W 2024 roku wskaźnik zatrudnienia wśród Polaków w wieku 15–34 lat przekroczył 59%, przewyższając średnią krajową. Poza aktywnością zawodową, Główny Urząd Statystyczny (GUS) zbadał takie czynniki, jak odpływ z uczelni, etapy przerywania nauki oraz to, czy wykształcenie jest zgodne z rolami zawodowymi.
/ 123RF/PICSEL
2 września GUS opublikował wyniki specjalistycznego badania dotyczącego trendów w zatrudnieniu młodzieży , zintegrowanego z szerszym Badaniem Siły Roboczej (LFS). Ta okresowa analiza dostarcza informacji na temat zaangażowania zawodowego wśród młodszych grup demograficznych, przeszkód, z jakimi borykają się osoby wchodzące na rynek pracy, oraz powszechnych strategii zawodowych. Dane te stanowią cenne źródło informacji dla decydentów, pracodawców i instytucji, podkreślając współczesne wyzwania w zakresie zatrudnienia, edukacji i bezpieczeństwa pracy dla młodszych pokoleń.
GUS publikuje dane dotyczące rynku pracy dla młodszych grup demograficznych
Osoby w wieku 15–34 lat odnotowały wskaźnik zatrudnienia na poziomie 59,8% w 2024 r., co oznacza wzrost o 3% w porównaniu ze wskaźnikiem zatrudnienia osób w wieku 15–89 lat wynoszącym 56,8%. Aktywność zawodowa (obejmująca zarówno osoby pracujące, jak i poszukujące pracy) w tej grupie wyniosła 63% , a stopa bezrobocia osiągnęła 5,1% – znacznie więcej niż wskaźnik 2,9% w populacji ogólnej.
GUS podkreślił, że badanie miało na celu ocenę korelacji wykształcenia i kwalifikacji z obecnym zawodem , a także ocenę ścieżek akademickich absolwentów. Wyniki sugerują, że pomimo wysokiego wskaźnika zatrudnienia, wielu studentów przedwcześnie kończy studia, co wpływa na ich perspektywy zawodowe.
Co ciekawe, 37% młodych ludzi było nieaktywnych ekonomicznie, głównie ze względu na ciągłą edukację – 77,4% wskazało to jako główny powód braku poszukiwania pracy . Poziom nieaktywności osiągnął szczyt w grupie wiekowej 15–19 lat (58,5%), a poziom aktywności wzrósł w grupach starszych, wraz z wyższym zatrudnieniem i niższym bezrobociem.
Łączenie edukacji z zatrudnieniem i ciągłą nauką
Zaangażowanie zawodowe młodzieży w dużym stopniu zależy od statusu edukacyjnego . W 2024 roku wskaźnik aktywności zawodowej osiągnął 85,8% wśród osób nieuczących się, w porównaniu do 34,9% wśród osób aktywnie uczących się. Wskaźniki zatrudnienia podążały za podobnymi trendami: odpowiednio 81,1% i 33,5%.
Wśród osób nadal się kształcących, zaangażowanie rośnie wraz z wiekiem : od 3,1% (15–19 lat) do 81,0% (25–34 lata). Jednocześnie osoby kontynuujące nieformalne kształcenie równolegle z pracą wykazywały wyższą aktywność, wahającą się od 68,5% (20–24 lata) do 97,4% (25–34 lata), częściowo dlatego, że edukacja pozaakademicka często uzupełnia zatrudnienie lub stanowi element obowiązków zawodowych.
Raport dotyczy również grupy NEET (osoby niekształcące się, niepracujące ani nieuczestniczące w szkoleniach). Długi okres pozostawania w tej kategorii może skutkować problemami społeczno-ekonomicznymi, zahamowaniem rozwoju kariery i trwałym wycofaniem się z zawodu . W 2024 roku osoby z grupy NEET stanowiły 10,3% Polaków w wieku 15–34 lat.
Przerwy w edukacji dotyczą 7,4% młodych Polaków
Dane GUS pokazują, że w 2024 roku 586 000 osób w wieku 15–34 lat (7,4%) przerwało formalną edukację , przy czym odsetek ten był wyższy wśród mężczyzn (8,6%) i mieszkańców miast (9,1%). W większości przypadków (87,2%) wystąpiły pojedyncze przerwy, choć mężczyźni zgłaszali powtarzające się przerwy dwukrotnie częściej.
Większość przerwanych ścieżek edukacyjnych – 59,4% – wiązała się z porzuceniem studiów wyższych . Spośród nich 275 000 osób zrezygnowało ze studiów licencjackich lub inżynierskich, a 33,5% posiadało już dyplomy, co wskazuje na zmianę specjalizacji. Łącznie 71 000 osób przerwało studia magisterskie, z czego prawie połowa później kontynuowała naukę w innych kierunkach.
Wymagania dotyczące pracy odpowiadają umiejętnościom większości pracowników młodzieżowych
Pracodawcy i rynki pracy korzystają z kompetencji młodych pracowników: 70,2% pracujących osób w wieku 15–34 lat uważa, że ich umiejętności są odpowiednie dla danego stanowiska . Kobiety (71,0%) i osoby prowadzące działalność na własny rachunek (74,0%) zgłosiły nieco wyższy poziom dopasowania niż mężczyźni (69,5%).
Jednak niedopasowanie umiejętności było najbardziej widoczne wśród pracowników na stanowiskach początkowych , z których tylko 51,7% uznało, że ich kwalifikacje są odpowiednie, podczas gdy 25,5% uważało, że są one zbyt wysokie. Stanowiska w sektorze publicznym (80,2%) charakteryzowały się lepszym dopasowaniem niż stanowiska w sektorze prywatnym (68,2%), co odzwierciedlało zróżnicowane zapotrzebowanie rynku.
Agata Siwek
