W piątek wieczorem Moody's ogłosi wyniki przeglądu ratingu Polski. Agencja ocenia naszą wiarygodność o jeden stopień wyżej niż dwie pozostałe agencje. Biorąc pod uwagę wydarzenia sprzed dwóch tygodni (obniżenie perspektywy ratingu przez agencję Fitch), pojawiają się opinie, że biorąc pod uwagę ponure perspektywy fiskalne i polityczne Polski, nie tylko kolejna obniżka perspektywy, ale być może nawet sam rating może być nieunikniony.
- Dwa tygodnie temu agencja Fitch obniżyła perspektywę ratingu Polski do negatywnej, powołując się na pogarszającą się sytuację finansową i wysoki deficyt. Moody's może teraz podjąć podobny krok.
- Już w marcu, w poprzedniej ocenie, agencja podkreślała, że szybszy niż przewidywano wzrost długu sektora finansów publicznych będzie negatywnym czynnikiem dla oceny zdolności kredytowej.
- Polskie wskaźniki fiskalne odbiegają od standardów krajów o podobnym ratingu, co wywiera presję na agencję Moody's, aby zrewidowała swój rating. Ekonomiści nie wykluczają możliwości obniżenia ratingu w piątek.
- Pogorszenie perspektyw kredytowych miałoby wpływ na ceny obligacji i kurs złotego, ale wpływ ten byłby ograniczony, ponieważ wiele informacji dotyczących sytuacji budżetowej jest już uwzględnionych w cenach. Jedynie obniżenie ratingu mogłoby spowodować większe spadki.
- Więcej informacji o biznesie znajdziesz na Businessinsider.com.pl
Dwa tygodnie temu agencja ratingowa Fitch obniżyła perspektywę ratingu kredytowego Polski ze stabilnej na negatywną , co było w pewnym stopniu oczekiwane. Co najważniejsze, utrzymała ona sam rating na poziomie A-. Analitycy Fitch tłumaczyli to pogorszeniem sytuacji finansów publicznych.
Jest to odpowiedź na przyjęty przez rząd pod koniec sierpnia projekt budżetu państwa na 2026 r . , który nadal zakłada wysoki deficyt sektora finansów publicznych w relacji do PKB (nominalnie 271,7 mld zł) na poziomie około 6,5%. Jednocześnie w 2025 r. zamiast planowanych 6,3% wskaźnik ten ma wynieść aż 6,9%. Analitycy Fitch zwracają uwagę, że polskie wskaźniki fiskalne coraz bardziej odbiegają od wyników podobnie ocenianych krajów, w tym z naszego regionu. Rząd stoi jednak przed problemem nie tylko samego wysokiego deficytu, ale również bardzo ograniczonych możliwości podnoszenia podatków ( ze względu na stanowisko prezydenta Karola Nawrockiego ) w celu jego obniżenia.
Wiosną deficyt i zadłużenie wyższe niż oczekiwano
W piątek późnym wieczorem odbędzie się kolejna weryfikacja ratingu Polski, tym razem przeprowadzona przez agencję Moody's. Nasz rating kredytowy wynosi A2 ze stabilną perspektywą.
— Moody’s przyznał Polsce rating o jeden stopień wyższy niż S&P i Fitch, więc istnieje ryzyko, że jeśli deficyt i dług publiczny okażą się wyższe od prognozowanych, rating Polski zostanie obniżony — mówi Piotr Arak, główny ekonomista VeloBanku.
Podczas marcowej analizy ratingów agencja Moody's stwierdziła, że presję na obniżenie stabilnej perspektywy ratingu Polski będą wywierać takie czynniki, jak znaczne pogorszenie sytuacji bezpieczeństwa w regionie, w tym bardziej konkretne sygnały wycofania wsparcia ze strony USA. Z kolei presja na obniżenie ratingu A2 pojawi się w scenariuszu znacznie szybszego wzrostu zadłużenia rządu i pogorszenia wskaźników zadłużenia , przewyższającego marcowy scenariusz bazowy agencji. Ponowne pogorszenie sytuacji w zakresie praworządności, które negatywnie wpłynęłoby na lokalizację działalności gospodarczej w Polsce, również negatywnie wpłynęłoby na rating kredytowy.
