Zdjęcie: Adobe Stock
Pszczoła ciesielska fioletowa, powszechnie znana jako pszczoła czarna, kiedyś uważana za niemal wymarłą w Polsce, obecnie szybko się rozprzestrzenia, szczególnie w regionach północnych. Dr Paweł Jarzembowski z Instytutu Biologii Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu podkreślił, że wzrost globalnych temperatur i zmiany klimatyczne napędzają jej odrodzenie.
Dorosłe osobniki fioletowej pszczoły ciesielskiej mogą osiągać długość 3,5 cm. Owady te budują gniazda w rozkładającym się drewnie, co znajduje odzwierciedlenie w ich naukowej nazwie, Xylocopa violacea, pochodzącej od greckich słów „xylon” (drewno) i „kopē” (rzeźbić). Ich ciała i skrzydła mają ciemną barwę z niebieskawo-fioletową iryzacją.
Gatunek ten, który w Polsce od 2004 r. uznawany był za „prawdopodobnie wymarły”, obecnie pojawia się ponownie coraz częściej, zwłaszcza w północnych rejonach kraju.
Dr Jarzembowski podkreślił, że wzrost temperatury spowodowany zmianami klimatu odegrał kluczową rolę w ułatwieniu powrotu owadów. „Cieplejsze warunki sprzyjają gatunkom ciepłolubnym, umożliwiając im zasiedlanie regionów wcześniej nienadających się do przetrwania. W ciągu ostatniej dekady ten trend przesunął północne granice siedlisk wielu gatunków” – stwierdził w komunikacie uniwersytetu udostępnionym PAP.
Badacz zwrócił również uwagę na naturalne migracje i rozproszenie wspomagane przez człowieka. „Te pszczoły przemieszczają się transportem drewna, a w połączeniu z łagodniejszym klimatem, mogą rozwijać się w nowych środowiskach. Kluczowa jest ich zdolność adaptacji – choć preferują ciepło, zamieszkują przestrzenie zmienione przez człowieka, wykorzystując martwe drewno, konstrukcje, ogrodzenia i szczeliny w ścianach do gniazdowania” – dodał.
Eksperci łączą spadek liczebności gatunku na początku XXI wieku w Polsce z utratą siedlisk, mniejszą liczbą obumierających drzew, intensyfikacją rolnictwa i stosowaniem środków chemicznych.
Na Dolnym Śląsku pszczoła ciesielnica fioletowa nie występowała przez stulecie, aż do 2015 roku, kiedy to ponownie pojawiły się jej obserwacje. Obecnie zasiedla ona południowe i wschodnie obszary regionu, w tym Ziemię Kłodzką, Przedgórze Sudeckie, Nizinę Wrocławską i Dolinę Odry. (PAP)
Nauka w Polsce
pdo/ zan/
