Badanie przeprowadzone przez Polski Instytut Ekonomiczny ujawnia, że brak obcokrajowców na polskim rynku pracy miałby wpływ na co piątą firmę. PIE zauważył, że w latach 2021–2023 imigranci przyczynili się do 18 procent wzrostu gospodarczego Polski.
Pracownicy zagraniczni są niezbędni dla polskiego rynku pracy, co pokazują zarówno dowody statystyczne, jak i opinie właścicieli firm. Potencjalne usunięcie cudzoziemców z tego rynku doprowadziłoby do poważnych wyzwań dla wielu firm — od trudności w realizacji zamówień po spadek jakości usług i ewentualną konieczność ograniczenia działalności. Tylko ograniczona liczba firm uznałaby za łatwe zastąpienie ich polskimi pracownikami, jak podkreśla PIE.
Liczba cudzoziemców pracujących w Polsce
Dane Głównego Urzędu Statystycznego wskazują, że od 2022 do 2024 r. liczba pracowników zagranicznych w Polsce wzrosła o 33%. Pod koniec marca 2025 r. w ZUS-ie było 1 210 027 osób ubezpieczonych, które we wnioskach o ubezpieczenie emerytalne i rentowe zadeklarowały obywatelstwo inne niż polskie, jak podaje „Tygodnik Gospodarczy PIE”.
Zdecydowana większość — 94% — to cudzoziemcy zatrudnieni na podstawie umów o pracę, umów zlecenia lub umów agencyjnych, a pozostałe 6% to osoby prowadzące działalność gospodarczą poza rolnictwem. Pod koniec 2024 r. cudzoziemcy stanowili 7,3% wszystkich osób ubezpieczonych w ZUS.
Polskie firmy zatrudniają cudzoziemców
Według badania PIE z maja 2025 r. około jedna trzecia z 500 przebadanych firm zatrudnia obcokrajowców. Dotyczy to głównie dużych firm — 50% — i średnich przedsiębiorstw — 47%. W małych przedsiębiorstwach wskaźnik ten wynosi 35%, podczas gdy w mikroprzedsiębiorstwach wynosi 22%. Firmy z sektora TSL zatrudniają najwyższy odsetek obcokrajowców — 46%, następnie sektor przemysłowy — 40%, a sektor budowlany — 36%. Zarówno w handlu, jak i usługach odsetek ten wynosi 23%.
„W naszym badaniu zapytaliśmy o hipotetyczny scenariusz nieobecności obcokrajowców na polskim rynku pracy. Wyniki pokazują, że co piąta firma byłaby dotknięta brakiem pracowników zagranicznych. Jednak tylko 13% firm dostosowałoby się, zatrudniając więcej polskich pracowników. Pozostałe 67% nie zatrudnia obcokrajowców, więc hipotetyczna nieobecność pracowników zagranicznych nie ma na nie wpływu” – stwierdził PIE.
Rynek pracy i cudzoziemcy
Według co trzeciej firmy, która przyznała się do nieobecności pracowników zagranicznych, skutkowałoby to dłuższymi godzinami pracy dla pozostałego personelu. 32% firm z tej kategorii wyraziło obawy dotyczące swojej zdolności do realizacji zamówień, a 30% przewiduje konieczność ograniczenia działalności lub zaprzestania świadczenia niektórych usług, szczególnie w sektorze budowlanym i TSL.
24% firm, głównie w handlu i TSL, przewiduje spadek jakości usług lub opóźnienia w dostawach z powodu tej nieobecności. Dla 18% firm, zwłaszcza w sektorze produkcji i TSL, brak pracowników zagranicznych może zagrozić ciągłości działalności. Ponadto 15% firm, głównie w sektorze produkcji, rozważa zastąpienie swojej siły roboczej automatyzacją.
PIE przypomniał, że dane makroekonomiczne wskazują, iż w latach 2021–2023 wkład imigrantów przełożył się na wzrost PKB Polski o 0,5 pkt proc. rocznie, co stanowi ok. 18% całkowitego wzrostu.
„Według analiz OECD cudzoziemcy są niezbędni w uzupełnianiu niedoborów kadrowych w zawodach, w których występują deficyty, szczególnie w krajach o rosnącym zapotrzebowaniu na zatrudnienie, takich jak Polska. Podkreśla to, że cudzoziemcy są znaczącym i często niezastąpionym elementem polskiego rynku pracy” – podsumowuje PIE.