Ekonomiści PKO BP spodziewają się zmiany perspektywy na negatywną, utrzymując rating A2 . Zaznaczyli jednak, że Moody's przyznał Polsce najwyższą ocenę spośród trzech wiodących agencji, więc nie można wykluczyć, że rating zostanie obniżony do A3 podczas kolejnych przeglądów lub już w ten piątek.
„Zakładamy, że argumentem za obniżeniem perspektywy ratingu będzie bieżąca sytuacja i perspektywy sektora finansów publicznych oraz trudna kooperacja rządu z prezydentem. Te same powody podała agencja Fitch, obniżając na początku września perspektywę ratingu kredytowego Polski do negatywnej i utrzymując ją na poziomie A-” – napisali eksperci PKO BP.
Zobacz także: „Ministerstwo Finansów musi znaleźć 30 mld zł oszczędności”. Gdzie ich szukać?
W marcu agencja Moody's prognozowała, że deficyt sektora finansów publicznych w 2025 r. wyniesie 5,8% PKB, w porównaniu z ówczesnymi szacunkami 6,1% PKB w 2024 r. Ostatecznie deficyt budżetowy w 2024 r. wyniósł 6,6% PKB, a rząd prognozuje, że wzrośnie on do 6,9% PKB w 2025 r. i spadnie jedynie nieznacznie do 6,5% PKB w 2026 r. Wskaźniki zadłużenia również wyglądają gorzej: w marcu agencja zakładała, że do 2030 r. dług sektora finansów publicznych ustabilizuje się na poziomie nieco powyżej 60% PKB, podczas gdy obecnie rząd zakłada, że w tym roku dług przekroczy 60%, osiągając 66,8% PKB do końca 2026 r.
Wzrost gospodarczy również będzie nieco niższy od oczekiwań, choć czynnik ten może mieć mniejsze znaczenie niż kwestie związane z deficytem i długiem: w marcu agencja prognozowała wzrost PKB na poziomie 4%. Obecnie ekonomiści bankowi prognozują, że w całym 2025 roku może on osiągnąć 3,4-3,6%, w porównaniu z 2,9% w 2024 roku ( średnia zebrana przez Business Insider zakłada 3,4% ).
Uważaj na zagrożenia geopolityczne
Jak poinformowali eksperci Credit Agricole Bank Polska, w piątek agencja ratingowa Moody's – w odpowiedzi na pogorszenie sytuacji finansów publicznych – zmieni perspektywę ratingu Polski ze stabilnej na negatywną, utrzymując jednocześnie rating na niezmienionym poziomie .
„ Moody’s najprawdopodobniej zwróci również uwagę w raporcie na kwestię naruszenia polskiej przestrzeni powietrznej przez rosyjskie drony . Agencja zaznaczyła już wcześniej, że chociaż jej scenariusz bazowy nie zakłada konfliktu zbrojnego NATO-Rosja, to każdy bezpośredni atak militarny na Polskę skutkowałby natychmiastową negatywną decyzją o ratingu, najprawdopodobniej obniżeniem ratingu o kilka poziomów ” – dodali eksperci Credit Agricole.
Ekonomiści PKO BP zwrócili również uwagę na aspekt bezpieczeństwa, poruszony w marcowym komunikacie prasowym agencji Moody's, wskazując, że znaczące pogorszenie sytuacji bezpieczeństwa w regionie będzie wywierać presję na obniżenie stabilnej perspektywy ratingowej Polski. „ Uważamy jednak, że polityka fiskalna będzie decydującym czynnikiem w obniżeniu perspektywy ratingu (podobnie jak w przypadku przeglądu ratingów przez agencję Fitch) , a niedawne naruszenie polskiej przestrzeni powietrznej nie będzie miało decydującego znaczenia” – napisali.
Ekonomiści Banku Millennium również spodziewają się utrzymania ratingu, ale zakładają możliwość obniżenia perspektywy do negatywnej. Ich zdaniem byłby to kolejny sygnał zaniepokojenia agencji ratingowych tempem wzrostu długu publicznego i brakiem strategii odwrócenia tego trendu . „Jest to szczególnie istotne w kontekście wyborów parlamentarnych w 2027 roku” – dodali.
