Emerytury mundurowe. Cała prawda o świadczeniach dla służb

Statystyczny funkcjonariusz na emeryturę przechodzi w wieku 47 lat i inkasuje na niej o 60 proc. więcej, niż wynosi świadczenie w powszechnym systemie, czyli w ZUS. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji ujawniło, ile co roku wydaje na emerytury mundurowe.

• Emerytury dla służb mundurowych wypłacane są nie przez ZUS, ale przez ZER, czyli Zakład Emerytalno-Rentowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji
• Co do zasady funkcjonariusze mogą przechodzić na emeryturę znacznie wcześniej niż przedstawiciele innych zawodów
• MSWiA ujawniło właśnie, ile wynoszą wypłacane przez tamtejszy ZER świadczenia
• Okazuje się, że są one średnio o ok. 60 proc. wyższe niż to, co „zwyczajnym” emerytom wypłaca ZUS
• Co więcej, statystyczny funkcjonariusz na emeryturę przechodzi w wieku 47 lat po 23 latach służby
• Więcej takich informacji znajdziesz na stronie Businessinsider.com.pl 

Kwestia emerytur dla służb mundurowych od lat budzi emocje. Ze względu na trudy tej pracy wielu funkcjonariuszy ma prawo do wcześniejszego zakończenia służby. Często dużo wcześniejszej niż powszechny wiek emerytalny.

Szczegóły dotyczące emerytur są skomplikowane. Zasady są inne dla osób pracujących w służbach przed 1999 r., a inne dla tych, którzy zaciągnęli się po 2012 r. Jeśli zaczęli pomiędzy tymi dwiema datami, to też przepisy są nieco inne.

W szczegółach opisuje je specjalna ustawa z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej.

Chodzi więc o wszystkie służby podlegające Ministerstwu Spraw Wewnętrznych. Nie ma tu więc na przykład Służby Więziennej, która od lat znajduje się w gestii resortu sprawiedliwości, ani żołnierzy, którzy podlegają pod Ministerstwo Obrony Narodowej.

Zobacz, co potrafi sztuczna inteligencja w Galaxy AI (Odcinek 1)

Emerytury mundurowe

Kiedy przedstawiciele służb mogą iść na emeryturę? To zależy, kiedy zaczęli swoją karierę. Ci przyjęci przed 1999 r. po 15 latach otrzymują 40 proc. ostatniej pensji (liczonej wraz z nagrodami i innymi składnikami wynagrodzenia). Każdy kolejny rok pracy to dla nich dodatkowe 2,6 proc. 20 lat stażu to zatem 53 proc., a 25 lat — 66 proc. wynagrodzenia. Do tego dochodzą inne dodatki, np. za służbę w wyjątkowo trudnych warunkach.

Dla tych, którzy zaciągnęli się do służby między 1999 a 2012 r., zasady są podobne, ale w związku z reformą systemu emerytalnego w 1999 r. mają oni jeszcze równocześnie prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jako członkowie OFE).

„Przyznanie funkcjonariuszowi emerytury na tej podstawie możliwe jest pod warunkiem osiągnięcia przez niego wieku emerytalnego, wynoszącego 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn” — tłumaczy MSWiA.

Z kolei funkcjonariusze rozpoczynający służbę po 2012 r. muszą pracować przynajmniej 25 lat, by liczyć na emeryturę. Przy takim stażu wynosi ona 60 proc. ostatniej pensji i wzrasta o 3 pkt proc. wraz z każdym kolejnym przepracowanym rokiem.

Emeryt mundurowy? W 90 proc. przypadków to mężczyzna

MSWiA na początku lipca, w odpowiedzi na interpelację posłanki PiS Anny Gembickiej, ujawniło dane dotyczące emerytur funkcjonariuszy służb. Co z nich wynika? Przede wszystkim to, że dominują w tym gronie mężczyźni.

W 2023 r. ZER MSWiA wypłacił świadczenia ponad 173 tys. osobom, z czego ponad 150 tys. stanowili mężczyźni. Tu proporcje pod względem płci nie zmieniają się od lat i wynoszą ok. 90 do 10 proc.

„Przedstawiając powyższe, należy jednocześnie wyjaśnić, że za lata 2000-2014 ZER MSWiA nie prowadził statystyk z uwzględnieniem podziału na kobiety i mężczyzn” — informuje wiceminister Wiesław Szczepański w odpowiedzi na interpelację.

Z przedstawionych przez niego danych wynika również, że zazwyczaj co roku na emeryturę przechodzi 1-2 tys. funkcjonariuszy. Z wyjątkiem 2017 i 2023 r. Wówczas jednorazowo pracę kończyło odpowiednio 4,5 oraz prawie 7 tys. przedstawicieli służb.

Koniec pracy przed „50”

Jak długo pracują funkcjonariusze, zanim zdecydują się na przejście na emeryturę? To również widać w danych, które nie zmieniają się zbyt gwałtownie od wielu lat.

Od 2010 r. na emeryturę przechodzi się średnio po 23-24 latach służby. To oznacza, że świadczenia zaczynają pobierać zazwyczaj mężczyźni grubo przed „50”. W 2023 r. taki statystyczny nowy emeryt miał 47 lat. W poprzednich latach zdarzało się nawet i 46 lat.

Warto podkreślić, że przepisy nie zabraniają emerytom mundurowym dorabiania. Często można ich spotkać jako pracowników agencji ochrony czy firm przewozowych. Niektórzy dorabiają jako eksperci ds. bezpieczeństwa. Co istotne, prawo przewiduje limity takiego dodatkowego zarobku, które wynoszą 70 proc. średniej krajowej.

Jeśli emeryt przekroczy ten próg, to jego świadczenie zostanie zmniejszone o kwotę przekroczenia. W przypadku, gdy emeryt przekroczy 130 proc. średniej krajowej, to jego świadczenie zostanie obcięte o 25 proc.

Emerytury wyższe niż w ZUS

Ile w takim razie mogą dostać mundurowi emeryci? Z danych MSWiA wynika, że świadczenia są tutaj znacznie wyższe niż w powszechnym systemie emerytalnym. Co więcej, wypracowywane są w znacznie krótszym czasie, bo średnio w 23 lata, a nie — jak w ZUS — w 35 lub nawet 40 lat.

Widać to po średniej emeryturze. Według danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w 2023 r. przeciętna wysokość świadczenia wynosiła niespełna 3,5 tys. zł.

W mundurówce taka średnia była już 10 lat temu. Według danych MSWiA w 2014 r. wynosiła ona ponad 3,4 tys. zł.

Dziś przeciętny emeryt mundurowy otrzymuje ponad 5,5 tys. zł. To o blisko 60 proc. więcej niż w powszechnym systemie emerytalnym. Skok widać szczególnie w 2023 r., gdy przeciętna emerytura wzrosła o blisko 1 tys. zł miesięcznie.

Rocznie ZER MSWiA wypłaca mundurowym emerytom łącznie ponad 14 mld zł (w tym są również koszty „13” i „14”). W poprzednich latach łączna kwota oscylowała wokół 10-12 mld zł.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.

Źródło