Kontrole ZUS dotyczące zwolnień lekarskich, mimo że są sprzeczne z zasadą zaufania społecznego, są w pełni uzasadnione. Każdego roku wzrasta liczba pracowników, którzy podejmują się remontów, podróżują po całym świecie lub pracują na zwolnieniu lekarskim, mimo że zalecenia lekarskie nakazują im pozostanie w domu. Jaki jest przewidywany czas oczekiwania na kontrolę ZUS dotyczącą zwolnienia lekarskiego?
/ Wojtek Laski / East News
- Oszustwa związane ze zwolnieniami lekarskimi osiągają niespotykany dotąd poziom. W 2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zażądał zwrotu 34 mld zł nienależnie przyznanych świadczeń chorobowych.
- Kontrolę L4 przeprowadzaną przez ZUS może wszcząć zarówno na wniosek pracodawcy, jak i sam urząd, który zamierza sprawdzić prawidłowe wykorzystanie urlopu wypoczynkowego.
- Kontrole ZUS w zakresie zwolnień lekarskich nie są przeprowadzane według sztywnego harmonogramu.
Zawartość:
Kontrola ZUS na L4. Na czym ona polega?
Kontrola ZUS pracownika na zwolnieniu lekarskim ma na celu ustalenie, czy wykorzystuje on swoje zwolnienie lekarskie zgodnie z prawem . Co to oznacza w praktyce? Pracownicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych sprawdzają, czy dana osoba w trakcie rekonwalescencji wykonuje np. pracę zarobkową. Kontrola ma również na celu ustalenie, czy zamiast odpoczywać w łóżku, czas ten został spędzony na urlopie.
ZUS dodatkowo bada , czy zwolnienie lekarskie jest wykorzystywane zgodnie z jego przeznaczeniem . Jeżeli zwolnienie lekarskie zostało wydane w celu umożliwienia rodzicowi opieki nad chorym dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny, kontrola powinna potwierdzić, czy są inni domownicy zdolni do sprawowania opieki, z wyjątkiem przypadków, gdy dziecko ma mniej niż dwa lata.
Kontrola L4 i ZUS. Po jakim czasie dotrą?
Czas kontroli zwolnień lekarskich nie jest z góry ustalony. Co ciekawe, pracodawcy zatrudniający ponad 20 pracowników mogą sami przeprowadzać te kontrole, podczas gdy mniejsze firmy przejmują tę odpowiedzialność na ZUS. W pierwszej sytuacji pracodawca powinien przeprowadzać kontrole w razie potrzeby, bez wcześniejszego ustalania stałych dat. Kontrole L4 mogą być częstsze w okresach, gdy wzrasta liczba zwolnień lekarskich .
Pracodawca może zbadać pracownika na zwolnieniu lekarskim w dowolnym momencie w ciągu pierwszych 33 dni roku kalendarzowego lub 14 dni w przypadku pracowników powyżej 50. roku życia. Kontrole mogą dotyczyć również pracowników pobierających zasiłki opiekuńcze i świadczenia rehabilitacyjne.
Jeśli chodzi o Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ZUS może przeprowadzać niezapowiedziane wizyty w miejscu zamieszkania pracownika. Ile czasu zajmuje ZUS sprawdzenie zwolnienia lekarskiego? W praktyce może to być dowolny dzień zwolnienia lekarskiego, ale konkretna odpowiedź jest trudna do uchwycenia, ponieważ wizyty nie są planowane. Niemniej jednak istnieją przesłanki , które mogą sugerować, kiedy ZUS prawdopodobnie przeprowadzi kontrole zwolnienia lekarskiego . Sytuacje te obejmują:
- pracownik często korzysta z krótkich zwolnień lekarskich;
- naprzemienne i częste wnioski o zasiłki chorobowe i zasiłki opiekuńcze;
- gdy lekarz sądowy stwierdzi, że pracownikowi nie przysługuje prawo do zasiłku, a mimo to pracownik przedstawi kolejne zwolnienie lekarskie;
- wzrastająca liczba zwolnień lekarskich od różnych lekarzy;
- nieprawidłowości w poprzednich nieobecnościach, które spowodowały utratę prawa do wynagrodzenia za określony okres.
Kontrola ZUS nad zwolnieniami chorobowymi jest niemal pewna, gdy dochodzi do powtarzającego się korzystania z kolejnych okresów zasiłkowych. Podejrzenia urzędników mogą wynikać z obaw, że dana osoba nadużywa zwolnienia chorobowego wbrew jego zamierzeniu.
Kontrola L4 i ZUS: jakie są kary?
Kontrola zwolnienia lekarskiego kończy się sporządzeniem raportu . Jeżeli pracownik pracował lub podróżował będąc na zwolnieniu lekarskim wbrew zaleceniom lekarza, inspektor ZUS szczegółowo opisze w raporcie charakter niewłaściwego wykorzystania zwolnienia lekarskiego z pracy. Kontrolowana osoba może zgłosić uwagi do raportu. Wyniki kontroli przedstawione w raporcie stanowią podstawę do odmowy wypłaty świadczenia pracownikowi .
Oczywiście, nielegalne wykorzystanie urlopu chorobowego może mieć o wiele poważniejsze konsekwencje. Jeśli pracodawca może wykazać, że urlop chorobowy został wykorzystany niezgodnie z jego przeznaczeniem, może to potraktować jako naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Ostatecznie może to doprowadzić do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia . Co gorsza, jeśli zostaną stwierdzone rozbieżności, ZUS może wydać nakaz zwrotu świadczenia .