Oto, jaki wpływ na rynek może mieć decyzja Moody’s
Reakcja rynku na obniżenie perspektywy ratingu Polski dwa tygodnie temu była znikoma i nie miała bezpośredniego wpływu na rentowność polskich obligacji ani na deprecjację złotego. Naruszenie polskiej przestrzeni powietrznej przez rosyjskie drony również miało niewielki wpływ na ceny . Warto jednak pamiętać, że pewna słabość polskich aktywów – przede wszystkim obligacji skarbowych – ujawniła się na przełomie sierpnia i września, tuż po tym, jak rząd przedstawił kluczowe wskaźniki zadłużenia.
Według ekonomistów Credit Agricole, obniżenie perspektywy ratingu miałoby negatywny wpływ na kurs złotego i ceny polskich obligacji. Ekonomiści Banku Millennium zwrócili uwagę, że decyzja agencji nie powinna mieć istotnego wpływu na polski rynek finansowy.
Piotr Arak zwraca uwagę, że wiele informacji o sytuacji fiskalnej Polski jest już uwzględnionych w rentownościach obligacji : jego zdaniem powinny one być niższe i bardziej wrażliwe (malejące) na obniżki stóp procentowych. Opóźnienia rządu w konsolidacji fiskalnej napędzają wzrost rentowności.
„Gdyby obniżenie ratingu nastąpiło w poniedziałek, prawdopodobnie obserwowalibyśmy krótkoterminowe wahania na rynku polskich aktywów, ale wszyscy od wielu miesięcy zdają sobie sprawę z obecnego stanu finansów. Dług jest skupowany wewnętrznie, podczas gdy gospodarka rośnie” – mówi główny ekonomista VeloBanku. Tylko 12% wyemitowanych obligacji rządowych denominowanych w złotych znajduje się w posiadaniu inwestorów zagranicznych.
„Problem zacznie się, gdy perspektywy gospodarcze będą słabe lub dotknie nas kryzys zewnętrzny” – podkreśla Piotr Arak. Dodaje, że obniżenie ratingu mogłoby z kolei wpłynąć na docelową stopę procentową Narodowego Banku Polskiego .
— Wyższa stawka może okazać się konieczna, aby dostosować się do zbyt luźnej polityki fiskalnej i ocenić stabilność finansów publicznych — mówi ekonomista VeloBank.
Musiałoby to nastąpić, aby rating został podniesiony.
Według ekonomistów Santander ryzyko obniżenia ratingu jest łagodzone przez „solidne fundamenty makroekonomiczne”. Przewagą Polski jest szybszy wzrost PKB niż w innych krajach (średnio około 2,3%), a popyt krajowy, wspierany przez absorpcję funduszy UE, ma zrównoważyć potencjalny negatywny wpływ podwyższonych ceł amerykańskich i słabszej koniunktury w strefie euro. Równowaga bilansu płatniczego Polski jest również jej mocną stroną – według prognoz deficyt na rachunku bieżącym będzie umiarkowany, na poziomie około 1% PKB, w latach 2025-2027 (deficyt na poziomie około 3% jest uważany za niebezpieczny).
Podwyżka wydaje się wykluczona: podczas marcowego przeglądu ratingów agencja Moody's stwierdziła, że warunkiem koniecznym pozytywnego działania w sprawie ratingu Polski będzie znacząca poprawa sytuacji bezpieczeństwa w regionie i znaczące obniżenie ryzyka geopolitycznego.
Ratingi agencji Moody’s mogą również ulec poprawie, jeśli: szybko przywrócone zostanie pełne uniezależnienie sądownictwa i wdrożone zostaną inne inicjatywy wspierające siłę gospodarczą i fiskalną; pojawią się oznaki, że pogarszanie się wskaźników zadłużenia Polski okaże się mniej wyraźne, a silniejsze działania na rzecz konsolidacji fiskalnej doprowadzą do obniżenia poziomu długu znacznie poniżej 60% PKB.
Autor: Maciej Rudke, dziennikarz Business Insider Polska
Dziękujemy za przeczytanie tego artykułu. Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Google News.
Źródło
