Urlop chorobowy, mający na celu pomoc pracownikom w powrocie do zdrowia, jest coraz częściej nadużywany z przyczyn niezwiązanych ze zdrowiem. Raport Conperio ujawnia niepokojący wzrost liczby krótkoterminowych urlopów chorobowych, szczególnie w piątki i poniedziałki. Jeszcze bardziej niepokojąca jest eskalacja wykorzystywania tego systemu przez pracowników.
/ Dawid Wolski/East News / East News
W 2024 r. Polacy wykorzystali ponad 240 mln dni na zwolnienia lekarskie , co oznacza wzrost o ponad 1% w porównaniu z rokiem poprzednim. Zasiłki chorobowe wypłacane przez ZUS stanowiły 136,4 mln dni, a łączne wydatki sięgnęły 18,3 mld zł. Średnia dzienna kwota zasiłku wyniosła 140,81 zł. Wskazuje to, że firmy ponoszą znaczne straty z powodu zwolnień lekarskich, a dokumentacja pokazuje, że przeważają nieobecności występujące dwa dni w tygodniu .
L4, czy zwolnienie lekarskie? Alarmujący trend
Dane opublikowane przez Conperio wskazują, że w 2024 r. najwyższy wskaźnik absencji chorobowej odnotowano wśród pracowników sektora logistyki i motoryzacji . Średni roczny wskaźnik absencji chorobowej w firmach współpracujących z Conperio wyniósł 7,38%. W szczytowych miesiącach wskaźnik ten przekraczał 9% w sektorze logistyki i motoryzacji . Podwyższone wskaźniki absencji odnotowano również w sektorze spożywczym i budowlanym.
Mikołaj Zając, prezes Conperio, cytowany przez portal Strefa Biznesu, podkreśla, że w latach 2023 i 2024 nastąpił wzrost absencji, który nie pokrywa się z naturalnym cyklem chorobowym, który zwykle charakteryzuje się niższą absencją w drugiej połowie roku. „Niespójność tego trendu z naturalną krzywą sugeruje, że zwolnienia lekarskie są wykorzystywane z przyczyn wykraczających poza zły stan zdrowia” – wyjaśnia Zając.
Weekendowy urlop chorobowy, piątek i poniedziałek – urlop na żądanie?
Rok 2024 przyniósł zauważalny wzrost liczby jednodniowych zwolnień lekarskich, szczególnie w poniedziałki i piątki . Najwięcej takich zwolnień miało miejsce w piątki i wyniosło 22,8%, co stanowi wzrost o 2,5% w porównaniu z rokiem 2023. W poniedziałki absencja osiągnęła 20,5%, co oznacza wzrost o 3% w porównaniu z rokiem ubiegłym . Ten trend wyraźnie wskazuje, że zwolnienie lekarskie jest coraz częściej postrzegane jako metoda przedłużenia weekendu, a nie sposób na odpoczynek.
Nadużywanie urlopu chorobowego, czy też przedłużony weekend lub nielegalna praca? Wygląda na to, że korzystanie z urlopu chorobowego jest coraz bardziej oderwane od zdrowia pracowników . W 2024 r. 34% inspekcji wykazało, że pracownicy nie przebywali w miejscach określonych na zwolnieniu chorobowym lub wykonywali czynności, które powinny być zabronione w czasie choroby . Nieuczciwi pracownicy to osoby, które naprawiały pojazdy, remontowały domy, pielęgnowały ogrody i wykonywały nielegalne prace dla innych firm. Wśród naruszeń znalazły się również wyjazdy rekreacyjne i spożywanie alkoholu.
„Znaczna liczba pracowników nadal błędnie postrzega zwolnienia lekarskie jako dodatkowy czas wolny od pracy, który mogą wykorzystać według własnego uznania . Takie działania nie tylko naruszają etykę zawodową, ale także negatywnie wpływają na działalność firmy, generując dodatkowe koszty ” – komentuje Mikołaj Zając. Ponadto kwestia sprzedaży zaświadczeń lekarskich online budzi poważne wątpliwości co do ich legalności.
Gdzie najczęściej występują zwolnienia lekarskie? Całkiem szokujące
Analiza Conperio wskazuje również, że istnieją różnice w poziomach absencji chorobowej w zależności od regionu. Najwyższy średni wskaźnik absencji odnotowano w prowincjach zachodnich (7,39%), a najniższy w regionie wschodnim, gdzie nie przekroczył 5%. Szczytowy wskaźnik absencji wystąpił w październiku w regionie południowym i wyniósł 8,71%.
Raport, oparty na danych z ponad 200 dużych przedsiębiorstw i ponad 200 firm z sektora MŚP, podkreśla, że niewłaściwe wykorzystanie zwolnień lekarskich to coraz poważniejszy problem, który negatywnie wpływa na wyniki finansowe firm . Eksperci opowiadają się za ściślejszym nadzorem w celu ograniczenia nieuczciwych praktyk szkodliwych zarówno dla pracodawców, jak i sumiennych pracowników.
Kiedy i kto finansuje płatność L4?
W Polsce przepisy dotyczące zasiłku chorobowego zależą od czasu trwania niezdolności do pracy i podmiotu odpowiedzialnego za ubezpieczenie pracownika . Przez pierwsze 33 dni niezdolności do pracy w roku kalendarzowym za zasiłek chorobowy odpowiada pracodawca. W przypadku pracowników powyżej 50. roku życia okres ten ulega skróceniu do 14 dni. Jednak od 34. dnia niezdolności zasiłek chorobowy zapewnia ZUS, który trwa do czasu powrotu pracownika do pracy lub nabycia innych uprawnień.
ZUS wypłaca zasiłek chorobowy po kilku pierwszych dniach choroby, ale tylko wtedy, gdy pracownik złoży wymaganą dokumentację , taką jak zwolnienie lekarskie (L4) i formularz ZUS ZLA. Ramy czasowe dla ZUS
Źródło
