Upadek rządu francuskiego: konsekwencje ekonomiczne dla Paryża i całej Europy

8 września 2025 roku premier François Bayrou przegrał głosowanie w sprawie wotum zaufania w Zgromadzeniu Narodowym (364–194), co automatycznie doprowadziło do upadku jego rządu i pogłębienia kryzysu politycznego we Francji. Dla inwestorów był to nie tylko epizod parlamentarny, ale moment prawdy dotyczący wiarygodności fiskalnej drugiej co do wielkości gospodarki strefy euro. Już w dniu głosowania rynki długu zdyskontowały wyższe ryzyko Francji, a uwaga skupiła się na tym, kto i w jaki sposób przygotuje budżet na 2026 rok oraz czy Paryż będzie w stanie wdrożyć ścieżkę konsolidacji wyznaczoną przez UE.

• Upadek rządu François Bayrou pogłębił kryzys polityczny we Francji i doprowadził do wzrostu kosztów finansowania długu państwa.
• Rynki obligacji reagują silniej niż rynek akcji, przy czym największe ryzyko występuje w sektorach zależnych od popytu krajowego i finansowania, takich jak banki, nieruchomości i budownictwo
• Pat polityczny zagraża realizacji narzuconej przez UE ścieżki konsolidacji fiskalnej i może doprowadzić do obniżenia ratingu kredytowego
• Niestabilność Francji osłabia jej wpływ na politykę UE
• Więcej informacji o biznesie znajdziesz na Businessinsider.com.pl

Niepewność polityczna wpływa na koszty finansowania kraju. Spread OAT-Bund dla 10-letnich obligacji wzrósł do około 75-80 punktów bazowych, a analitycy ostrzegają, że przy utrzymującym się paraliżu może on przekroczyć 100 punktów bazowych – poziomów nieobserwowanych od czasu kryzysu zadłużenia. Ponadto, w czwartek, 12 września, odbędzie się przegląd ratingu przez agencję Fitch (Francja na poziomie AA- z perspektywą negatywną) , a Moody's i S&P dokonają przeglądu ratingu w październiku i listopadzie. Każde obniżenie ratingu zwiększyłoby presję na rentowność i zapotrzebowanie na kapitał niektórych inwestorów instytucjonalnych.

Rynek akcji reaguje selektywnie

W krótkim okresie rynki akcji reagują selektywnie, ale wzrost premii za ryzyko obligacji ma tendencję do utrzymywania się. W ostatnich tygodniach indeks CAC 40 pozostawał w tyle za europejskimi indeksami, a zmienność była wyższa w bankach i spółkach o wysokiej ekspozycji na popyt krajowy, jak podaje Bloomberg.

Oferta specjalna

Niepewność rządzi rynkami akcji

Sytuacja geopolityczna pozostaje napięta, a inwestorzy zwracają na nią uwagę. Reaguj na zmiany rynkowe z nagradzaną aplikacją XTB – uzyskaj dostęp do ponad 5500 akcji i ETF-ów z całego świata.

Telekomunikacja, finanse i nieruchomości są najbardziej uzależnione od dochodów z rynku krajowego. Jednocześnie, od czasu ogłoszenia przez Bayrou swojego głosu, Vinci i Eiffage (budownictwo/infrastruktura), deweloper Nexity oraz operatorzy domów opieki Emeis i Clariane osiągnęli wyniki gorsze od indeksu. Jest to intuicyjna mapa ryzyka – im bardziej francuski portfel dochodów, tym większa wrażliwość na recesję konsumencką , stagnację inwestycji publicznych i rosnące ceny kredytów.

Sektor bankowy jest uwikłany w konflikt między gospodarką realną a rynkiem długu. Wyższe spready między obligacjami OAT a obligacjami Bund mogą podnieść koszty finansowania hurtowego i nadal negatywnie wpływać na wyceny akcji, choć jest to częściowo kompensowane przez umiarkowaną dywersyfikację przychodów międzynarodowych – w BNP Paribas Francja odpowiada za około jedną czwartą sprzedaży, podczas gdy Société Générale i Crédit Agricole mają większy udział w rynku krajowym. Wrażliwość akcji banków na doniesienia o długu państwowym była ostatnio wyraźna. Zmienność była również widoczna w przypadku długu podporządkowanego instytucji finansowych.

Polityka francuska i zasady narzucone przez UE

Najtrudniejsza zagadka dotyczy polityki fiskalnej w porównaniu z przepisami UE. Francja jest objęta procedurą nadmiernego deficytu, a Rada UE formalnie zaleciła jej zakończenie do 2029 roku. Oznacza to bardzo restrykcyjne limity wzrostu wydatków netto , począwszy od 2025 roku. To nie są sugestie, lecz prawnie wiążące ścieżki, które muszą zostać przełożone na realny budżet. Im dłużej trwa impas w Paryżu, tym większe ryzyko odejścia od unijnej ścieżki, co może skutkować dalszymi środkami dyscyplinarnymi.

