Szybko zbliża się zakończenie indeksu WIBOR, który stanowi podstawę do ustalania stóp procentowych dla około 1,7 mln umów kredytów hipotecznych w Polsce. Zastąpi go POLSTR, którego pierwsze notowania zostały już opublikowane. Ten indeks jest niższy od WIBOR, choć nieznacznie wyższy od WIRON. Czy kredytobiorcy mogą spodziewać się niższych spłat? Odpowiedź może nie spełnić ich oczekiwań.
Reforma benchmarku w Polsce osiągnęła znaczący kamień milowy. Zgodnie z harmonogramem nakreślonym przez Krajową Grupę Roboczą (NGR) ds. reformy benchmarku, administrator GPW Benchmark rozpoczął ustalanie indeksu stóp procentowych POLSTR (Polish Short Term Rate) oraz indeksów złożonych z niego pochodzących.
Dostępne są już notowania następcy WIBOR
Proponowany indeks został oficjalnie ustanowiony jako indeks, co oznacza, że od 2 czerwca notowania indeksu POLSTR można monitorować na stronie internetowej GPW Benchmark. Ma on służyć jako wskaźnik referencyjny po pierwszym włączeniu do instrumentów finansowych. POLSTR (pierwotnie nazywany WIRF-) został wybrany w grudniu 2024 r. jako zamierzony wskaźnik referencyjny stóp procentowych, który ma zastąpić indeks WIBOR.
— Przewidujemy, że POLSTR zostanie wykorzystany w instrumentach finansowych znacznie wcześniej niż planowana emisja obligacji skarbowych pod koniec 2025 r. i na pewno nie będzie to produkt skierowany do konsumentów. Z mapy drogowej wynika, że w pierwszym kwartale 2026 r. banki zaczną wprowadzać produkty zarządzania gotówką z nowym indeksem, a od drugiego kwartału będą inicjować umowy kredytów hipotecznych w oparciu o POLSTR — stwierdził w wywiadzie dla PAP Tadeusz Białek, przewodniczący Komitetu Sterującego NGR.
Wkrótce spodziewane jest wydanie oświadczenia benchmarkowego, szczegółowo opisującego cechy indeksu. Niniejszy dokument jest bezpośrednim rezultatem rozporządzenia UE BMR, które reguluje rynek wskaźników referencyjnych. Będzie on dostarczał informacji publicznych wszystkim użytkownikom indeksu, wyjaśniając jego zasady operacyjne, cechy, typ, metody notowań i inne.
POLSTR potrzebuje czasu, aby dostosować się do obniżek stawek
Jak indeksy POLSTR wypadają obecnie w porównaniu do WIBOR? Różnią się w zależności od konkretnego indeksu. Indeks POLSTR O/N, indeks „bazowy”, został odnotowany w poniedziałek na poziomie 5,08%, co jest nieznacznie poniżej ekwiwalentu WIBOR wynoszącego 5,28% (WIRON O/N osiągnął 4,47%).
Miesięczna wersja POLSTR 1M wynosi 5,08%, co oznacza, że ten nowy indeks jest nieznacznie niższy od WIBOR 1M, który wynosi 5,31%. Jednak w przypadku stawek trzy- i sześciomiesięcznych notowania POLSTR przewyższają notowania WIBOR. POLSTR 3M wynosi 5,44% (wobec WIBOR 3M na poziomie 5,21%), podczas gdy POLSTR 6M osiąga 5,49% (wobec WIBOR 6M na poziomie 5,01%).
Takie wahania nie powinny być nieoczekiwane, biorąc pod uwagę różnice w konstrukcji obu indeksów. WIBOR odzwierciedla przyszły koszt pieniądza, zasadniczo „patrząc w przyszłość”. Na przykład WIBOR 3M wskazuje oczekiwaną cenę pieniądza na rynku międzybankowym w ciągu najbliższych trzech miesięcy. Odwrotnie, POLSTR 1M, 3M i 6M są uzyskiwane poprzez „uśrednienie” stawek odnotowanych w poprzednich miesiącach, konkretnie: jednego, dwóch i trzech miesięcy (POLSTR „patrzy wstecz”, podobnie jak WIRON, a następnie odzwierciedla obniżki stóp już wdrożone przez NBP). GPW Benchmark kompiluje codzienne stawki POLSTR O/N (overnight, mierząc stopę procentową za jeden dzień) z ostatnich miesięcy i przelicza je przy użyciu odsetek składanych.
W rezultacie POLSTR 3M i 6M tylko nieznacznie odzwierciedlają obniżkę stóp procentowych o 0,50 punktu procentowego przez Radę Polityki Pieniężnej (MPC) na początku maja – wskaźniki te różnią się tylko o 0,1 punktu procentowego i mniej niż 0,2 punktu procentowego, odpowiednio, w porównaniu z okresem przed obniżką kosztów pieniądza. Wersja miesięczna, która prawdopodobnie będzie stanowić podstawę stóp procentowych kredytów hipotecznych, w dużej mierze uwzględnia obniżkę MPC: POLSTR 1M wynosi 5,08%, co odzwierciedla spadek o 0,45 punktu procentowego w porównaniu z okresem sprzed decyzji.
Oczekiwania rynku dotyczące obniżek stóp procentowych doprowadziły do spadku stawek WIBOR . Dlatego też bardziej właściwe jest porównanie indeksu POLSTR do WIBOR, gdy ten ostatni był bardziej stabilny. Przykładowo na początku marca, zanim rynek oczekiwał agresywnych obniżek stóp przez MPC, WIBOR 3M oscylował wokół 5
Źródło
