Od października Polska dołączy do grona krajów europejskich, które wdrożyły system kaucyjny. Inicjatywa ma na celu znaczące zwiększenie wskaźnika recyklingu opakowań na napoje i poprawę ich ponownego wykorzystania. Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska, odpowiadając w czwartek na pytania posłów, zapowiedziała, że pierwsze trzy miesiące funkcjonowania systemu będą okresem przejściowym, w którym zarówno opakowania podlegające kaucji, jak i te dostarczone przed wejściem w życie rozporządzenia będą dostępne na półkach sklepowych.
- Okres przejściowy potrwa trzy miesiące i obejmie zarówno opakowania objęte kaucją, jak i starsze opakowania.
- Od stycznia 2026 r. system obejmie opakowania plastikowe do 3 litrów, puszki metalowe do 1 litra i szklane butelki wielokrotnego użytku.
- Kaucja za butelki plastikowe i puszki wyniesie 50 groszy, a za butelki szklane wielokrotnego użytku – 1 zł.
- Od października w Polsce wprowadzony zostanie system kaucji, który ma zwiększyć poziom recyklingu opakowań po napojach.
- Więcej informacji o biznesie znajdziesz na Businessinsider.com.pl
Minister Hennig-Kloska zwróciła uwagę, że wprowadzenie systemu kaucji stanowi „istotną zmianę logistyczną” i podkreśliła, że duże sieci handlowe zadeklarowały już gotowość do jego wdrożenia poprzez instalację automatycznych systemów odbioru opakowań. Mniejsze placówki handlowe potrzebują natomiast więcej czasu na dostosowanie się do nowych wymogów. Wyjaśniła, że planowany okres przejściowy pozwoli producentom na uszczuplenie istniejących zapasów opakowań i uniknięcie związanego z tym dodatkowego obciążenia finansowego.
Przeczytaj także: System kaucji zwrotnej będzie miał nieoczekiwany wpływ na inflację. Dwa kluczowe czynniki
Na razie bez kartonów z mlekiem
Nowy system obejmie trzy rodzaje opakowań: butelki plastikowe do 3 litrów, puszki metalowe do 1 litra oraz butelki szklane wielokrotnego użytku do 1,5 litra (te ostatnie będą regulowane od stycznia 2026 r.). Klienci będą musieli uiścić kaucję w wysokości 0,50 grosza za butelki plastikowe i puszki oraz 1 złotego za butelki szklane wielokrotnego użytku. Zwrot kaucji będzie możliwy w automatach lub punktach odbioru, niezależnie od miejsca zakupu, a klienci nie będą musieli okazywać paragonu.
Minister dodała, że na razie system nie obejmie opakowań mleka i produktów mlecznych. Uzasadniła tę decyzję względami „higienicznymi, ekologicznymi i społecznymi”, zaznaczając jednak, że w przyszłości możliwe są zmiany w tym zakresie.
Wiceminister klimatu Anita Sowińska również zabrała głos podczas czwartkowej sesji, omawiając kwestię włączenia szklanych butelek wielokrotnego użytku do nowego systemu. Wyjaśniła, że decyzja została podjęta przede wszystkim ze względu na unijne rozporządzenie PPWR, które zobowiązuje państwa członkowskie do wprowadzenia do 2030 roku co najmniej 10% napojów w opakowaniach wielokrotnego użytku. Przyznała również, że obecny system dystrybucji szklanych butelek wielokrotnego użytku jest nieefektywny, o czym świadczą skargi konsumentów na sklepy odmawiające ich przyjęcia.
Poprawa wyników recyklingu
Polska plasuje się obecnie na średniej pozycji w Unii Europejskiej pod względem recyklingu opakowań. Sowińska stwierdziła, że obecnie zbieranych jest zaledwie 45% plastikowych butelek PET trafiających na rynek. Dla porównania, w krajach z systemem kaucyjnym wskaźnik odzysku przekracza 90% – co, jak podkreśliła, może mieć ogromne znaczenie dla gospodarki i przemysłu.
System kaucji w Polsce będzie opierał się na różnicach między dużymi i małymi sklepami. Sklepy o powierzchni powyżej 200 metrów kwadratowych będą zobowiązane do odbioru pustych opakowań i zwrotu kaucji. W przypadku mniejszych sklepów udział w systemie zbiórki pozostanie dobrowolny.
Rozległe zmiany wprowadzane przez system są również kluczowe ze względu na wymogi UE. Celem na 2025 rok jest osiągnięcie 77% selektywnej zbiórki opakowań, która cztery lata później wzrośnie do 90%. Jednocześnie producenci napojów będą zobowiązani do włączenia 25% materiałów pochodzących z recyklingu do swoich procesów produkcyjnych do 2025 roku i 30% do 2030 roku.
System kaucyjny funkcjonuje już m.in. w Niemczech, Szwecji, Finlandii, Danii i krajach bałtyckich. Szwecja była pionierem, wprowadzając takie rozwiązanie w 1984 roku. Polski system ma szansę dorównać skutecznością tym modelom, promując proekologiczne nawyki i wspierając transformację w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym.
Dziękujemy za przeczytanie tego artykułu. Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Google News.
Źródło
