Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorstw apeluje o zmianę przepisów dotyczących Komisji Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji. Według projektu ustawy wdrażającej Akt o AI Komisja ma kontrolować przedsiębiorców i nakładać na nich kary, jeśli złamią przepisy. Takie uprawnienia budzą obawy rzecznik MŚP.
Ministerstwo Cyfryzacji poinformowało na początku tygodnia, że zakończono konsultacje projektu ustawy wdrażającej Akt o AI (z ang. AI Act). W konsultacjach wzięło udział 110 podmiotów – organizacji i osób prywatnych – które złożyły łącznie 2 tysiące uwag.
Projekt przewiduje powołanie nowego organu nadzoru rynku dla modeli i systemów sztucznej inteligencji, którym będzie Komisja Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji.
ReklamaZobacz takżeProwadzisz firmę? Możesz odebrać nawet 3000 zł w bonusach za Konto Firmowe Online w Santander Banku Polska. Bezwarunkowe 0 zł za otwarcie i prowadzenie
Jednym z zadań Komisji jest prowadzenie postępowań związanych z podejrzeniem naruszenia przepisów. Zgodnie z projektem postępowanie może trwać maksymalnie 12 miesięcy i być stosowane na trzy sposoby – z urzędu, na wniosek samej firmy lub na podstawie skargi. Skargi może składać każdy – osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej. Komisja będzie też decydowała o nałożeniu kar finansowych na podmioty, które naruszą przepisy dotyczące AI.
Część zgłoszonych uwag dotyczy właśnie prowadzenia kontroli i nakładania administracyjnych kar finansowych na przedsiębiorców. W tej sprawie głos zabrała też Rzecznik MŚP Agnieszka Majewska. "Wyraziłam obawy, że proponowane w projekcie ustawy zasady i tryb prowadzenia kontroli mogą naruszać przepisy zawarte w Konstytucji Biznesu" – oceniła w rozmowie z PAP.
Konstytucja Biznesu to pakiet 5 ustaw, który wszedł w życie w 2018 roku. Zawierają one zestaw uprawnień i gwarancji przedsiębiorców, a także obowiązków państwa i administracji wobec przedsiębiorców. Konstytucja Biznesu zapewnia m.in. domniemanie uczciwości przedsiębiorcy, proporcjonalność w jego traktowaniu, czy nieponoszenie przez przedsiębiorców negatywnych skutków niejasnych przepisów.
"To właśnie Konstytucja Biznesu precyzyjnie określa podstawowe założenia prowadzenia kontroli wobec przedsiębiorców, a wszelkie odstępstwa od tych reguł są możliwe jedynie na podstawie ratyfikowanych umów międzynarodowych lub przepisów prawa Unii Europejskiej. Nie mogę pozwolić na relatywizowanie przepisów, które stanowią fundament gwarancji działalności gospodarczej w Polsce" – oceniła Rzecznik.
Zauważyła ona też, że niektóre regulacje projektu wdrażającego AI Act mogą kolidować z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego, szczególnie w obszarze administracyjnych kar pieniężnych. W przesłanych uwagach Majewska wskazała, że wyłączenie zasad proporcjonalności w nakładaniu kar może prowadzić do nadmiernego obciążenia przedsiębiorców i stanowić barierę w rozwoju innowacyjnych technologii, takich jak sztuczna inteligencja.
Majewska zaproponowała też w uwagach włączenie przedstawiciela Rzecznika MŚP do składu Komisji Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji. "Chciałabym również podkreślić, że dalsze prace nad tym projektem będą szczegółowo analizowane przez nasze Zespoły Robocze. Wspólnie będziemy dążyć do tego, aby nowe regulacje równoważyły konieczność zapewnienia bezpieczeństwa z potrzebą rozwoju technologicznego. Priorytetem jest ochrona interesów małych i średnich przedsiębiorstw, dlatego będę nadal monitorować ten proces i aktywnie uczestniczyć w dialogu legislacyjnym. Zależy mi na stworzeniu rozwiązań, które pozwolą przedsiębiorcom korzystać z możliwości, jakie daje sztuczna inteligencja, przy jednoczesnym zachowaniu ich praw i stabilności działalności" – deklaruje Rzecznik MŚP.
Na kwestię kontroli przedsiębiorców zwróciła uwagę także Konfederacja Lewiatan, która zgłosiła do projektu ustawy ponad 90 uwag. "Najważniejsze kwestie z punktu widzenia przedsiębiorców dotyczą przepisów regulujących instytucję interpretacji generalnych i indywidualnych dla przedsiębiorców" – wyjaśniła w rozmowie z PAP Eliza Turkiewicz, ekspertka Departamentu Rynku Cyfrowego Konfederacji Lewiatan.
Interpretacje, zarówno dla konkretnych firm na ich wniosek, jak i dla całego sektora, ma wydawać Komisja Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji. Mają one pomóc w zrozumieniu przepisów. "Uważamy, że interpretacje powinny zostać lepiej dopracowane, aby procedura była sprawna, transparentna i przyjazna przedsiębiorcom. Istotnym zagadnieniem jest również zakres przetwarzania danych przez nowy organ, zwłaszcza danych objętych tajemnicą komunikacji elektronicznej, które są szczególnie chronione w polskim systemie prawnym oraz zakres kompetencji nowego organu nadzorczego" – dodała Turkiewicz.
Po zakończeniu analizy wszystkich zgłoszeń nowa wersja projektu ustawy zostanie opublikowana na stronach Rządowego Centrum Legislacji. MC zapewnia, że część uwag została uwzględniona, m.in. dotyczących uproszczenia systemu nadzoru, w tym ograniczenia zbędnych czynności kontrolnych oraz doprecyzowania przepisów dotyczących interpretacji generalnych i indywidualnych.
Ustawa ma zapewnić sprawne wdrożenie rozporządzenia 2024/1689 – AI Act – jednocześnie wspierając innowacje i zrównoważony rozwój sztucznej inteligencji zorientowanej na człowieka. Celem Aktu jest wprowadzenie w Unii przepisów, które z jednej strony pozwolą na rozwój AI, a z drugiej zapewnią bezpieczeństwo oraz ochronę praw obywatelek i obywateli. (PAP)
mbl/ mick/ mhr/
