Inspekcja pracy może wkrótce otrzymać nowe uprawnienie. To nakaz zamiany umowy B2B, umowy zlecenia czy umowy o dzieło na umowę o pracę. – To priorytet. Prace nad projektem trwają – poinformował w rozmowie z redakcją biznesową tvn24.pl Tomasz Zalewski, pełniący obowiązki rzecznika prasowego Głównego Inspektora Pracy. Jak wyjaśnił, regulacja szykowana jest w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) i Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) chcą, aby inspektorzy mogli nakazać pracodawcy zamianę umowy B2B, umowy o dzieło lub umowy zlecenia na umowę o pracę, jeśli zmiana będzie spełniała określone przesłanki.
– Pracujemy nad rozwiązaniem, dającym nowe kompetencje inspektorom pracy. Prace nad projektem zmian w ustawie o Państwowej Inspekcji Pracy jeszcze trwają – przekazał redakcji biznesowej tvn24.pl Tomasz Zalewski, pełniący obowiązki rzecznika prasowego Głównego Inspektora Pracy.
Dodał, że projekt szykuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. – Natomiast jest to priorytet ze strony PIP, aby zmiany jak najszybciej weszły w życie – wyjaśnił Zalewski.
Nakaz przekształcenia na umowę o pracę zamiast pozwu do sądu
Jak tłumaczy, obecne uprawnienia są ograniczone w stosunku do osób, które pracują na podstawie umowy cywilno-prawnej czy umów z podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą, zwanych umowami B2B.
– Inspektor pracy nie może obecnie wydać nakazu, a może jedynie wystąpić do sądu o ustalenie istnienia stosunku pracy. To wymaga jednak między innymi współpracy z pracownikiem, a on nie zawsze chce takiego przekształcenia. Często też boi się wystąpienia przeciwko swojemu pracodawcy – powiedział Zalewski.
Dodał, że to jedna z podstawowych zmian, którą PIP chciałaby wdrożyć.
Resort pracy zaznaczył w odpowiedzi na pytania redakcji biznesowej tvn24.pl, że „przestrzeganie przepisów prawa pracy, a w szczególności ochrona pracowników przed nieuczciwymi praktykami pracodawców, którzy zatrudniają osoby na podstawie umów cywilnoprawnych, a w praktyce okazuje się, że jest to tzw. ukryty stosunek pracy jest jednym z priorytetów”.
Z danych PIP wynika, że w 2023 roku w trakcie skontrolowanych 40 717 umów cywilno-prawnych inspektor pracy zakwestionował 1852 z nich. Były to umowy o dzieło, umowy zlecenia i samozatrudnienie.
Nakaz zamiany umowy B2B, dzieła i zlecenia na umowę o pracę. Założenia
Tomasz Zalewski zaznaczył, że definicja stosunku pracy ma zostać jasno określona. – Będzie składała się z kilku elementów. Jeżeli warunki zatrudnienia danego pracownika będą uwzględniały większość z nich, inspektor pracy będzie mógł wydać tak zwany nakaz przekształcający w formie decyzji administracyjnej – dodał.
Wyjaśnił, że kryteriami oceny będą m.in.: świadczenie pracy w określonych godzinach czy podporządkowanie.
– Inspektor pracy w trakcie kontroli ma móc ustalić, które z tych punktów w relacji między podmiotami są wyczerpane. Wtedy, już bez udziału sądu, ma mieć narzędzie do wydania wykonalnej decyzji – dodał Zalewski. Zaznaczył jednocześnie, że nakaz ma być zaskarżalny i w takim przypadku to sąd ostatecznie rozstrzygnie ewentualny spór.
Wdrożenie unijnej dyrektywy o poprawie warunków pracy za pośrednictwem platform cyfrowych
MRPiPS poinformowało ponadto, że Parlament Europejski kończy już także prace nad dyrektywą mającą chronić pracowników zatrudnionych za pośrednictwem platform cyfrowych.
„Na forum UE na końcowym etapie są prace nad dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie poprawy warunków pracy za pośrednictwem platform. Przyjęte zostało wstępne porozumienie dotyczące projektu dyrektywy, aktualnie trwa weryfikacja językowa przez prawników lingwistów. Formalne przyjęcie dyrektywy przez Radę UE i PE będzie miało miejsce prawdopodobnie jesienią 2024 r. Państwa członkowskie będą miały dwa lata od dnia wejścia w życie dyrektywy na jej wdrożenie do krajowych przepisów” – wyjaśnił resort.
Czytaj także: „Blisko 30 milionów pracowników ma dziś powody do radości”. Ministra o szykowanych zmianach >>>
Praca platformowa to forma zatrudnienia, w ramach której organizacje lub osoby używają platformy internetowej, by dotrzeć do innych organizacji lub osób w celu rozwiązania konkretnych problemów lub wykonania konkretnych usług w zamian za opłatę. Dyrektywa ma wprowadzić dwa główne ulepszenia: pomóc określić właściwy status zatrudnienia pracowników platformowych oraz ustanowić pierwsze w UE przepisy o używaniu systemów algorytmicznych w miejscu pracy.
W Unii Europejskiej działa ok. 500 cyfrowych platform pracy, niektóre z nich funkcjonują we wszystkich państwach członkowskich. Zatrudnia w ten sposób między innymi kurierów, kierowców, osób dostarczających jedzenie czy zakupy. I to właśnie oni mają zostać objęci ochroną.
„Polska popiera tę dyrektywę i w MRPiPS trwają już prace koncepcyjne przygotowujące do jej wdrożenia” – podsumowuje ministerstwo.
