Zdjęcie: materiały prasowe
Pięć niezwykłych kobiet naukowców z całego świata zostanie uhonorowanych nagrodami L'Oréal–UNESCO 2025 For Women in Science International Awards. Ich inicjatywy, obejmujące monitorowanie zdrowia, ochronę danych i zrównoważoną energię, odnoszą się do najbardziej palących problemów naszych czasów. Uroczystość wręczenia nagród odbędzie się w czwartek w Paryżu.
Co roku Międzynarodowe Nagrody L'Oréal-UNESCO For Women in Science doceniają pięć wyjątkowych kobiet z różnych regionów: Afryki i państw arabskich, Azji i Pacyfiku, Europy, Ameryki Łacińskiej i Karaibów oraz Ameryki Północnej.
W 27. edycji programu laureaci zostali wybrani spośród 466 nominacji, po dogłębnej ocenie przeprowadzonej przez niezależne jury pod przewodnictwem prof. Artura Avili – profesora w Instytucie Matematyki Uniwersytetu w Zurychu, wybitnego badacza w Instituto de Matematica Pura e Aplicada w Brazylii i laureata Medalu Fieldsa z 2014 r.
Wyniki badań laureatów wyznaczają nowe ścieżki postępu w takich dziedzinach, jak monitorowanie zdrowia w czasie rzeczywistym, bezpieczeństwo danych, energia odnawialna, wiedza kosmiczna i jakość powietrza. Implikacje ich odkryć mogą zmienić technologię, zwiększyć zdolności społeczeństw do stawiania czoła globalnym wyzwaniom i znacznie podnieść jakość życia na całym świecie.
Nagrodę dla Afryki i regionu arabskiego otrzymała prof. Priscilla Baker z University of the Western Cape w Kapsztadzie, w Republice Południowej Afryki. Została doceniona za znaczący wkład w rozwój wysoce czułych mikrosensorów elektrochemicznych przeznaczonych do wykrywania zanieczyszczeń środowiska, z zastosowaniami obejmującymi sektory farmaceutyczny, spożywczy, zdrowotny i energetyczny. Jej rola jako mentora w zakresie analitycznej elektrochemii umożliwiła studentom i początkującym naukowcom angażowanie się w innowacyjne przedsięwzięcia badawcze w tej dziedzinie.
Spośród laureatów z regionu Azji i Pacyfiku nagrodę otrzymała prof. Xiaoyun Wang z Instytutu Studiów Zaawansowanych Uniwersytetu Tsinghua w Pekinie w Chinach. Została doceniona za swój znaczący wkład w kryptografię i matematykę kryptograficzną, które są niezbędne do bezpiecznej komunikacji i przechowywania danych. Jej badania ujawniły znaczące luki w funkcjach skrótu powszechnie wykorzystywanych w protokołach komunikacyjnych, standardach, które są obecnie integralną częścią kart bankowych, haseł komputerowych i handlu elektronicznego. Jej praca zainspirowała wiele studentek do podjęcia studiów na kierunkach matematycznych i bezpieczeństwa sieci.
Laureatem europejskim jest prof. Claudia Felser , dyrektor i członek naukowy Instytutu Maxa Plancka ds. Badań Ciała Stałego w Dreźnie w Niemczech. Otrzymała wyróżnienie za swoją interdyscyplinarną pracę na styku fizyki, matematyki i chemii, która doprowadziła do odkrycia i rozwoju nowych materiałów magnetycznych. Materiały te mają ogromny potencjał dla przyszłych zastosowań zielonej energii. Jej innowacyjne podejście wprowadziło nową dziedzinę znaną jako „topologiczna chemia kwantowa” i zainicjowało rewolucję w materii relatywistycznej. Jej zaangażowanie i intelektualna ciekawość ustanowiły połączenie między nauką podstawową a pilnymi wyzwaniami świata rzeczywistego w zakresie przechowywania danych i technologii energii odnawialnej. Aktywnie promuje świadomość społecznej roli nauki, w szczególności poprzez mentoring młodszych pokoleń, zwłaszcza kobiet, aby rozpoczęły karierę naukową.
Nagrodę dla kobiet naukowców Ameryki Łacińskiej i Karaibów otrzyma prof. Maria Teresa Dova z Wydziału Nauki Uniwersytetu Narodowego w La Plata i starsza badaczka w National Council for Scientific and Technical Research (CONICET) w Argentynie. Została uhonorowana za swój kluczowy wkład w fizykę wysokich energii, który obejmuje odkrycie i scharakteryzowanie bozonu Higgsa, eksplorację nowych dróg w fizyce i badania w dziedzinie fizyki promieni kosmicznych. Jej przywództwo i wyjątkowe poświęcenie w mentoringu młodych naukowców zainspirowały nowe pokolenie, pozycjonując Argentynę jako kluczowego gracza w dziedzinie fizyki eksperymentalnej na świecie.
Laureatem nagrody z Ameryki Północnej jest profesor Barbara Finlayson-Pitts , emerytowana profesor na Wydziale Chemii i współdyrektor Atmospheric Integrated Research Institute na Uniwersytecie Kalifornijskim (USA). Została doceniona za pionierskie badania, które ujawniły nowe mechanizmy powstawania zanieczyszczeń powietrza, w tym smogu fotochemicznego. Ponadto ustaliła molekularne podstawy reakcji zachodzących na styku atmosfery i cząstek unoszących się w powietrzu. Jej wyjątkowy talent do przekładania fundamentalnych odkryć na praktyczne zastosowania zaowocował znaczącym wkładem w politykę publiczną i regulacje w zakresie chemii atmosfery, ostatecznie poprawiając jakość powietrza.
Według statystyk UNESCO kobiety stanowią nieco ponad jedną trzecią badaczy na świecie (31,1%). Dlatego Fundacja L'Oréal i UNESCO współpracują od 27 lat w ramach programu For Women in Science, którego celem jest promowanie i wzmacnianie roli kobiet w nauce. Ta inicjatywa wspiera rozwój kariery kobiet naukowców i pomaga im pokonywać przeszkody.
Od początku istnienia programu L'Oréal–UNESCO For Women and Science wyróżniono 4700 badaczek, w tym 137 laureatek For Women in Science International Awards i 4500 laureatek lokalnych konkursów. Siedem z nagrodzonych zostało uhonorowanych Nagrodą Nobla w dziedzinie nauk ścisłych.
Nagrody zostaną wręczone 12 czerwca w siedzibie UNESCO w Paryżu. (PAP)
ekr/ pasek/