Konsekwencje wykraczają poza Sekwanę, ponieważ Francja współdecyduje o stanowisku UE w kwestiach fiskalnych, przemysłowych i obronnych. Po pierwsze, wyższa premia za ryzyko w przypadku instrumentów OAT może nasilić nerwowość na peryferyjnych rynkach długu , nawet jeśli – jak podkreślają firmy maklerskie – obecnie nie ma wyraźnego ryzyka systemowego dla euro.

Po drugie, słabszy mandat polityczny nad Sekwaną osłabia zdolność do negocjowania wspólnych inicjatyw inwestycyjnych (zielona i cyfrowa transformacja) i budowania kompromisu w sprawie przepisów UE.

Co więcej, według Bloomberga, jeśli konsolidacja fiskalna ulegnie osłabieniu, a ratingi zostaną obniżone, presja na europejskie banki i ubezpieczycieli posiadających francuskie papiery wartościowe może wzrosnąć. To z kolei podniosłoby koszt kapitału w całej strefie euro.

Skutki sektorowe we Francji będą nierównomierne

Sektory „krajowe” – telekomunikacja, finanse i nieruchomości – są bezpośrednio uzależnione od popytu krajowego i kosztów finansowania, dlatego ryzyko korekt planów inwestycyjnych jest tu największe. Budownictwo i infrastruktura, reprezentowane przez takie grupy jak Vinci i Eiffage, są dodatkowo powiązane z rytmem zamówień publicznych . Stagnacja decyzyjna i cięcia wydatków mogą opóźniać projekty drogowe, kolejowe i energetyczne.

Rynek nieruchomości – na czele z Nexity – już wcześniej odczuwał skutki droższych kredytów i surowszych regulacji ostrożnościowych. Segment opieki długoterminowej (Emeis/Clariane) łączy w sobie ekspozycję na finansowanie, regulacje i wrażliwy popyt publiczny, co czyni go szczególnie podatnym na cięcia budżetowe.

Inwestorzy będą również uważnie monitorować sektor obronny. Obecna ustawa o programach wojskowych na lata 2024–2030 zakłada wydatki rzędu 413 mld euro, a wydatki wzrosną o ponad jedną trzecią w porównaniu z poprzednimi ramami . Wraz ze wzrostem kosztów obsługi długu i spodziewaną zaostrzoną polityką oszczędnościową po 2026 roku, presja na harmonogramy zamówień, modernizację i programy przemysłowe (amunicja, obrona powietrzna, cyberbezpieczeństwo) może się nasilić. Ma to istotne znaczenie nie tylko dla francuskich wykonawców, ale także dla europejskich łańcuchów dostaw w sektorze obronnym, które uległy przyspieszeniu od 2022 roku.

Chmury zbierają się również nad strategicznymi inwestycjami cywilnymi. Flagowy program „Francja 2030” (o wartości około 54 mld euro) oraz plan rozwoju energetyki jądrowej – sześć reaktorów EPR2 – wymagają stabilnego finansowania i sprawnego procesu decyzyjnego. Najwyższa Izba Kontroli ostrzegła na początku tego roku, że łańcuch dostaw i model finansowania nowych reaktorów nie były wystarczająco przygotowane . Przedłużająca się niepewność fiskalna może zatem spowolnić projekty mające na celu obniżenie kosztów energii dla przemysłu i zwiększenie konkurencyjności w całej UE.

Na poziomie makroekonomicznym obraz jest mieszany. W krótkim okresie konsumpcja wspierała wzrost, ale korekty w dół prognoz na 2025 rok i słabnące zaufanie przedsiębiorstw sugerują, że inwestycje prywatne pozostaną ostrożne do czasu utworzenia rządu zdolnego do przyjęcia budżetu i planu średnioterminowego. Każde opóźnienie w konsolidacji fiskalnej zwiększa skalę niezbędnych dostosowań w późniejszym czasie, a obciążenie państwa odsetkami będzie nadal rosło szybciej niż potencjał gospodarki. To z kolei wpływa na ceny aktywów w całej Europie poprzez kanał stopy wolnej od ryzyka.

Dla Europy najważniejsze jest to, że niestabilność we Francji ogranicza zdolność Paryża do przewodzenia kluczowym politykom UE – od kształtu reguł fiskalnych po koordynację wsparcia dla Ukrainy i europejską politykę przemysłową . Jeśli w nadchodzących tygodniach nie pojawi się rząd zdolny do osiągnięcia kompromisu z niektórymi partiami opozycyjnymi w sprawie budżetu na 2026 rok i planu eliminacji deficytu, UE wejdzie w jesień z jednoczesnym testem rynkowym (ratingi), instytucjonalnym (egzekwowanie przepisów) i politycznym (agencja największych kapitałów).

Dziękujemy za przeczytanie tego artykułu. Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Google News.

Źródło