Państwowa Inspekcja Pracy ma uzyskać rozszerzone uprawnienia do przekształcania fikcyjnych umów cywilnoprawnych w formalne umowy o pracę, podwyższania maksymalnych kwot kar i ułatwiania wymiany informacji z ZUS i KAS. Doprowadzi to do skuteczniejszych kontroli. Ta inicjatywa jest częścią negocjacji dotyczących rewizji KPO, w zamian za zgodę rządu na rezygnację z pełnego poboru składek za umowy cywilnoprawne. Przepis pozostaje nieco niejasny, co oznacza, że szczegółowe procedury zostaną określone w przyszłych przepisach. Zmiany mają zostać wprowadzone do połowy 2026 r.
/ 123RF/PICSEL
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej poinformowało w środę o zakończeniu negocjacji z Komisją Europejską w sprawie nowelizacji KPO, która uwzględnia istotne modyfikacje dotyczące rynku pracy.
Brak składek na kontrakty mandatowe. W zamian PIP podejmie działania
Jak wcześniej informowała Interia Biznes, rząd zrezygnował z pełnych składek na kontrakty usługowe w zamian za upoważnienie Państwowej Inspekcji Pracy . Wymagało to jednak negocjacji z Komisją Europejską , ponieważ obowiązek płacenia pełnych składek na kontrakty cywilne był początkowo częścią warunków KPO.
– Istotną zmianą w tej rewizji jest wzmocnienie Państwowej Inspekcji Pracy. O to prosili zarówno pracownicy, jak i pracodawcy. Istotne jest, aby PIP działała wydajniej i skuteczniej, zapewniając , że kontrole nie będą tylko rutynowe, ale bardziej ukierunkowane. Osiągnięcie tego będzie wymagało technicznego remontu w PIP, skoncentrowanego na digitalizacji, co będzie wymagało zwiększenia budżetu Inspekcji, stwierdził Jan Szyszko, wiceminister funduszy, podczas konferencji.
Zwiększać
Rewizja KPO to znacząca zmiana dla pracowników. Co obejmuje ten dokument?
Zostaną ustanowione przepisy prawne upoważniające Państwową Inspekcję Pracy do wydawania decyzji administracyjnych reklasyfikujących nieprawidłowo wykonane umowy cywilnoprawne jako umowy o pracę. Wynegocjowane zmiany obejmują również przepisy dotyczące udostępniania danych między Państwową Inspekcją Pracy, Zakładem Ubezpieczeń Społecznych i Krajową Administracją Skarbową w celu nadzoru nad prawem pracy, a także przeprowadzania zdalnych kontroli przez Państwową Inspekcję Pracy.
Maksymalne kwoty kar, jakie Państwowa Inspekcja Pracy może nałożyć w postępowaniu mandatowym, mają zostać podwojone. Oczekuje się, że zmiany zostaną wprowadzone do końca czerwca 2026 r.
Inicjatywy wspierające te konkretne zmiany obejmują 10-procentowy wzrost budżetu PIP na rok 2026 w porównaniu z rokiem 2025 oraz utworzenie elektronicznego kanału wymiany danych pomiędzy PIP, ZUS i KAS.
Zamiast płacić składki na umowy zlecenia, skup się na walce z patologiami rynku pracy
Wiceminister Szyszko zaznaczył podczas konferencji, że zadaniem Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej jest wdrożenie szczegółów reformy Państwowej Inspekcji Pracy.
Zmiana kamienia milowego dotyczącego rewizji Planu kontroli rynku pracy wywołała kontrowersje, jak zauważono we wniosku złożonym do Komisji.
Zniesienie składek na ubezpieczenia społeczne w przypadku umów cywilnoprawnych wywołało debatę
Związki zawodowe opowiadały się zarówno za pełnymi składkami na kontrakty, jak i za wzmocnieniem Państwowej Inspekcji Pracy, podczas gdy pracodawcy wyrażali obawy , że uprawnienia inspektorów pracy do zmiany umów przyznają im nadmierną władzę.
Zwiększać
Główny Inspektor Pracy od dawna zabiegał o takie uprawnienia, podkreślając, że celem nie jest całkowite zniesienie umów cywilnoprawnych, ale reagowanie w przypadkach nadużyć i tam, gdzie takie nadużycia stają się patologiczne. W wywiadzie dla Interii Biznes wyjaśnił, że obecne uprawnienia są niewystarczające; inspekcje mogą jedynie żądać od pracodawców zmiany umów w uzasadnionych przypadkach lub składać wnioski do sądu, ale te procesy często się przedłużają.
Monika Krześniak-Sajewicz
