Notice: Function _load_textdomain_just_in_time was called incorrectly. Translation loading for the gd-rating-system domain was triggered too early. This is usually an indicator for some code in the plugin or theme running too early. Translations should be loaded at the init action or later. Please see Debugging in WordPress for more information. (This message was added in version 6.7.0.) in /home/gibnews/htdocs/gibnews.pl/wp-includes/functions.php on line 6121
W średniowiecznej Polsce masowo produkowano biżuterię ze szkła ołowiowego. - Gospodarka i Biznes News

W średniowiecznej Polsce masowo produkowano biżuterię ze szkła ołowiowego.

Przykłady pierścionków i kółek przelotowych ze szkła ołowiowego. Zdjęcie: materiały prasowe Przykłady pierścionków i kółek przelotowych ze szkła ołowiowego. Zdjęcie: materiały prasowe

Biżuteria wykonana ze szkła ołowiowego była produkowana na dużą skalę w średniowiecznej Polsce, a materiały źródłowe na koraliki i pierścienie pochodziły z polskich złóż. Badania przeprowadzone przez polskich archeologów potwierdzają, że w Polsce działały warsztaty, w których półprodukty były uszlachetniane w biżuterię.

W wielu rejonach w średniowieczu szkło ołowiowe było wykorzystywane głównie do produkcji małych przedmiotów, elementów dekoracyjnych lub szkliwa; jednak w niektórych kulturach stosowano je również do produkcji naczyń. Początkowo, we wczesnym średniowieczu, składało się ono głównie z mieszanki krzemionki i tlenku ołowiu, ale z czasem udział tlenku ołowiu w jego produkcji zmniejszył się.

Najwcześniejsze szklane paciorki ołowiane pochodzą z Egiptu z czasów XVIII dynastii (około 1450–1425 p.n.e.). Pierwsze znane receptury szkła zawierającego ołów pochodzą z VII wieku p.n.e. i zostały udokumentowane w pismach mezopotamskich.

W całej Europie technika produkcji szkła ołowiowego stała się powszechna od X do XIV wieku, docierając na kontynent z Azji Południowo-Wschodniej, prawdopodobnie przez Jedwabny Szlak. Ten rodzaj szkła wytwarzano na Półwyspie Iberyjskim, w dzisiejszych Niemczech, w Polsce i prawdopodobnie w Rosji i regionie Kaukazu.

„Znaczna popularność szkła ołowiowego w Europie Środkowo-Wschodniej oznacza, że region ten jest kluczowy dla jego rozprzestrzeniania się. XII wiek był szczytem popularności tego typu szkła na tych terenach” – stwierdziła w rozmowie z PAP dr Aleksandra Pankiewicz z Uniwersytetu Wrocławskiego (UWr).

„Od dawna postawiono hipotezę, że średniowieczne ozdoby ze szkła ołowiowego odkryte w Polsce pochodzą z tego miejsca. Potwierdza to zarówno znaczna ilość podobnej biżuterii, jak i bogate zasoby surowcowe w regionie olkuskim, co ułatwiało produkcję takich przedmiotów, chociaż do tej pory nie było na to ostatecznych dowodów” – zauważyła dr Ewelina Miśta-Jakubowska z Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ) i Narodowego Centrum Badań Jądrowych (NCBJ).

1
Przykłady pierścionków i kółek przelotowych ze szkła ołowiowego. Zdjęcie: materiały prasowe

Wzdłuż granicy Małopolski i Śląska złoża ołowiu były eksploatowane co najmniej od epoki żelaza, co niedawno potwierdził zespół badawczy, w którego skład wchodziła dr Ewelina Miśta-Jakubowska. Badanie wykazało, że złoża te były już w użyciu w VI wieku p.n.e., a intensywne działania wydobywcze rozpoczęły się w XI wieku.

Naukowcy z Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Narodowego Centrum Badań Jądrowych, Uniwersytetu Warszawskiego, Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie oraz Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk (IAE PAN) we współpracy z Juniata College w USA przeprowadzili analizę stosunków izotopów ołowiu w biżuterii szklanej znalezionej na terenie grodziska we Wrocławiu i na cmentarzysku w Sypniewie (woj. mazowieckie).

Wyniki ich badań opublikowano w cenionym czasopiśmie Journal of Archaeological Science.

Do analizy wybrano zbiór kilku szklanych ozdób (pierścieni i paciorków) pochodzących z wrocławskiej twierdzy, datowanych na połowę XI–połowę XII wieku.

1
Przykłady pierścionków i kółek przelotowych ze szkła ołowiowego. Zdjęcie: materiały prasowe

Artefakty z Sypniewa odkryto w grobie młodej kobiety, datowanym na XII–początek XIII wieku. Zmarłą pochowano z różnymi ozdobami, spośród których do analizy wybrano pięć szklanych paciorków.

„Odkryte we Wrocławiu i Sypniewie przedmioty stanowią dowód na to, że biżuteria ze szkła ołowiowego była masowo produkowana w Polsce, a surowce pochodziły z polskich złóż wzdłuż granicy Śląska i Małopolski. Jednocześnie nie ma ostatecznego dowodu na to, że szkło było wytapiane z surowców. Wszystkie badania sugerują, że jubilerzy wykorzystywali półprodukty w postaci szklanych prętów lub krążków, które mogły być importowane z innych miejsc” – wyjaśnia dr Sylwia Siemianowska z IAE PAN.

1
Przykłady pierścionków i kółek przelotowych ze szkła ołowiowego. Zdjęcie: materiały prasowe

Pomimo znaczących dowodów na wykorzystanie ołowiu w Polsce, szczególnie w pobliżu złóż w regionie Olkusza, nie zidentyfikowano jeszcze żadnych warsztatów, w których produkowano szkło z surowców. Miejsca związane z obróbką szkła odkryto głównie w większych miastach, często położonych daleko od źródeł surowca (np. Wrocław – około 200 km od Olkusza, Sypniewo – 350 km).

1
Przykłady pierścionków i kółek przelotowych ze szkła ołowiowego. Zdjęcie: materiały prasowe

„Konkretne lokalizacje produkcji surowca do produkcji szkła ołowiowego pozostają niezmienione

Źródło

No votes yet.
Please wait...

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *