu (lub w innym miejscu), nie można zapomnieć o odpowiednim pozwoleniu. Za handel bez zezwolenia lub w nieodpowiednim miejscu grozi mandat lub grzywna. Kwota kary waha się od 50 do 5000 zł.
Stosowny dokument w przypadku handlu na chodniku można otrzymać od zarządcy drogi. Sprzedawca powinien wystąpić z wnioskiem o wydanie zezwolenia na zajęcie pasa drogowego. Oprócz zezwoleń na rozłożenie stoiska w danym miejscu warto pamiętać o opłacie targowej, która pobierana jest od osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek niemających osobowości prawnej, które dokonują sprzedaży na targowiskach.
Nazwa może wprowadzać w błąd, ponieważ opłata nie odnosi się wyłącznie do wyznaczonych bazarów miejskich. Zgodnie z przepisami ustawy o podatkach i opłatach lokalnych przez pojęcie „targowisko” należy rozumieć wszelkie miejsca, w których prowadzony jest handel poza sprzedażą dokonywaną w budynkach lub ich częściach.
Wysokość należności ustalana jest przez radę gminy w drodze uchwały, ale nie może przekroczyć górnej granicy określonej w obwieszczeniu Ministra Finansów na dany rok. Maksymalna stawka opłaty targowej w 2024 r. to 1096,39 zł dziennie. Gminy mają możliwość wprowadzenia opłaty na danym obszarze, ale nie muszą tego robić.
Świadczenie usług a działalność nierejestrowana
Osoby, które jednocześnie prowadzą działalność nierejestrową oraz świadczą usługi (np. w ramach umowy zlecenie lub umowy o świadczenie usług) podlegają ubezpieczeniom jako zleceniobiorcy. Obowiązek zgłoszenia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest po stronie podmiotu zawierającego umowę (zleceniodawcy).
Działalność nierejestrowana a bezrobotni
Czy bezrobotni mogą dorobić na okazjonalnej sprzedaży zniczy oraz innych towarów na cmentarnym stoisku bez utraty swojego statusu? Prawo przedsiębiorców wskazuje, że osoba prowadząca działalność nierejestrową nie wykonuje działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy, ale uzyskuje przychody.
Natomiast jednym z warunków niezbędnym do uzyskania (i/lub utrzymania) statusu bezrobotnego jest niewykonywanie innej pracy zarobkowej. Przy czym inna praca zarobkowa oznacza "wykonywanie pracy lub świadczenie usług na podstawie umów cywilnoprawnych, w tym umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło lub umowy o pomocy przy zbiorach w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników albo wykonywanie pracy w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług rolniczych".
W związku z tym osoba bezrobotna, żeby zachować swój status, nie może prowadzić działalności nierejestrowej w oparciu o umowy cywilnoprawne, w tym umowy agencyjne, umowy zlecenia, umowy o dzieło lub umowy o pomocy przy zbiorach. Natomiast jeżeli działalność dotyczy wyłącznie umowy sprzedaży, to bezrobotny może prowadzić działalność nierejestrową.
Rolnicy bez rejestracji działalności gospodarczej
Działalność nierejestrowana jest dostępna również dla rolników, jednak nie każdy farmer będzie mógł skorzystać z tej opcji. Z braku konieczności rejestracji firmy w CEiDG nie mogą skorzystać rolnicy wykonujący rodzaje działalności, do których nie stosuje się ustawy Prawo przedsiębiorców. Należy do nich:
- działalność wytwórcza w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego;
- wynajmowanie przez rolników pokoi;
- sprzedaż posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów;
- wyrób wina przez producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego
- działalność rolników w zakresie sprzedaży, o której mowa w art. 20 ust. 1c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych działalności prowadzonej przez koła gospodyń wiejskich.
W praktyce oznacza to, że rolnik może prowadzić działalność nierejestrowaną, która nie wchodząc w zakres działalności rolniczej, będzie działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców. Farmer musi również spełniać warunki uprawniające do korzystania z działalności nierejestrowej.
Działalność nierejestrowana – ewidencja sprzedaży
Pomimo że okazjonalna sprzedaż z przychodem poniżej 75 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia nie wymaga rejestracji firmy, to osoby prowadzące działalność nierejestrowaną muszą prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży. Należy ująć w niej przychód należny z każdego dnia oraz podsumowanie miesięczne. Systematycznie prowadzona ewidencja sprzedaży pomoże przy ustalaniu ewentualnego przekroczenia limitu przychodów w danym miesiącu.
Rozplanowanie handlu zniczami i kwiatami w okolicach Wszystkich Świętych na 30 i 31 listopada oraz na 1 i 2 listopada umożliwi rozłożenie przychodu na dwa miesiące. W praktyce oznacza to, że przychody w ciągu czterech dni, które uprawniają do prowadzenia działalności nierejestrowanej, mogą wynieść do 6450 zł brutto – 3225 zł za październik i 3225 zł za listopad.
Działalność nierejestrowana w zeznaniu rocznym PIT wg skali podatkowej
Kolejnym obowiązkiem jest rozliczanie przychodów z działalności nierejestrowanej (po odliczeniu kosztów). Kwotę należy wykazać w odpowiednim formularzu podatkowym – jest nim roczny PIT-36. Dochody z działalności nierejestrowanej rozliczane są według skali podatkowej, czyli na tzw. zasadach ogólnych.
