Analitycy PKO BP twierdzą, że znaczący postęp fiskalny może nastąpić dopiero w 2027 roku. Wynika to z wyzwań, takich jak napięte relacje między rządem a prezydenturą, a także z konieczności realizacji obietnic wyborczych. W swojej ocenie przedstawili kluczowe szczegóły proponowanego planu fiskalnego na 2026 rok.
Rząd dał zielone światło w czwartek projektowi budżetu na 2026 r., ograniczając deficyt budżetowy do 271,7 mld zł (6,5% PKB), w porównaniu z 289 mld zł (7,3% PKB) prognozowanymi na 2025 r. Docelowe dochody ustalono na 647 mld zł, co oznacza wzrost o 7,3% w stosunku do przewidywanych na 2025 r. 603 mld zł.
Analitycy PKO BP podkreślają, że znaczące zacieśnienie fiskalne może nastąpić dopiero po 2027 r. , ze względu na sporną dynamikę między władzą prezydencką i rządową oraz konieczność dotrzymywania obietnic wyborczych .
Autorzy sugerują, że chociaż pokrycie potrzeb pożyczkowych pozostaje wykonalne pomimo wysokich deficytów, rentowność obligacji może być pod presją wzrostu w porównaniu ze scenariuszami zakładającymi bardziej rygorystyczną dyscyplinę fiskalną.
Ostrzegają, że projekt budżetu wiąże się z ryzykiem niekorzystnych ocen ze strony agencji ratingowych (częściowo z powodu odroczonych działań konsolidacyjnych) oraz Rady Polityki Pieniężnej, która ostrzega przed ryzykiem inflacyjnym wynikającym z ekspansywnych środków fiskalnych.
Obawy budzi także zbliżanie się do konstytucyjnego pułapu długu publicznego (55% PKB) — plan na 2026 r. zakłada wzrost długu publicznego do 53,8% PKB, zgodnie z analizą PKO BP.
Źródła dochodów budżetu na rok 2026
Planowane źródła dochodów obejmują wyższe stawki podatku CIT dla banków oraz 15% wzrost akcyzy na alkohol . Prognozy dotyczące podatku VAT zostały skorygowane w górę do 341,5 mld zł na 2026 r., co stanowi spadek o 2,3% w porównaniu z tegorocznymi budżetami.
„Wcześniejsze szacunki dotyczące podatku VAT wydawały się nadmiernie optymistyczne, natomiast obecne prognozy są bliższe rzeczywistości” – zauważa zespół PKO BP.
Przewiduje się, że wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) wyniosą 32 mld zł – co stanowi niewielki wzrost o 0,9% w skali roku – co jest wynikiem rozczarowującym w porównaniu z oczekiwanym wzrostem płac o 6,4% . Samorządy lokalne odnotują wzrost dochodów z PIT o 11,4%.
Podział wydatków budżetowych na rok 2026
Łączne nakłady na 2026 r. prognozowane są na poziomie 918,9 mld zł , co stanowi niewielki spadek o 0,3% w porównaniu z 921,6 mld zł w 2025 r. Po wyłączeniu 63,2 mld zł przeznaczonych na spłatę obligacji PFR i BGK, wydatki wzrosłyby o ok. 7%.
Potrzeby pożyczkowe netto wzrosną do 422,8 mld zł w 2026 r. , przekraczając 10% PKB i przewyższając poziomy z lat ubiegłych.
Analitycy PKO BP określają założenia makroekonomiczne budżetu – wzrost PKB na poziomie 3,5%, inflacja na poziomie 3%, podwyżki płac na poziomie 6,4% – jako wiarygodne i zgodne zarówno z ich prognozami, jak i z Wieloletnimi Ramami Makroekonomicznymi rządu.
Obrona pozostaje priorytetem, z kwotą 200 miliardów złotych (ponad 4,8% PKB) na ten cel – najwyższym odsetkiem w NATO . Podczas gdy 127 miliardów złotych pochodzi bezpośrednio z budżetu, pozostała część pochodzi z Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych, co sugeruje, że rzeczywiste wydatki mogą być niższe od zakładanych.
Do najważniejszych inicjatyw należą budowa elektrowni jądrowych i modernizacja kolei, a także bezprecedensowe finansowanie opieki zdrowotnej (247,8 mld zł) i inwestycji mieszkaniowych (6,7 mld zł) . Istniejące programy społeczne, takie jak „Aktywny Rodzic” i „800+”, pozostają w pełni finansowane. Propozycja jest obecnie przedmiotem konsultacji RDS.
Projekcje deficytu i długu
Zaktualizowane prognozy przewidują deficyt w 2026 r. na poziomie 6,5% PKB w porównaniu z 6,9% w 2025 r. (skorygowany w górę w stosunku do pierwotnych szacunków na 2025 r.). PKO BP zauważa, że dane te przewyższają prognozy o około 0,5 punktu procentowego.
Oczekuje się, że dług publiczny sektora instytucji rządowych i samorządowych osiągnie w tym roku 60,4% PKB, a do końca 2026 roku wzrośnie do 66,8%. Wzrost ten wynika częściowo z pożyczek w ramach Programu Obrony Narodowej (+3,1% PKB) oraz odroczonych kontraktów zbrojeniowych .
Analiza ostrzega, że cykl wyborczy w 2027 r. może utrudnić redukcję deficytu , komplikując działania na rzecz stabilizacji długu, ponieważ instytucje fiskalne stale korygują trajektorie długu w górę.
Dziękujemy za przeczytanie tego artykułu. Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Google News.
Źródło
