23.04.2019. Reaktor Maria. PAP/Piotr Nowak
Reaktor MARIA, który jest nieaktywny od kwietnia, musi uzyskać pozwolenie od Narodowej Agencji Energii Atomowej, aby wznowić działalność. Główne obawy regulatora jądrowego obejmują oceny bezpieczeństwa, warunki operacyjne obiektu i program zarządzania starzeniem się reaktora, zgodnie z wytycznymi PAA.
31 marca, po dekadzie, wygasło poprzednie pozwolenie wydane przez Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki (PAA) na eksploatację reaktora badawczego MARIA w Narodowym Centrum Badań Jądrowych w Świerku (NCBJ). PAA nie wydała jeszcze nowego pozwolenia, w wyniku czego reaktor jest nieaktywny od początku kwietnia.
„Prezes PAA może udzielić zezwolenia na eksploatację obiektu jądrowego tylko wtedy, gdy wnioskodawca wykaże zgodność ze wszystkimi wymogami bezpieczeństwa jądrowego, ochrony radiologicznej i ochrony fizycznej. Zezwolenie nie może zostać udzielone, jeśli nie zostaną spełnione jakiekolwiek normy. NCBJ stale aktualizuje dokumentację i udziela niezbędnych wyjaśnień” – oświadczyli w środę PAP przedstawiciele PAA. Uważają, że przedłożona dokumentacja nie potwierdza jeszcze, że wszystkie warunki maksymalnego bezpieczeństwa reaktora zostały spełnione.
PAA poinformowało, że wysłało 11 próśb do NCBJ o dodatkową dokumentację, wraz z kilkoma setkami komentarzy. Kilkadziesiąt z nich nadal wymaga wyjaśnienia. „Regularnie komunikujemy się z NCBJ, a NCBJ dostarcza niezbędne suplementy” – zauważyli przedstawiciele PAA.
W procesie licencjonowania duży nacisk położono na dokumentację dotyczącą stref planowania awaryjnego. „Obiekt jądrowy, taki jak reaktor Maria, musi spełniać wszystkie normy prawne, aby zapewnić bezpieczne działanie zarówno w warunkach normalnych, jak i kryzysowych. Najważniejszą kwestią jest bezpieczeństwo społeczeństwa i środowiska” – skomentowali przedstawiciele PAA.
Wskazali, że PAA otrzymała dokumentację w tej sprawie, która została uzupełniona zgodnie z zaleceniami. „Zgodnie z wymogami Prezes PAA przekazał te dokumenty do rozpatrzenia przez Wojewodę Mazowieckiego i Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Jeśli organy te udzielą pozytywnej opinii, Prezes PAA zatwierdzi strefy planowania awaryjnego” – podsumowali przedstawiciele organu nadzoru jądrowego.
Obecnie głównym obszarem zainteresowań PAA są analizy bezpieczeństwa, propozycje ograniczeń i warunków eksploatacji obiektu jądrowego oraz program zarządzania starzeniem się reaktora.
Analizy bezpieczeństwa obejmują obliczenia mające na celu wykazanie, że środki techniczne i organizacyjne zastosowane w projekcie zapobiegną rozwojowi potencjalnych awarii mogących mieć negatywny wpływ na bezpieczeństwo oraz że wpływ takich awarii na zdrowie pracowników, mieszkańców i środowisko zostanie zminimalizowany.
Ograniczenia i warunki eksploatacyjne stanowią zbiór wymagań definiujących wartości progowe parametrów eksploatacyjnych obiektu jądrowego, niezbędną dostępność funkcjonalną i wydajność sprzętu w obiekcie oraz liczbę pracowników niezbędną do zapewnienia bezpiecznej eksploatacji reaktora.
Program zarządzania starzeniem się reaktora to dokument, za pomocą którego NCBJ monitoruje zużycie komponentów kluczowych dla bezpieczeństwa reaktora, zapewniając, że jego działanie nie stwarza ryzyka. Celem jest wymiana lub naprawa starzejących się komponentów, zanim ulegną awarii.
„W wykorzystywaniu energii jądrowej i promieniowania jonizującego naszą naczelną zasadą jest, że bezpieczeństwo ma pierwszeństwo” – stwierdzili przedstawiciele PAA, podkreślając, że bezpieczeństwo jest ważniejsze niż na przykład względy ekonomiczne lub badawcze w kontekście eksploatacji obiektów jądrowych.
Narodowe Centrum Badań Jądrowych złożyło wniosek o pozwolenie na eksploatację reaktora Maria w sierpniu 2024 r. Wniosek ten był niekompletny. Prezes PAA wezwał NCBJ do usunięcia braków formalnych. Prezes PAA ma sześć miesięcy na podjęcie decyzji od daty otrzymania kompletnego wniosku przez PAA. Ten termin ulega wstrzymaniu, jeśli na przykład organ nadzoru zażąda dodatkowych informacji lub wyjaśnień. (PAP)
lt/ bar/ mhr/
