Minister Rozwoju i Technologii oraz instytucje otoczenia biznesu nie stworzyły spójnego i skutecznego systemu wsparcia przedsiębiorców. Jednymi z głównych przyczyn tego stanu było niedostateczne planowanie strategiczne oraz błędy zarządcze – poinformowała we wtorkowym komunikacie NIK.
Najwyższa Izba Kontroli opublikowała we wtorek informacje na temat wyników kontroli, przeprowadzonej w Ministerstwie Rozwoju i Technologii oraz w instytucjach otoczenia biznesu. NIK wyjaśniła, że kontrola została przeprowadzona z inicjatywy własnej Izby i jej celem było zbadanie, „czy system instytucji otoczenia biznesu w latach 2018-2023 działał skutecznie”.
„Kontrolą objęto 19 instytucji otoczenia biznesu, w tym ośrodki innowacji działające w formie prawnej spółek prawa handlowego, jednostek budżetowych oraz fundacji. Według danych z początku 2021 r., liczba instytucji otoczenia biznesu wynosiła w Polsce 280. Kontrola objęła w zdecydowanej większości instytucje otoczenia biznesu działające w formie niekomercyjnej, których właścicielami były m.in. Skarb Państwa, państwowe osoby prawne oraz jednostki samorządu terytorialnego” – wskazała Izba.
ReklamaZobacz takżeWarte uwagi: 300 zł na zakupy i do 2700 zł w innych bonusach za Konto Firmowe Online w Santander Banku Polska. Bezwarunkowe 0 zł za otwarcie i prowadzenie
Jednocześnie w ramach kontroli „zbadano realizację przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii celów określonych w obowiązujących strategiach rządowych, zadań oraz działań wobec instytucji otoczenia biznesu”.
Najwyższa Izba Kontroli oceniła jako nieskuteczne działanie systemu instytucji otoczenia biznesu. Według niej Minister Rozwoju i Technologii oraz instytucje otoczenia biznesu nie stworzyły spójnego i skutecznego systemu wsparcia przedsiębiorców. "Jednymi z głównych przyczyn tego stanu było niedostateczne planowanie strategiczne oraz błędy zarządcze w instytucjach otoczenia biznesu. Nie monitorowano realizacji celów statutowych lub nie podejmowano działań zaradczych w przypadkach nieosiągania oczekiwanych efektów” – czytamy w komunikacie NIK.
Izba zwróciła też uwagę na nieprawidłowości związane z systemem akredytacji ośrodków innowacji oraz nieskuteczność realizacji strategii rządowych w obszarze wspierania instytucji otoczenia biznesu przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Resort ten – jak zaznaczyła NIK – „nie zapewnił skutecznej i rzetelnej realizacji polityki Rady Ministrów określonej w strategiach rządowych, w szczególności w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju”.
„O nieskuteczności w realizacji strategii świadczy również stopniowe zamykanie się ośrodków na nowych klientów. W latach 2016-2021 zmniejszyła się istotnie liczba instytucji otoczenia biznesu z zapleczem infrastrukturalnym i o potwierdzonej jakości świadczonych usług. Liczba ośrodków posiadających certyfikat Stowarzyszenia Organizatorów Ośrodków Innowacji i Przedsiębiorczości spadła z 17 proc. do 6 proc., o tyle samo spadła liczba ośrodków posiadających akredytację Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Liczba akredytowanych ośrodków innowacji na koniec 2017 r. wynosiła 83, natomiast na koniec września 2023 r. – zaledwie cztery. Minister nie podjął wystarczających działań zapobiegających tym niekorzystnym tendencjom, mimo zadań wynikających ze strategii rządowych” – stwierdziła NIK.
W ocenie Izby jednym z narzędzi zapewniania odpowiedniej jakości usług jest akredytacja, jednak – jak zauważyła NIK – większość objętych kontrolą instytucji otoczenia biznesu (12) nie występowało o akredytację. Jako główne powody niewystępowania o akredytację podawano brak korzyści lub trudności ze spełnieniem kryteriów w związku ze specyfiką działalności.
„Sytuacja finansowa ponad połowy skontrolowanych instytucji (dziewięciu, działających w formie prawnej innej niż jednostki budżetowe) nie była stabilna. Sześć instytucji otoczenia biznesu w latach 2018–2022 co najmniej trzykrotnie odnotowało wynik ujemny finansowy, a trzy kolejne – dwukrotnie. Okoliczność ta stanowi znaczne ograniczenie rozwojowe dla części instytucji otoczenia biznesu, bardzo ograniczając możliwość realizacji celów statutowych. Wiąże się to m.in. z faktem, że dla 12 jednostek podstawowym źródłem przychodów był wynajem nieruchomości” – stwierdziła NIK w komunikacie.
Izba podała, że w sześciu jednostkach z grona tej dwunastki stwierdzono nieprawidłowości w wynajmowaniu posiadanej infrastruktury. Polegały one głównie na zaniżaniu stawek wynajmu nieruchomości wobec cen przyjętych w cenniku lub na nieuwzględnieniu części kosztów ponoszonych faktycznie przez instytucję.
„Wpływy z usług doradczych odgrywały marginalne znaczenie w strukturze przychodów budżetowych kontrolowanych jednostek, zwłaszcza wobec wpływów z najmu nieruchomości. W okresie objętym kontrolą osiem jednostek nie osiągnęło żadnych przychodów z tytułu usług doradczych. W pozostałych przypadkach wpływy z tego tytułu sporadycznie dochodziły do ok. 5 proc. NIK wskazuje na uzależnienie instytucji otoczenia biznesu od wynajmu i ryzyko ograniczenia innych form działalności statutowej” – dodała w komunikacie Izba. (PAP)
ms/ mmu/
